Η πρόπολις στην καθαρεύουσα, η πρόπολη στη δημοτική, η propolis ως παγκόσμια ορολογία. Σύνθετη με το πρώτο συνθετικό της την πρόθεση ΠΡΟ και δεύτερο το ουσιαστικό ΠΟΛΙΣ . «ΠΡΟ ΤΗΣ ΠΟΛΕΩΣ» (των μελισσών). Εμπεριέχει εξ’ ορισμού την άμυνα, την αντιμετώπιση του κινδύνου, την αναχαίτιση του εχθρού και γενικά την οχύρωση. Οι μέλισσες τη χρησιμοποιούν υπό μορφή επικάλυψης, σαν γενική μορφή προστασίας. Εξυπηρετεί το σκοπό να καλύπτει όλες τις τρύπες και τα κενά της κυψέλης. Επιτρέπει όχι μόνο να επισκευαστούν οι καταστροφές στο εσωτερικό της κυψέλης, αλλά στους ψυχρούς η πολύ θερμούς τόπους να μειώνει το μέγεθος της εισόδου της κυψέλης, έτσι ώστε να περιορίζει στο ελάχιστο δυνατό την πρόσβαση του κρύου ή θερμού αέρα, και των πιθανών εχθρών μέσα στην κυψέλη.
Καθυστερεί την εξέλιξη των ασθενειών μέσα στην κυψέλη, λειτουργώντας ως προφυλακτικό μέσο για τις εργάτριες μέλισσες στην είσοδο της κυψέλης, προσφέρει μία» μπάρα προστασίας» σε βακτήρια και ιούς. Οι μέλισσες παράγουν την πρόπολη, ξεκινώντας από φυτικές ρητίνες που εκκρίνονται από τους οφθαλμούς των φυτών και από το φλοιό ορισμένων δέντρων (π.χ. λεύκες).
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΡΙΑΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ
ΓΕΝΙΚΑ: Οι εργάτριες μέλισσες εκτελούν όλες τις εργασίες μέσα και έξω από την κυψέλη, εκτός της διαδικασίας της αναπαραγωγής στην οποία συμμετέχουν και η βασίλισσα (σύζευξη) ή (η βασίλισσα γέννηση γονιμοποιημένων αυγών).
Οι εργάτριες μέλισσες που ασχολούνται με εργασίες μέσα στην κυψέλη, αναφέρονται ως «οικιακές» μέλισσες και οι εργασίες που αναλαμβάνουν είναι η καθαριότητα της κυψέλης – ο αερισμός η εκτροφή του γόνου, η κατασκευή των κηρυθρών, η διατροφή της βασίλισσας, η τακτοποίηση των τροφών, και η φρούρηση της κυψέλης.
Μετά τις εργασίες αυτές που εκτελούνται στις τρεις πρώτες εβδομάδες της ζωής τους οι εργάτριες αναλαμβάνουν εργασίες υπαίθρου στη συλλογή νέκταρος, γύρης, νερού, πρόπολης και τις αναφέρουμε ως «συλλέκτριες».
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΤΗΣ ΣΥΛΛΕΚΤΡΙΑΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ
Η πρώτη ύλη της πρόπολης είναι ρητινώδεις εκκρίσεις από τους οφθαλμούς δασικών κυρίως δέντρων. Οι συλλέκτριες πρόπολης με τα σαγόνια τους αποσπούν ένα κομμάτι από τις εκκρίσεις αυτές και με τη βοήθεια των δύο πρώτων ζευγών των ποδιών τους τα μεταφέρουν εναλλάξ στα «καλαθάκια» της γύρης στο τρίτο ζεύγος ποδιών.
Ο χρόνος που απαιτείτε για τη συλλογή της πρόπολης εξαρτάται από τη θερμοκρασία και υγρασία του αέρα που ρευστοποιεί ανάλογα τις ρητινώδεις εκκρίσεις. Ένα πλήρες φορτίο πρόπολης απαιτεί κατά μέσο όρο εργασία μισής ώρας από τη συλλέκτρια πρόπολης.
Η πρόπολη επίσης δεν αποθηκεύεται στην κυψέλη, αλλά παραλαμβάνεται αμέσως από τις μέλισσες που ασχολούνται με τη χρήση της και τοποθετείται όπου χρειάζεται. Η συλλέκτρια πρόπολης περιμένει να την ξεφορτώσουν οι οικιακές μέλισσες, οι οποίες προσθέτουν κερί και διάφορες εκκρίσεις στην πρώτη ύλη και έτσι παράγεται αυτό το θαυμάσιο υλικό , η πρόπολη, με τις εξαιρετικές ιδιότητες. Η ποσότητα της πρόπολης που συλλέγει και κατ’ έκταση μπορεί να παράγει μια κυψέλη εξαρτάται από διάφορους παράγοντες: η φυλή (ράτσα) των μελισσών, η θερμοκρασία του περιβάλλοντος (ελάχιστη 20ο C) και φυσικά η μεγαλύτερη σημασία στην παραγωγή της πρόπολης έχει η χλωρίδα της περιοχής όπου βρισκονται τα μελισσοσμηνη.
ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
Αφού τη μεταφέρουν μέσα στην κυψέλη με τις τρίχες των ποδιών τους, σκεπάζουν τα εσωτερικά και εξωτερικά μέρη της κυψέλης με αυτήν η οποία ισχυροποιεί την αποικία των μελισσών και της παρέχει ένα υγιέστερο περιβάλλον. Ακόμη η μέλισσα αλείφει το σώμα της με αυτήν την ουσία, για να την προστατευθεί από τους φυσικούς της εχθρούς,
Η ΠΡΟΠΟΛΗ ΣΤΗΝ ΚΥΨΕΛΗ
Ταριχεύουν με την πρόπολη μεγαλόσωμα ζώα όπως ποντίκια που πέθαναν μέσα στη κυψέλη και δεν είναι σε θέση να τα μεταφέρουν έξω. Η πρόπολη δεν επιτρέπει την ανάπτυξη μικροβίων και δυσοσμιών. Επιχρίουν τα κελιά των κηρυθρών μετά την εκκόλαψη των μελισσών για να τα αποστειρώσουν ώστε να είναι έτοιμα για να ξαναγεννήσει η βασίλισσα μέσα τους.
ΤΕΧΝΙΚΗ – ΠΑΡΑΓΩΓΗ
Ο μελισσοκόμος συλλέγει την πρόπολη ΄ξύνοντας τα εσωτερικά τοιχώματα της κυψέλης, το καπάκι , η τα πλαίσια όπου την εναποθέτουν οι μέλισσες. Εκμεταλλευόμενοι αυτή την ιδιότητα της μέλισσας τοποθετούμε πλαστικό πλέγμα στο επάνω μέρος των πλαισίων το οποίο καλύπτεται από τις μέλισσες με πρόπολη, και αργότερα τη μαζεύουμε. Τοποθετείται το πλέγμα στην κατάψυξη, όπου ψύχεται και κατόπιν τινάζοντας το πλαίσιο, παραλαμβάνουμε καθαρή ξηρή πρόπολη. Οι σκληρές ακαθαρσίες απομακρύνονται και μετά η πρόπολη διαλύεται σε διάλυμα 70% αιθυλικής αλκοόλης, η οποία επιτρέπει την αφαίρεση του κεριού που είναι ελαφρά διαλυτό σε χαμηλές θερμοκρασίες. Υπολογίζεται ότι κάθε μελίσσι μπορεί να παράξει από 100 – 300 γρ. πρόπολη το χρόνο.
ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΓΕΩΒΟΤΑΝΙΚΗ ΤΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ
Η πρόπολη συλλέγεται κυρίως από φυτά, δέντρα και μπουμπούκια. Φυτά πλούσια σε ρητινώδεις ουσίες είναι: ΛΕΥΚΕΣ, ΣΗΜΥΔΑ, ΚΑΣΤΑΝΙΑ, ΙΤΙΑ, ΒΕΛΑΝΙΔΙΕΣ, ΔΑΜΑΣΚΗΝΙΕΣ, ΣΚΛΗΘΡΑ, ΦΡΑΞΟΣ, ΚΕΡΑΣΙΑ, ΦΤΕΛΙΑ, ΠΕΥΚΟ, ΕΛΑΤΟΣ, ΛΑΡΥΞ και πολλά άλλα είδη που δεν έχουν καταγραφεί ακόμη όπως ο ηλίανθος. Ανάλογα της βοτανικής προελεύσεως έχουμε διάφορους τύπους πρόπολης, με μικρές διακυμάνσεις στη σύσταση τους.
Η ΠΡΟΠΟΛΗ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΟ
Μια χρήσιμη και καλής ποιότητας πρόπολη πρέπει να έχει τις παρακάτω ιδιότητες. Να είναι φρέσκια (όχι παλαιότερη των 2 ετών), να είναι καθαρή, να μην περιέχει ξένα σώματα (ξύλα, μπογιά από την κυψέλη, πίσσα).
ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΠΟΛΗΣ
Η πρόπολη διατηρείται σε ερμητικά κλειστά βάζα, μακριά από το φως και την υψηλή θερμοκρασία.
Πηγη
http://www.ekem.org.gr/