Από την αρχή της μελισσοκομικής μου σταδιοδρομίας(λίγο καιρό πριν) και αφού πείστηκα ότι ένας βασικός λόγος σμηνουργίας είναι η έλλειψη χώρου της κυψέλης, θέλησα να υπολογίσω το μέγιστο που μπορεί να αναπτυχθεί ένα μελίσσι . Στην προσπάθεια μου αυτή διαπίστωσα ότι υπάρχει ασυμφωνία σε πολλά βασικά θέματα στα μελισσοκομικά συγγράμματα . Επίσης υπάρχει απόκλιση από την θεωρία στην πράξη σύμφωνα με μαρτυρίες έμπυρων μελισσοκόμων .Οι λόγοι της ασυμβατότητας είναι ότι θεωρούμε δεδομένα πράγματα που είχαν ειπωθεί πριν ακόμα και μισό αιώνα σε διαφορετικές χώρες αλλά και ηπείρους με διαφορετικούς μελισσοκομικούς χειρισμούς και με καθαρότερες φυλές μελισσών .
Δεν απαξιώνω τις μελέτες που υπάρχουν και σύμφωνα με αυτές και αφού έλαβα υπόψη μου και μαρτυρίες έμπυρων μελισσοκόμων καταστάλαξα στα παρακάτω δεδομένα . Πρέπει να ευχαριστήσω ξεχωριστά τον Αντώνη που μέσα από τον διάλογο που είχαμε στο forum του MELISSOCOSMOS με θέμα «από 10 σε 100» μού έδωσε χρησιμότατες πληροφορίες και με βοήθησε να κατασταλάξω ευκολότερα σε αποδεκτά δεδομένα .
Επίσης, ευχαριστώ τον Βασίλη που μου δίνει την δυνατότητα να μοιράζομαι τις σκέψεις και τους προβληματισμούς μου με ανθρώπους που αγαπούν την μέλισσα και να δέχομαι με ευχαρίστηση τις παρατηρήσεις τους .
Θεωρούμε σαν δεδομένο οτι :
Έχουμε καλές βασίλισσες με απεριόριστη τροφή και άριστη υγεία στις κυψέλες .
Το κάθε πλαίσιο έχει τουλάχιστον 4500 κελιά διαθέσιμα για να γεννήσει η βασίλισσα και στο εξής όταν λέμε «πλαίσιο γόνου» θα θεωρούμε το πλαίσιο με 4500 κελιά εργατικού γόνου .
Η βασίλισσα γεννάει 1500 αυγά κάθε μέρα .
Όταν εκκολαφθούν οι μέλισσες που ήταν σε κελιά ενός πλαισίου πατάνε 1,5 πλαίσια σφιχτά (3000 μέλισσες σε κάθε πλαίσιο) . Στο εξής όταν λέμε «πλαίσιο πληθυσμού» θα εννοούμε πλαίσιο με 3000 μέλισσες .
Μια εργάτρια ζει : (εδώ χρειάζεται μεγάλη κουβέντα !!!)
- Αν γεννηθεί από τον Αύγουστο μέχρι και 15 Μαρτίου ζει τουλάχιστον 80 μέρες
- Αν γεννηθεί από 16 Μαρτίου μέχρι και τον Ιούλιο ζει τουλάχιστον 35 μέρες
Υπολογισμοί :
Το μέγιστο σε κελιά γόνου είναι 1500(αυγά που γεννάει η βασίλισσα) Χ 21(μέρες εκκόλαψης εργάτριας) = 31500 / 4500(που γέννιουνται σε κάθε πλαίσιο) =7 πλαίσια γόνου
Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι η γονοφωλιά πρέπει να είναι : 7 πλαίσια για να γεννάει η βασίλισσα, 4 πλαίσια μέλι και 2 πλαίσια γύρη για τις ανάγκες εκτροφής του γόνου , χρειαζόμαστε 13 πλαίσια γονοφωλιά !!
Αν εκκολαφθεί ο γόνος από 7 πλαίσια θα έχουμε 7 Χ 1,5 =10,5 πλαίσια πληθυσμού .
ΘΕΩΡΩΝΤΑΣ ΟΤΙ ΕΧΟΥΜΕ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΕΙ ΤΗΝ ΓΕΝΝΑ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΑΣ ΣΤΙΣ ΜΕΓΙΣΤΕΣ ΤΙΜΕΣ (1500 ΑΥΓΑ ΗΜΕΡΗΣΙΩΣ ) ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ :
Για χειμερινή εργάτρια :
Λαμβάνοντας σαν δεδομένο ότι μια εργάτρια ζει 80 μέρες μέχρι 15 Μαρτίου 80-21= 59 μέρες περισσότερες από τον χρόνο εκκόλαψης και στις 59 μέρες θα εκκολαφθούν και άλλα 59 Χ 1500 / 4500 = 19πλαίσια γόνου που θα πατάνε σε 1,5 Χ 19 = 28,5 πλαίσια πληθυσμού .
Αν προσθέσουμε τους πληθυσμούς θα έχουμε 10,5 + 28,5 = 39 πλαίσια πληθυσμού !
