Apis mellifera adami η χαμένη μέλισσα της Κρήτης
Κρήτη, τόπος ιερός, πατρίδα ηρώων και ηρωίδων.
Αν ρωτήσεις ανά την Ελλάδα, που θα βρω έναν λεβέντη, θα σου απαντήσουν αμέσως, στην Κρήτη.
Λεβεντογέννα λοιπόν η Κρήτη μας ανά τους αιώνες.
Από την εποχή του Μίνωα, μέχρι στις μέρες μας.
Την εποχή της τουρκοκρατίας εκεί ο κατακτητής τα βρήκε σκούρα, οι Κρητικοί δεν δίσταζαν όταν έβλεπαν τούρκο να του γυρίζουν περιφρονητικά την πλάτη, και μάλιστα όχι μεμονωμένα, στην πλατεία του χωριού όταν περνούσε τούρκος του γυρνούσαν όλοι την πλάτη, αψηφώντας τις συνέπειες.
Αλλά και οι Γερμανοί δεν είχαν καλύτερη τύχη στην Κρήτη, όταν έπεφταν με τα αλεξίπτωτα οι ναζί ακόμα και οι γυναίκες στην Κρήτη τους περίμεναν με τα σκεπάρνια και τους κανόνιζαν.
Εγώ δεν θα ξεχάσω ένα 18χρονο κορίτσι, που το είδα μια μέρα να παίζει με έναν σουγιά, που τον βρήκες αυτό το σουγιά τη ρώτησα καθώς δεν πίστευα στα μάτια μου.
Μου τον έκανε δώρο η γιαγιά μου, μου απάντησε απαθέστατη η κρητικοπούλα και με έστειλε.
Αν μιλήσεις για μελισσοκομία με Κρητικό, σίγουρα έχεις πολλά ενδιαφέροντα να μάθεις, κι οπωσδήποτε πάντως αυτά που θα σου πει θα τα θυμάσαι για καιρό.
Αν ρωτήσεις τον Κρητικό, για τι ράτσα μέλισσα προτιμάει, τότε θα τον δεις να συγκινείται, και θα σου πει μόνο ένα όνομα.
APIS ADAMI.
Η apis mellifera adami ήταν η αυτόχθονη φυλή μελισσών που συναντούσε κανείς μόνο στην Κρήτη.
Για την ιστορία θα πω ότι ταξινομήθηκε μόλις το 1975 από τον Ruttner.
Ήταν εξαιρετικά άγρια και επιθετική, φίλος έμπειρος μελισσοκόμος μου είπε ότι δεν τολμούσε σφήκα να πλησιάσει την κυψέλη της Apis adami ούτε για αστείο.
Δούλευε πολύ και έδινε πολύ καλές παραγωγές στους μελισσοκόμους παρά το ξηροθερμικό κλίμα της Κρήτης.
Όταν ήταν να σμηνουργίσει έφτιαχνε πάρα πάρα πολλά βασιλικά κελιά, και η παλιά βασίλισσα δεν έφευγε από την κυψέλη αν πρώτα δεν έβγαινε από το κελί της η νεα βασίλισσα, έτσι έδινε όσο χρόνο χρειαζόταν ο μελισσοκόμος προκειμένου να πάρει μέτρα καταστολής της σμηνουργίας.
Ήταν μέλισσες, πιο μεγάλες σε μέγεθος από αυτές που έχουμε σήμερα, και πιο σκουρόχρωμες.
Οι Κρητικοί μιλάνε για ιδιαίτερες ικανότητες που είχαν αυτές οι μέλισσες.
Λένε πως ήταν τόσο πολύ εργατική μέλισσα που έβγαινε να συλλέξει ακόμα και με πολύ δυνατό άνεμο, κατά την επιστροφή της όμως στην κυψέλη ο άνεμος την εμπόδιζε να προσγειωθεί ομαλά στην μικρή είσοδο της κυψέλης.
Γι αυτό, η Κριτική μέλισσα προσγειωνόταν στο χώμα, έπαιρνε με τα πόδια της ένα μικρό χαλικάκι, το οποίο της επέτρεπε να είναι πιο βαριά και να μην την παρασύρει ο άνεμος, κι όταν έφτανε στην είσοδο της κυψέλης, αμόλαγε το χαλικάκι και έμπαινε ασφαλής στην κυψέλη της.
Τα παραπάνω αν σας φαίνονται παράξενα η κάπως περίεργα, σας λέω ότι δεν θα τα έγραφα αν δεν μου τα έλεγε αξιόπιστος άνθρωπος, καταξιωμένος στην μελισσοκομία και στα μελισσοκομικά συγγράμματα.
Δυστυχώς η Apis mellifera adami ήταν πάρα πολύ ευάλωτη στην βαρρόα όμως.
Έτσι όταν η μελισσοκομία της Κρήτης σχεδόν καταστράφηκε ολοκληρωτικά από την Βαρρόα το 1983 η Apis adami χάθηκε οριστικά.
Ίσως ορισμένες να γλίτωσαν αλλά το αμέσως επόμενο διάστημα ήρθαν ανεξέλεγκτα μέλισσες στην Κρήτη, κυρίως Χαλκιδικής για να αντικαταστήσουν τα χαμένα μελισσοσμήνη των Κρητικών.
Η όλη κατάσταση αλλά και η πιθανότητα να αλλοιωθούν οι εγχώριες φυλές δεν εκλήφθηκαν υπόψη, οι όποιες τελευταίες κριτικές μελισσούλες μπασταρδεύτηκαν κι αλλοιώθηκαν τα χαρακτηριστικά τους.
Σήμερα έχει ψαχθεί ολόκληρη η Κρήτη, αλλά και τα νησάκια γύρω από αυτή με την ελπίδα να βρεθεί κάπου σε κάποιο απομακρυσμένο μέρος η παλιά φυλή της μέλισσας της Κρήτης.
Μάταια όμως.
Η Apis mellifera adami αποτελεί οριστικά παρελθόν.
Τώρα έχουν μείνει μόνο οι ωραίες ιστορίες για αυτή την νευρική και λεβέντικη μέλισσα.
Επίσης έχουν μείνει και οι αναμνήσεις.
Παλιός ηλικιωμένος μελισσοκόμος της Κρήτης που επισκέφτηκε πρόσφατα το μελισσοκομείο του γιου του αναφώνησε…
Αχ που είναι οι παλιές μου μέλισσες…
ΥΓ
Ορισμένοι στην Κρητη και στα γύρω νησιά ισχυρίζονται ότι πολύ σπάνια συναντούν ακόμα κανένα σμήνος από Apis adami.
Θέλω να πω ότι αν υπάρχει έστω και ένα σμήνος ίσως προλαβαίνουμε ακόμα να κάνουμε κάτι να σωθεί αυτή η φυλή που είναι μοναδική στον κόσμο και ανήκει στην Κρήτη, ακόμα και αν βρεθεί ένα έστω σμήνος.
MELISSOCOSMOS ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών
Θέλω να πω ότι αν υπάρχει έστω και ένα σμήνος ίσως προλαβαίνουμε ακόμα να κάνουμε κάτι να σωθεί αυτή η φυλή που είναι μοναδική στον κόσμο και ανήκει στην Κρήτη, ακόμα και αν βρεθεί ένα έστω σμήνος.
MELISSOCOSMOS ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών