Διαβάζοντας μελισσοκομικά βιβλία παρατήρησα ότι όταν παρουσίαζαν τις κυψέλες οριζόντιας ανάπτυξης τις καταδίκαζαν να απευθύνεται μόνο στην σταθερή μελισσοκομία μιας και κυρίως η μεταφορά , σύμφωνα με τους συγγραφείς, ήταν δύσκολή .
Δεν είμαι σίγουρος για την προέλευση αυτής της πεποίθησης ούτε για το παρακάτω που θα αναφέρω το κάνω όμως επειδή είναι η μοναδική λογική εξήγηση . Σε κάποια συζήτηση αναφέρθηκε ότι ο Langstroth χρησιμοποιούσε μόνο μία γονοφωλιά και σε περιόδους ανθοφοριών προσέθετε τον ρηχό μελιτοθάλαμο τον οποίο και αφαιρούσε με τον τρύγο.
Αν δούμε με αυτά τα κριτήρια τις κυψέλες τότε το συμπέρασμα που έχει εδραιωθεί είναι σωστό αφού μεταφέρεις μόνο την γονοφωλιά για ανάπτυξη και την κατάλληλη στιγμή τοποθετείς ή αφαιρείς τον ρηχό μελιτοθάλαμο που σου προσφέρει και το μερίδιο σου . Αν αποδεχτούμε τις μεθόδους συνένωσης που αποσκοπούν σε υψηλές αποδώσεις μελιού θα διαπιστώσουμε ότι τα πράγματα αλλάζουν.
Καιρός είναι να ασχοληθούμε ξανά λίγο με τα πλεονεκτήματα της κυψέλης οριζόντιας ανάπτυξης και στις δυνατότητες της στην εντατική μελισσοκομία . Λάβετε υπόψη πως ότι ακολουθεί είναι σκέψεις και προβληματισμοί ενός αρχαρίου μελισσοκόμου και όχι τεκμηριωμένη επιστημονική μελέτη . Σκοπός μου είναι να υπάρχει προβληματισμός και κυρίως μελισσοκουβέντα που μας ευχαριστεί όλους ! Αλλά ας περάσουμε στης κυψέλες οριζόντιας ανάπτυξης εξετάζοντας τα επιμέρους θέματα :
Ανάπτυξη σμηνών
Στην περίπτωση της οριζόντιας ανάπτυξης η ανάπτυξη έρχεται ανάλογα με τις δυνατότητες και με μικρότερο κόπο αφού είναι γνωστό ότι το μελίσσι αναπτύσσεται γρηγορότερα οριζόντια παρά κάθετα . Επίσης είναι ποιο ξεκούραστο αφού δεν ανεβάζουμε ούτε κατεβάζουμε ορόφους . Αυτό που προσέχουμε είναι στην θέση 1 να υπάρχει πάντα μέλι στις θέσεις 2και 3 να υπάρχει διαθέσιμος χώρος για να γεννάει η βασίλισσα (είναι και το μέρος με τον ανοιχτό γόνο ) στην θέση 4 να υπάρχει γύρη για την σωστή εκτροφή του γόνου και στο τέλος του κλειστού γόνου να υπάρχει ένα πλαίσιο μελιού για τις άμεσες ανάγκες των μελισσών που εκκολάπτονται . Ο ιδανικός ρυθμός ανάπτυξης είναι να τοποθετούμε 1 νέο πλαίσιο στην θέση 2 κάθε 3-4 μέρες με την προϋπόθεση να έχουμε εξασφαλίσει 9 πλαίσια πληθυσμού .
