Τετάρτη 2 Νοεμβρίου 2022

Ο κηφήνας και η χρησιμότητα του


Η λέξη κηφήνας σήμερα είναι συνώνυμη με την τεμπελιά.

Οι περισσότεροι  μελισσοκόμοι πιστεύουν ότι ο κηφήνας δεν προσφέρει τίποτα στο μελίσσι η ότι τρώει το μέλι που με κόπο συλλέγουν οι εργάτριες ενώ ο λαός μας λέει κηφήνα κάποιον για να τον μειώσει όταν διαπιστώνει ότι αυτός κοιμάται όλη μέρα, δεν δουλεύει η ασχολείται μόνο με γυναίκες και τίποτα άλλο.
Ως γνωστόν οι κηφήνες είναι οι αρσενικές μέλισσες της κυψέλης, οι οποίοι δεν διαθέτουν ούτε προβοσκίδα για να συλλέγουν νέκταρ ούτε εργαλεία στα πόδια για να μαζεύουν γύρη, επίσης δεν διαθέτουν ούτε κεντρί.
Έχουν κατηγορηθεί πως η μόνη τους χρησιμότητα είναι για να ζευγαρώσουν την βασίλισσα η οποία βγαίνει μόνο μια φόρα στην ζωή της για ζευγάρωμα όλη κι όλη.

Ας δούμε όμως αν είναι όντως έτσι η αν τελικά ο κηφήνας είναι ένα εντελώς παρεξηγημένο ζωύφιο…


Ο κηφήνας γεννιέται σε κάποιο κελί της κηρήθρας το οποίο είναι αρκετά μεγαλύτερο από αυτό της εργάτριας, και η βασίλισσα γεννάει ένα αγονιμοποίητο ωάριο μέσα στο κελί αυτό συνειδητά για να βγει από εκεί ο κηφήνας.

Θέλω να πω εδώ πόσο θαυμαστός είναι ο κόσμος της μέλισσας που διαθέτει πραγματικά απίστευτες δυνατότητες και ίσως αυτός να είναι ένας ισχυρός λόγος για το κόλλημα που τρώνε οι μελισσοκόμοι όλοι όταν διαπιστώσουν τι εστί μέλισσα.

Κοιτάξτε λοιπόν πόσο τέλειο είναι αυτό που γίνετε, οι εργάτριες φτιάχνουν εξ αρχής μερικά μεγαλύτερα κελιά στην κηρήθρα τους προνοώντας ότι από εκεί στο μέλλον πρέπει να βγουν τα αγόρια της κυψέλης, στη συνέχεια η βασίλισσα όταν φτάσει εκεί θα διακρίνει ότι αυτά είναι κελιά κατάλληλα για κηφήνες και θα γεννήσει εκεί μέσα αγονιμοποίητο ωάριο προκειμένου να γίνει κηφήνας γιατί αν γεννούσε γονιμοποιημένο θα γεννιόταν εργάτρια.

Καλό; Αν σας άρεσε θα πω ακόμα πως κατεβαίνοντας τα ωάρια από την κοιλιά της βασίλισσας προς τα κάτω περνάνε από μια διασταύρωση να το πω έτσι για να το καταλάβουν όλοι που εκεί συναντούν ένα σπερματοζωάριο που εξέρχεται από την σπερματοθήκη που υπάρχουν σπερματοζωάρια από την εποχή του ζευγαρώματος της.
Αν όμως η βασίλισσα θέλει να γεννήσει κηφήνα κλείνει τη δίοδο από την σπερματοθήκη και έτσι το ωάριο δεν γονιμοποιείται πότε κι από εκεί γεννιέται ο κηφήνας με παρθενογένεση, δηλαδή ο κηφήνας δεν έχει πατέρα έχει μόνο μητέρα.
Συνεχίζω λοιπόν, όταν γεννηθεί το αβγό στο κελί θα επωαστεί για τρεις ήμερες και θα γεννηθεί από αυτό ένα μικροσκοπικό σκουληκάκι το οποίο θα μεγαλώσει έχοντας φροντίδα από τις εργάτριες παραμάνες που θα το ταΐζουν μέλι και γύρη και θα το κρατούν ζεστό, έτσι εννιάμιση ήμερες μετά την γέννηση του αβγού η προνύμφη του κηφήνα θα πλέξει το κουκούλι του και θα παραμείνει εκεί μέσα για άλλες δεκατεσεράμιση ημέρες έχοντας πάντα τη φροντίδα των εργατριών οι οποίες σε αυτό το στάδιο τον κρατούν ζεστό.
Στην συνέχεια και μετά από είκοσι τέσσερις ημέρες από την γέννηση του αβγού βγαίνει από το κελί του τέλειο έντομο.