Για ανοιξιάτικη εργάτρια :
Περίπτωση πρώτη :
Λαμβάνοντας σαν δεδομένο ότι μια εργάτρια ζει 35 μέρες από 16 Μαρτίου 35-21= 6 μέρες περισσότερες από τον χρόνο εκκόλαψης και στις 6 μέρες θα εκκολαφθούν και άλλα 6 Χ 1500 / 4500 = 2πλαίσια γόνου που θα πατάνε σε 1,5 Χ 2 = 3 πλαίσια πληθυσμού .
Αν προσθέσουμε τους πληθυσμούς θα έχουμε 10,5 + 3 = 13,5 πλαίσια πληθυσμού !
Περίπτωση δεύτερη :
Λαμβάνοντας σαν δεδομένο ότι μια εργάτρια ζει 45 μέρες από 16 Μαρτίου 45-21=24 μέρες περισσότερες από τον χρόνο εκκόλαψης και στις 24 μέρες θα εκκολαφθούν και άλλα 24 Χ 1500 / 4500 = 8πλαίσια γόνου που θα πατάνε σε 1,5 Χ 8 = 12 πλαίσια πληθυσμού .
Αν προσθέσουμε τους πληθυσμούς θα έχουμε 10,5 + 12 = 22,5 πλαίσια πληθυσμού !
Γενικές παρατηρήσεις :
Είναι μύθος ότι υπάρχουν περισσότερα από 7 πλαίσια γόνου σε κυψέλη εκτός αν είναι προϊόν συνένωσης . Σύμφωνα με συνεργάτη μου και συνοδοιπόρο στην μελισσοκομία, που μέτρησε τα χτισμένα εργατικά κελιά που σχηματίζονται στα φύλλα κερήθρας που αγοράζουμε και τοποθετούμε στα πλαίσια μας, υπάρχουν λίγο περισσότερα από 7000 συνολικά και στις δύο πλευρές . Αυτό σημαίνει ότι η ελάχιστη γονοφωλιά είναι 21 * 1500 / 7000= 4,5 πλαίσια συμπαγή γόνου από άκρη έως άκρη και με τα αντίστοιχα πλαίσια μελιού και γύρης που προαναφέραμε 4,5 + 4 + 2 = 10,5 πλαίσια ! Άρα η μικρότερη γονοφωλιά πρέπει να έχει 10,5 πλαίσια διαθέσιμα .
Η κάθε κυψέλη χρειάζεται το πολύ 9 πλαίσια νέου πληθυσμού (των 3000)για να διατηρήσει ιδανικές συνθήκες θερμοκρασίας και τροφής στον γόνο που εκτρέφεται .
Η μεγαλύτερη κυψέλη πρέπει να έχει ….. δεν θέλω να πάρω την ανώτατη τιμή αφού τον χειμώνα δύσκολα διεγείρεται η βασίλισσα στο μέγιστο ,αλλά ούτε την κατώτατη γιατί ψάχνουμε τη μεγαλύτερη ανάπτυξη κυψέλης . Έτσι αποδέχομαι τα 22,5 πλαίσια πληθυσμού σαν το μέγιστο που μπορεί να φθάσει μια κυψέλη .Θα πρέπει να τονίσω ότι τα πλαίσια έχουν 3000 μέλισσες και η συμφόρηση αυτή θα προκαλέσει σμηνουργία . Έτσι αν θέλουμε να αποφύγουμε αυτό το ενδεχόμενο θα πρέπει να προσθέσουμε πλαίσια ώστε να μη στριμώχνεται ο πληθυσμός των μελισσών και αντί για 3000 μέλισσες ανά πλαίσιο να υπάρχουν το πολύ μέχρι 2000 μέλισσες ανά πλαίσιο . Αυτό μας κάνει (22,5 Χ 3000) /2000=34 πλαίσια πληθυσμού των 2000 μελισσών . Το μέγιστο μέγεθος κυψέλης είναι χωρητικότητας 34 πλαισίων (με 2000 μέλισσες ανά πλαίσιο ) το οποίο αποτελεί και ικανοποιητικό μέγεθος την περίοδο της κυρίας ανθοφορίας .
Συμπερασματικά :
Δυστυχώς δεν έχω την μελισσοκομική εμπειρία ώστε να παρουσιάσω καλύτερα την σκέψη μου αλλά δεν παύει να με προβληματίζει το γεγονός ότι ο ρυθμός ανάπτυξης από 10,5 πλαίσια πληθυσμό σε 22,5 πλαίσια πληθυσμό (των 3000 μελισσών) επιτυγχάνεται σε λιγότερο από έναν μήνα αλλά οι περισσότεροι θεωρούμε σωστό μέγεθος ανάπτυξης μιας κυψέλης τα 20 πλαίσια πληθυσμού (των 2000 μελισσών) .
Έκπληξη μου προκάλεσε και το μέγεθος της ιδανικής γονοφωλιάς που δεν θέλω να σχολιάσω περισσότερο αυτή την στιγμή .
Με εκτίμηση, Μίμης