Μελισσοκομία και παραγωγή μελιού στην Αιθιοπία

Μελισσοκομία και παραγωγή μελιού στην Αιθιοπία

Δεν υπάρχουν τεκμηριωμένα στοιχεία που να δείχνουν πότε και πού ξεκίνησε η μελισσοκομία στην Αιθιοπία. Σύμφωνα με τα βιβλία της ιστορίας όμως έχει αρχίσει στη χώρα μεταξύ του 3500-3000 π.Χ.. Η χώρα έχει μεγάλες μελισσοκομικές δυνατότητες, επειδή το κλίμα είναι ευνοϊκό για την καλλιέργεια και την βλάστηση διαφόρων φυτών, τα οποία είναι μια καλή πηγή με νέκταρ και γύρη για τις μέλισσες.
Η Αιθιοπία είναι μια σημαντική παραγωγός μελιού και κεριού χώρα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις η Αιθιοπία, κατέχει πάνω από 10 εκατομμύρια μελισσοσμήνη, και είναι η χώρα με τον μεγαλύτερο πληθυσμό μελισσών στην Αφρική.
Η παραγωγή μελιού εκτιμάται σε 50.000 τόνους ετησίως και λέγεται ότι αντιπροσωπεύει μόνο το 10,7% του παραγωγικού δυναμικού της χώρας. Η χώρα είναι σε παγκόσμια κλίμακα, η 4η μεγαλύτερη παραγωγός κεριού μέλισσας και είναι η 10η μεγαλύτερη παραγωγός μελιού στον κόσμο.
Στην Αιθιοπία παράγεται περίπου το 23,6% και το 2,1% του μελιού της Αφρικής και παγκοσμίως, αντίστοιχα.

Στοιχεία για την Αιθιοπία. 

Συνολική Έκταση: 945 203 τετραγωνικά χιλιόμετρα, όπου 4,53% είναι καλλιεργήσιμη και 6,2% είναι νερό
Πληθυσμός: 79 221 000
Πληθυσμός Πυκνότητα: 2-888 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο
Οικονομία: Γεωργία βάση
Κάλυμμα Forest: 38,8 εκ εκτάρια
Μελισσοκομία: 10 εκατομμύρια μελίσσια, εκ των οποίων περίπου 7,5 εκατομμύρια περιορίζονται σε κυψέλες και 2,5 εκατομμύρια στο δάσος και σε ρωγμές.
Σημαντικές κυψέλες τύπου: Παραδοσιακού τύπου
Η παραγωγή μελιού: 50 000 τόνους ετησίως
Παραγωγή Κερί μέλισσας: 3000 τόνους ετησίως

Η μελισσοκομία στην Αιθιοπία είναι μια αρχαία παράδοση που εκτείνεται πίσω χιλιετίες της πρώιμης ιστορίας της χώρας.
Είναι μια σημαντική δραστηριότητα για πολλούς ανθρώπους της υπαίθρου που διεξάγεται ακόμα και σε σπίτια σε όλες τις περιοχές της χώρας.
Η συλλογή και πώληση του μελιού και των άλλων προϊόντων της μέλισσας, είναι μια σημαντική οικονομική δραστηριότητα γι αυτούς.
Το μέλι και το κερί παίζουν επίσης μεγάλο ρόλο στην πολιτιστική και θρησκευτική ζωή του λαού της Αιθιοπίας.
Το μέλι της Αιθιοπίας είναι μέλι του δάσους άλλα και από φυτά που αναπτύσσονται σε περιοχές που είναι απαλλαγμένες από λιπάσματα και χημικά φυτοφάρμακα. Αυτό βοηθά στο να προσελκύονται μεγάλες επενδύσεις στον τομέα αυτό.
Η ζήτηση για μέλι Αιθιοπίας έχει αυξηθεί σε τέτοιο βαθμό που οι επεξεργαστές και οι συσκευαστές μελιού δεν προλαβαίνουν να ανταποκριθούν στις παραγγελίες τους.

τοπικό μέλι 

Η μελισσοκομία είναι η πιο ευρεία αγροτική απασχόληση αφού απασχολούνται με αυτήν περίπου 1,7 εκατομμύρια νοικοκυριά.

