Είναι γνωστό ότι ένα από τα καλύτερα μέλια της Ελλάδας βγαίνει στα ψηλά της βουνά και έχει κερδίσει εκατομμύρια καταναλωτές μελιού.
Το ατόφιο μέλι ελάτου, αυτό δηλαδή που δεν περιέχει τίποτα άλλο μέσα είναι το μοναδικό μέλι που δεν παγώνει ποτέ.
Ο μελισσοκόμος που έχει στην αποθήκη του μέλι ελάτου γνωρίζει πιστεύω ότι πολύ δύσκολα θα πουλήσει άλλου είδους μελιού αν δεν τελειώσει πρώτα ο έλατος.
Και ότι οι πελάτες θα ζητάνε επίμονα μέλι ελάτου όσες φορές κι αν τους πεις ότι τελείωσε.
Το μέλι αυτό που τόσο απλόχερα δίνει η φύση συλλέγεται από μέλισσες και μελισσοκόμους τα τελευταία χρόνια όλο και πιο δύσκολα λόγω των αντίξοων καιρικών συνθηκών και της αλλαγής του κλίματος.
Φυσικά πρόκειται για μελούρα, για μελίτωμα δηλαδή που εκκρίνεται στα δέντρα με την βοήθεια και την συμβολή διαφόρων εντόμων που ευδοκιμούν στα βουνά.
Ο έλατος είναι ίσως το μοναδικό φυτό ή δέντρο που δίνει μελίτωμα όχι από ένα αλλά από πολλά και διαφορετικά είδη εντόμων που τον απομυζούν.
Ας δούμε όμως ποια είναι αυτά και τι γίνεται...
Ο μελισσοκόμος που έχει στην αποθήκη του μέλι ελάτου γνωρίζει πιστεύω ότι πολύ δύσκολα θα πουλήσει άλλου είδους μελιού αν δεν τελειώσει πρώτα ο έλατος.
Και ότι οι πελάτες θα ζητάνε επίμονα μέλι ελάτου όσες φορές κι αν τους πεις ότι τελείωσε.
Το μέλι αυτό που τόσο απλόχερα δίνει η φύση συλλέγεται από μέλισσες και μελισσοκόμους τα τελευταία χρόνια όλο και πιο δύσκολα λόγω των αντίξοων καιρικών συνθηκών και της αλλαγής του κλίματος.
Φυσικά πρόκειται για μελούρα, για μελίτωμα δηλαδή που εκκρίνεται στα δέντρα με την βοήθεια και την συμβολή διαφόρων εντόμων που ευδοκιμούν στα βουνά.
Ο έλατος είναι ίσως το μοναδικό φυτό ή δέντρο που δίνει μελίτωμα όχι από ένα αλλά από πολλά και διαφορετικά είδη εντόμων που τον απομυζούν.
Ας δούμε όμως ποια είναι αυτά και τι γίνεται...
Φούντα λέμε το τελευταίο άκρο των κλαδιών του ελάτου.
Είναι το πιο τρυφερό και εκεί το προσβάλουν κάμπιες και μελίγκρες.
Επιστημονικά την φούντα θα την συναντήσουμε με το όνομα Mindarus abietinus.
Ένα μικροσκοπικό έντομο σαν την πράσινη μελίγκρα αφήνει μικρά σταγονίδια μελιτώματος στα τρυφερά άκρα των βλασταριών του ελάτου.
Συνήθως οι μέλισσες εκεί πρωτοξεκινούν να συλλέγουν αλλά οι ποσότητες είναι μικρές.
Τα τελευταία χρόνια όμως ένα περίεργο φαινόμενο που ακόμα δεν έχει εξηγηθεί έχει κάνει την εμφάνιση του.
Όταν η νομή του ελάτου πλέον τελειώσει, τότε κάνει την εμφάνιση του στα φύλλα του ελάτου ένα γυαλιστερό μελίτωμα χωρίς να δικαιολογείται από ύπαρξη εντόμου.
Οι μέλισσες το συλλέγουν σε μεγάλες ποσότητες μα αυτό παγώνει μέσα στις κηρήθρες και δεν βγαίνει στον μελιτοεξαγωγέα.
Ορισμένοι παλαιοί μελισσοκόμοι το σχετίζουν με την φούντα και γι αυτό το κατατάσσω στην νομή της.
Λένε δηλαδή πως όταν η φούντα είναι πολλή και εκκρίνει μελίτωμα ότι μέρος αυτού το ρουφάει το δέντρο.
Αργότερα που οι ζέστες αυξάνουν το δέντρο το ξερνάει ξανά κατά κάποιο τρόπο και γι αυτό το παρατηρούμε χωρίς την ύπαρξη του εντόμου που πλέον έχει εκλείψει.
Για κάποιο λόγω όμως παγώνει πολύ γρήγορα πριν βγει από τις κηρήθρες.
Να τονιστεί ότι είναι το μόνο είδος μελιού που δίνει ο έλατος και παγώνει.
Και ότι το φαινόμενο αυτό δεν έχει διευκρινιστεί ακόμα πλήρως οπότε με επιφύλαξη αναφέρω τα παραπάνω.
Η δεύτερη και κυριότερη νομή του ελάτου είναι ο κόμπος.
Ο κόμπος βγαίνει κοντά στα άκρα του ελάτου κυρίως στα σημεία που οι βλαστοί του κάνουν διχάλα.
Μοιάζουν με μικρά κοκκινωπά σπυράκια που όταν ωριμάσουν δακρύζουν ένα γλυκό και παχύρρευστο υγρό.