Αυτό που πετυχαίνουμε με την παραπάνω διαδικασία είναι να «περιορίζουμε» την βασίλισσα σε 2 πλαίσια και να ελέγχουμε ευκολότερα τον αριθμό ωοτοκίας της και ο εντοπισμός της να είναι εύκολη υπόθεση . Αυτά μας είναι χρήσιμα στην απόφαση αν είναι «καλή» μια μάνα ώστε να πράξουμε ανάλογα . Επίσης το μελίσσι έχει πολύ ελεύθερο χώρο και δεν συνωστίζεται με αποτέλεσμα να μην συντρέχει ένας από τους βασικούς λόγους της σμηνουργίας .Ένα άλλο είναι ότι σε κάθε κυψέλη μπορούν να φιλοξενούν περισσότερες από μία βασίλισσες και να ανάπτονται ταυτόχρονα ελαχιστοποιώντας τον χρόνο ανάπτυξης της κυψέλης . Περισσότερες σκέψεις για την ανάπτυξη των μελισσών στις κυψέλες οριζόντιας ανάπτυξης αλλά και τις δυνατότητες σε χειρισμούς πιστεύω ότι θα αναρτηθούν μελλοντικά γιατί υπάρχει πολύ τροφή για κουβέντα γύρω από το θέμα .
Μέγεθος και σχήμα κυψέλης
Έχω την πεποίθηση ότι το ιδανικό μέγεθος της κυψέλης είναι περίπου 40 πλαισίων . Χρησιμοποιώντας τις συνηθισμένες κυψέλες, δεδομένου ότι ο κάθε όροφος αποτελείται από 10 πλαίσια, θα έπρεπε να ήταν 4 ορόφων . Αν υπολογίσουμε την ξυλεία που απαιτείται για την τετραώροφη κυψέλη θα δούμε ότι είναι περισσότερη από ότι η αντίστοιχη οριζόντιας ανάπτυξης και αυτό γιατί έχει μόνο 2 πλαϊνά αντί 8 παρά το μεγαλύτερο καπάκι και τον αντίστοιχο μεγαλύτερο πάτο . Τα οφέλη του μεγαλύτερου πάτου είναι η γρήγορη εισαγωγή και εξαγωγή της εργάτριας μέλισσας από την κυψέλη . Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, έστω και λίγο, να αυξηθεί η παραγωγή μελιού αλλά και όταν χρησιμοποιούμε πάτο με σίτα να απαλλασσόμαστε καλύτερα από τη βαρρόα αφού ότι πέφτει από το πλαίσιο εξαφανίζεται στην ύπαιθρο και δεν πιάνεται σε άλλες μέλισσες . Και το καπάκι θα πρέπει να το να μελετήσουμε αφού μας δίνει καλύτερο αερισμό τις ζεστές μέρες . Επίσης προσφέρει άφθονο χώρο(περίπου 22 λίτρα ) για τροφές και νερό ώστε σε περιοχές που είναι άνυνδρες να μην «ποτίζουμε» όλα τα γύρω μελίσσια με τις γνωστές επιπτώσεις μετάδοσης ασθενειών .
Μεταφορά :
Η μεταφορά εξυπηρετεί κυρίως δύο σκοπούς . Ένας λόγος που μεταφέρουμε τα μελίσσια μας είναι η νομαδική μελισσοκομεία που εξασκούμε και κατά συνεπεία «κυνηγάμε» τις ανθοφορίες με τα δυνατά μας μελίσσια . Αλλά τα δυνατά μελίσσια είναι αδύνατον να τα μεταφέρουμε με ένα άτομο και έτσι έχουμε βοηθό για αυτή την εργασία. Άρα στην νομαδική μελισσοκομεία είναι απαραίτητα δύο άτομα και δεν πιάνω την περίπτωση που χρησιμοποιούνται μηχανικά μέσα γιατί μπορούν να τροποποιηθούν και να μην υπάρχει καμία διαφορά . Έτσι πρέπει να δούμε αν τον ίδιο όγκο είναι ευκολότερο να τον μεταφέρουμε όρθιο ή ξαπλωτό . Εδώ είναι ξεκάθαρο ότι όσο ποιο μακρύ είναι το αντικείμενο είναι ευκολότερη η μεταφορά του και αντίστροφα όσο ψιλότερο είναι τόσο δυσκολότερο γεγονός που οφείλεται στη μετατόπιση του κέντρου βάρους του αντικειμένου αλλά και στην έδρα στήριξης του δηλαδή τον χώρο που σχηματίζεται αν ενώσεις τα 4 σημεία που ακουμπάνε τα πόδια μας όταν κουβαλάμε το αντικείμενο . Είναι ξεκάθαρο από τα παραπάνω ότι όταν μεταφέρουμε δυνατά μελίσσια υπερτερούν οι κυψέλες οριζόντιας ανάπτυξης .