Τις πρώτες μέρες της ζωής του ο κηφήνας παραμένει μέσα στην κυψέλη αφού πρέπει πρώτα να δυναμώσει πριν αρχίσει τις πρώτες του πτήσεις , τις πρώτες 4 ημέρες της ζωής τους οι κηφήνες τρέφονται από τις εργάτριες ενώ στη συνέχεια είναι σε θέση να παίρνουν μόνοι τους την τροφή τους από την κηρήθρα, αλλά και πάλι προτιμούν να τρέφονται από τις εργάτριες.
Μετά σιγά σιγά αρχίζει τις βόλτες κυρίως μεσημεριανές ώρες.

Σύμφωνα με όσα λέει ο μεγάλος Γάλος ερευνητής μελισσοκόμος Pierre Jean Ρrost για την γονιμοποίηση της βασίλισσας της κάθε κυψέλης θα αρκούσαν περίπου 12 κηφήνες τον χρόνο να εκτρέφει κάθε μελίσσι, όμως ένα μέσο μελίσσι εκτρέφει από 2 έως 6 χιλιάδες κηφήνες το χρόνο.
Από αυτά λοιπόν δυο πράγματα μπορεί να συμβαίνουν, η ότι οι κηφήνες είναι απαραίτητοι η ότι η φύση κάνει μια μεγάλη σπατάλη.
Ο Ντυφούρ έκανε μια εργασία, πείρε δυο κυψέλες και στην πρώτη άφησε 6 χιλιάδες κηφήνες ενώ στη δεύτερη κυψέλη περιόρισε τον αριθμό σε 2 χιλιάδες κηφήνες.

Ξέρεται ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Η πρώτη κυψέλη έδωσε 27.900 κιλά μέλι ενώ η δεύτερη 27 κιλά.

Η εμπειρία του Νταφούρ δείχνει πως οι κηφήνες αν δεν είναι χρήσιμοι τουλάχιστον δεν είναι βλαβεροί.
Παρατηρήσεις και έρευνες όμως έδειξαν κι άλλα πράγματα όπως…

Οι κηφήνες ζεσταίνουν τον γόνο αντικαθιστώντας τις εργάτριες που επωάζουν.

Δυο εντομολόγοι μελέτησαν την διαδρομή του νέκταρος με μηχανήματα , έβαλαν δηλαδή στο νέκταρ μια μικρή ποσότητα φωσφόρου 32, απλό ραδιενεργό σώμα του οποίου η παρουσία μέσα σε σιρόπι, μέσα στις μέλισσες η αλλού εύκολα αποκαλύπτεται από ειδικά μηχανήματα.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν πως οι κηφήνες έπαιρναν νέκταρ με φωσφόρο 32 και το διαμοίραζαν .

Ένας κηφήνας το μοίρασε σε περισσότερες από 50 εργάτριες.


Θυμίζω πως για να γίνει μέλι το νέκταρ πρέπει να περάσει πολλές φορές στον πρόλοβο των εργατριών. Οι κηφήνες λοιπόν διαμοιράζονται το νέκταρ και συμβάλουν στην δημιουργία του μελιού.

Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό από τα παραπάνω λοιπόν τα αγόρια της κυψέλης μόνο τεμπέληδες δεν είναι αφού εκτός των άλλων προσφέρουν και εργασία στην κυψέλη.
Αξίζει όμως εδώ να αναφέρω ότι και οι ίδιες οι εργάτριες νιώθοντας ίσως ανασφάλεια για το ενδεχόμενο να μείνει αγονιμοποίητη μια νέα βασίλισσα τους όταν δεν υπάρχουν κηφήνες στην κυψέλη, δεν αποδίδουν καλά.

Όμως τελικά τους μήνες Οκτώβριο Νοέμβριο και με τα πρώτα κρύα οι φρουροί της εισόδου στην κυψέλη θεωρώντας πως οι κηφήνες είναι περιττά στόματα τους πετάνε έξω και δεν τους επιτρέπουν να ξαναμπούν μέσα.
Έχοντας έτσι κατά κάποιο τρόπο άδοξο τέλος μαζεύονται πολλοί μαζί και παραμένουν έξω από την κυψέλη ακίνητοι, τότε λέγεται ότι έχουμε το περίφημο κλάμα του κηφήνα.

Στο τέλος πεθαίνουν από το κρύο και δεν έχουμε κηφήνες τον χειμώνα.

Κάνουν πάλι την εμφάνιση τους την άνοιξη με τους πρώτους γόνους.


MELISSOCOSMOS ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του άρθρου μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει αναφορά πως ανήκει στον Melissocosmos με ενεργό ling...