παραδοσιακή κυψέλη

Στις περιοχές Sidama και Gedeo συνηθίζουν να κρατούν τις μέλισσες ως επί το πλείστον στο πίσω μέρος του κήπου, είτε κάτω από στέγαστρο ή γύρω από το σπίτι ή ακόμα και στο εσωτερικό του σπιτιού. Αυτές οι περιοχές είναι ευρέως γνωστές από τις φυτείες καφέ που υπάρχουν εκεί από τις οποίες μπορεί να παραχθεί και βιολογικό μέλι από τα δέντρα αυτά του καφέ.

το σπίτι του μελιού όπως συνηθίζουν να το ονομάζουν οι ντόπιοι 

Στα κεντρικά μέρη της περιοχής, η επαγγελματική εκπαίδευση παρέχεται στους νέους μελισσοκόμους από τους παλαιότερους ώστε να μεγιστοποιήσουν την παραγωγή του μελιού και το κεριού.
Τα τελευταία χρόνια μοιράζονται στους μελισσοκόμους σύγχρονες κυψέλες και κηρήθρες, και επιπλέον ειδικοί προσπαθούν να τους μάθουν πως να τις χειρίζονται.
Αυτό γιατί παρά το ποιοτικό προϊόν που παράγεται στην Αιθιοπία εξακολουθεί να θεωρείται υπανάπτυκτη χώρα και στον μελισσοκομικό τομέα.
Οι μελισσοκομικοί μεθόδοι που ακολουθούνται είναι ξεπερασμένοι καθώς συναντούνται κυψέλες ακόμα και κρεμασμένες σε δέντρα.

Οι παραδοσιακές κυψέλες είναι κατασκευασμένες από κλαδιά, άχυρο, κοπριά αγελάδας και πηλό. Οι κυψέλες έχουν συνήθως 30-40 cm πλάτος και μήκος 1 μέτρου ενώ συναντάμε και κυψέλες που είναι σκαλισμένες από ένα μαλακό δέντρο όπως ο κάκτος.

Ένα τοπικό σύγχρονο είδος κυψέλης τύπου Κένυας 

Η παραγωγικότητα από τις παραδοσιακές κυψέλες είναι πολύ χαμηλή κατά μέσο όρο 5-6 κιλά το έτος, ενώ η παραγωγή από τη βελτίωση των κυψελών, όπως της τοπικής τύπου Κένυας που βλέπετε στην φωτογραφία και των κυψελών τύπου Langstroth συμβάλουν στο να αυξηθεί η παραγωγή και να φτάσει ακόμα και τα επίπεδα των 10-15 κιλών ή και 20-40 κιλών το έτος.
Η ποιότητα του μελιού που παράγεται σε μια βελτιωμένη κυψέλη (τύπου Langstroth) είναι επίσης σημαντικά καλύτερη αφού είναι ελεύθερη από τη γύρη, κερί, γόνο κτλ.

Η χαμηλή παραγωγικότητα και η κακή ποιότητα από τις παλαιού τύπου κυψέλες παραμένει η κύρια πρόκληση.

Ένα μελισσοκομείο με τύπου Langstroth κυψέλες στην περιοχή Νότιο-Δυτικά της Αιθιοπίας

Σύγχρονες κυψέλες τύπου Κένυας

Δυστυχώς, οι σύγχρονες κυψέλες όμως δεν είναι κατάλληλες για τις συνθήκες της Αφρικής αφού δεν μπορούν να γίνουν εύκολα αποδεκτές εξαιτίας των υψηλών τιμών και της ανάγκης για πολλά νέα και ακριβά εξαρτήματα.
Γι αυτό πριν από μερικά χρόνια χαρακτηρίσθηκε ως μάνα εξ ουρανού η εξαγγελία ότι διάφορες ΜΚΟ, μαζί με την κυβέρνηση, ξεκίνησαν την κατασκευή με σκοπο τη διανομή 150.000 σύγχρονων κυψελών περίπου.
Αν και αυτό ήταν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα δεν το είδαν ποτέ να εφαρμόζεται οι Αιθίοπες μελισσοκόμοι αφού απλά οι κυψέλες αυτές εξαφανίστηκαν και δεν έφτασαν ποτέ στον προορισμό τους...
Σε ότι αφορά το μέλι που καταναλώνεται από τους Αιθίοπες αυτό είναι μικρές ποσότητες και αραιώνεται με νερό, επίσης αναμειγνύεται και με βότανα.