Ένας άλλος λόγος μεταφοράς είναι η μεταφορά μικρών μελισσιών σε περιοχές για ξεχειμώνιασμα ή περιοχές για ανάπτυξη . Σε αυτές τις περιπτώσεις, οι περισσότεροι, φροντίζουμε να τα μεταφέρουμε κάπου κοντά στον τόπο κατοικίας μας ώστε να τα επιβλέπουμε εύκολα και αυτό δεν έχει να κάνει με τον τύπο των κυψελών απλά το σχολιάζω . Με τις κυψέλες οριζόντιας ανάπτυξης χρειαζόμαστε πάλι βοηθό αλλά ... Θα πω και κάτι που δεν ξέρω αν ακούγεται μαμούχαλο αλλά πιστεύω ότι είναι σημαντικό. Όταν πηγαίνουμε στο μελισσοκομείο πρέπει να είμαστε δύο ενήλικου τουλάχιστον γιατί ποτέ δεν ξέρεις τι γίνεται , άλλωστε η δουλειά όταν έχεις καλή παρέα γίνεται διασκέδαση . Έτσι η κυψέλη οριζόντιας ανάπτυξης μας αναγκάζει, στις μεταφορές τουλάχιστον, να έχουμε πάντα παρέα δημιουργώντας μια επιπλέων ασφάλεια και χαρούμενο κλίμα .
Στην μεταφορά σημασία έχει και το φόρτωμα των κυψελών στην καρότσα που διαθέτουμε . Εγώ, δεν έχω σταθερή καρότσα, σκοπεύω να κατασκευάσω με κριτήριο μόνο την χωρητικότητα τον αριθμό των πλαισίων αλλά με φρενάρουν τα οικονομικά . Αφού ο κατασκευαστής είναι ο καθένας μας εσύ θα κατασκευάσεις τις κυψέλες σου στις διαστάσεις που σε βολεύουν , δηλαδή ούτε να αφήνεις μεγάλα κενά στην καρότσα του αγροτικού σου ούτε να χωράνε με το ζόρι ή να προεξέχουν . Θα τονίσω και εδώ ότι καλό είναι να μην φορτώνουμε πάνω από τα παραπέτα που διαθέτουμε και αν τελικά το κάνουμε να τηρήσουμε επιμελώς τα μέτρα ασφαλείας που προβλέπονται και να μην ξεθαρρεύουμε . Μπορείς να λάβεις και άλλες παραμέτρους όπως να ταιριάζει στις διαστάσεις μήκους 2,3 ή 4 standard για συνεργασία των κυψελών και δημιουργία «μεικτών κυψελών» δηλαδή κυψελών ορίζοντας ανάπτυξης που να παίρνουν και όροφο όπως στις κάθετης ανάπτυξης .
Τελικά δεν ξέρω αν η κυψέλη οριζόντιας ανάπτυξης βρίσκει εφαρμογή μόνο στην σταθερή μελισσοκομία αλλά ίσος αξίζει να πειραματιστούμε και με αυτή σε μικρή κλίμακα .
Φιλικά, Μίμης
Σχόλιο MELISSOCOSMOU
Φίλες και φίλοι δημοσίευσα αυτούσιο το άρθρο του συναδέλφου προσθέτοντας μόνο κάποιες φωτογραφίες από το internet προκειμένου να ξεδιπλωθεί καλύτερα η σκέψη του Μίμη.