Το λεγόμενο tejtis ένα πολύ δημοφιλές ποτό με μέλι στην Αιθιοπία, και καταναλώνεται σε όλη τη χώρα.

tejtis ποτό μελιού 

Σε ότι αφορά την εξαγωγή του μελιού από τις κηρήθρες, κοινός το ξεμέλιασμα όπως το λέμε εμείς, φυσικά δεν είναι εύκολη υπόθεση κάτι τέτοιο, γι αυτό υπάρχουν κέντρα συλλογής που δημιουργήθηκαν για να βγάζουν το μέλι των μελισσοκόμων.

Εκεί οι μελισσοκόμοι πηγαίνουν νύχτα το μέλι σε πλάκες ή σε καλάθια στο κέντρο για το ξεμέλιασμα.

Το ξεμέλιασμα επιτυγχάνεται με έναν μελιτοεξαγωγέα που βγάζει το μέλι στύβοντας τις κηρήθρες, με πίεση δηλαδή βγαίνει το μέλι που μετά σουρώνεται και μπαίνει σε κουβάδες ή βαρέλια για να παραδοθεί στους μελισσοκόμους.

Καλάθι που χρησιμοποιείται για να μεταφέρουν οι μελισσοκόμοι τις κηρήθρες με το μέλι στη μονάδα ξεμελίασματος 

Επίσης στην Αιθιοπία δημιουργήθηκε μια μονάδα παραγωγής σύγχρονων κυψελών.
Στην μονάδα αυτή οι μελισσοκόμοι παραδίδουν μέρος του μελιού τους που το ανταλλάσουν με σύγχρονες κυψέλες.
Και όχι μόνο αυτό αλλά η μονάδα αυτή μπορεί να τους προμηθεύσει με όλα τα απαραίτητα μελισσοκομικά εργαλεία, όπως στολές, καπνιστήρια, καλάθια μεταφοράς κτλ όλα αυτά αχρήματα, μόνο ανταλλάσοντας μέλι με μελισσοκομικό εξοπλισμό.
Η Αιθιοπία, είναι μια από τις πολύ λίγες χώρες της Αφρικής, που εξάγει μέλι στην ΕΕ, άρχισε να στέλνει μέλι από το 2008,προς την Ευρώπη αλλά και την Υεμένη.

Η Αφρική είναι μια πολλά υποσχόμενη δύναμη που μπορεί να αναδειχτεί ως προμηθευτής μελιού και να ανταγωνιστεί τους Κινέζους, Βραζιλιάνους και την Νοτιοανατολική Ασία στην εξαγωγή μελιού.
Οι συνθήκες για την Αιθιοπία για να πάρει μερίδιο της αγοράς που διαμορφώνεται προς αυτή την κατεύθυνση είναι πολύ θετικές.

Μαγαζί με προϊόντα μέλισσας στην Αιθιοπία

Ενώ οι τιμές του μελιού της Αιθιοπίας είναι σήμερα πάνω από το μέσω όρο των τιμών της υπολοιπης Αφρικής εν τούτης οι περισσότεροι αγοραστές είναι ενθουσιασμένοι με το μέλι της Αιθιοπίας και τείνουν να διαφοροποιούν το μέλι της από της υπόλοιπης Αφρικής, ειδικά λόγω της ποιότητας του, μιας ποιότητας που το κάνει μοναδικό σε γεύση, άρωμα, και ιχνοστοιχεία.

Η Αιθιοπία με το ποικιλόμορφο τοπίο της,και το νέκταρ από τα πλούσια δάση της είναι σίγουρα μια χώρα που πρέπει να κοιτάξει το μέλλον κατάματα για να μπορέσει να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στις εξαγωγές μελιού και μελισσοκομικών προϊόντων,στον υπόλοιπο κόσμο.


Wolfaardt Swellendam
Πηγή http://jwbees.com/
Μετάφραση MELISSOCOSMOS

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του άρθρου μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει αναφορά πως ανήκει στον Melissocosmos με ενεργό ling...