Κάθε κόμπος αν και σε μέγεθος μικρό περίπου στο μισό του κεφαλιού της μέλισσας βγάζει τόσο μελίτωμα που χρειάζονται δεκάδες εργάτριες για να το συλλέξουν.
Όταν ο κόμπος αρχίσει και δακρύσει διαρκεί μερικές ημέρες η έκκριση του και μετά τελειώνει οριστικά.
Όμως έρχονται και ωριμάζουν νέοι κόμποι στο δέντρο και η συλλογή συνεχίζεται.
Πριν ωριμάσει ο κόμπος και δακρύσει αν είναι ζωντανός και τον σπάσουμε με το νύχι μας θα δούμε ότι βγάζει ένα άσπρο ή κιτρινωπό υγρό.
Αν ο κόμπος είναι νεκρός όμως, βγάζει κόκκινο υγρό και τότε αυτό σημαίνει ότι δεν θα δακρύσει μελίτωμα από αυτόν.
Όταν δουλέψει ο κόμπος η καλή συλλογή μελιού πρέπει να θεωρείται βέβαιη.
Επιστημονικά τον κόμπο θα τον συναντήσουμε με τον όρο Physokermes hemicryphus.
Το τρίτο κύριο έντομο του ελάτου είναι ο κοριός.
Ο κοριός του ελάτου είναι στην ουσία ένα μεγαλόσωμο είδος μελίγκρας.
Στην αρχή βλέπουμε στον κορμό του ελάτου συνήθως δυο έντομα σε μέγεθος μύγας περίπου που έχουν φτερά.
Αυτά οι μελισσσοκόμοι τα λέμε μάνες...
Στην αρχή βλέπουμε στον κορμό του ελάτου συνήθως δυο έντομα σε μέγεθος μύγας περίπου που έχουν φτερά.
Αυτά οι μελισσσοκόμοι τα λέμε μάνες...
Αυτά τα έντομα σύντομα γεννάνε πολλά, εκατοντάδες θα έλεγα νεαρά έντομα και στην περιοχή βλέπουμε να γίνεται μια νέα πολυπληθείς οικογένεια, και εκκρίνει μέλι τόσο που κυλάει κάτω στην φλούδα του κορμού.
Το μελίτωμα είναι τόσο πολύ που το χώμα και οι πέτρες κάτω από τα έλατα είναι μούσκεμα και κολλάνε.
Αν συμβεί αυτό τότε ο μελισσοκόμος δεν προλαβαίνει να τρυγάει.
Τα μικροσκοπικά έντομα που γεννήθηκαν σύντομα μεγαλώνουν και γίνονται και τα ίδια μάνες, και τότε φεύγουν πηγαίνουν σε νέα έλατα και κάνουν την δική τους οικογένεια.
Όσο ο καιρός είναι καλός η αύξηση του πληθυσμού τους είναι εκρηκτική και η έκκριση μελιτώματος απερίγραπτη.
Είναι πολύ ευάλωτο στις βροχές όμως αυτό το έντομο, και μπορεί με μια μόνο καταιγίδα να καταστραφεί, όπως επίσης δεν μπορεί να αντέξει όταν οι θερμοκρασίες στα βουνά ξεπεράσουν τους 30C.
Τον κοριό του ελάτου θα τον συναντήσουμε με το επιστημονικό όνομα Cinara pectinatae.
Τέλος ένα ακόμα έντομο που δίνει πολύ μέλι στον έλατο είναι η φούσκα.
Η φούσκα μορφολογικά μοιάζει πάρα πολύ με τον κόμπο γι αυτό πολλές φορές την μπερδεύουμε με αυτόν.
Σε αντίθεση με τον κόμπο δεν εμφανίζεται όπου τα κλαδάκια κάνουν διχάλες μα μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε λεπτό κλαράκι, μεμονωμένα ή και πολλές μαζί.
Και αυτό όταν ωριμάσει δακρύζει ένα γλυκό υγρό που οι μέλισσες το μαζεύουν με λαιμαργία.
Επιστημονικά την φούσκα θα την συναντήσουμε με τον όρο eulecanlum seriseum.
Φίλες και φίλοι αυτά ήταν τα έντομα του ελάτου που δίνουν μέλι.
Ως ορατά έντομα φυσικά μπορούμε να δούμε μόνο τον κοριό και την φούντα, ενώ ο κόμπος και η φούσκα στην ουσία είναι μια φωλιά εντόμου που έχει γεννήσει εκεί τα αβγά του τα οποία όταν εκκολαφθούν τα μικροσκοπικά έντομα αρχίζουν και εκκρίνουν μελίτωμα, οπότε τότε λέμε ότι ωρίμασαν.
Το ιδανικό είναι όλα τα έντομα μαζί να βρεθούν σε ευνοϊκές συνθήκες και να δώσουν μελίτωμα.
Οι ποσότητες όμως είναι τόσο μεγάλες που ακόμα και 2 από τα 4 είδη εντόμων αν δώσουν μέλι αρκεί για να βάλουν μεγάλες ποσότητες μελιού όλα τα μελίσσια που θα βρεθούν στα βουνά.
Πρέπει να τονιστεί ότι οι ποσότητες είναι τεράστιες και δεν στερεύουν όσα μελίσσια και αν μαζευτούν στα βουνά αν η έκκριση ξεκινήσει φυσικά.
Αν δεν ξεκινήσει η έκκριση όμως τότε δεν θα μαζέψει μέλι ούτε αν ανέβαινε στα βουνά 1 μοναδικό μελίσσι.
Δεν ξεχνάμε ότι το μέλι ελάτου εφόσον είναι αυτούσιο δεν παγώνει ποτέ όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Ότι για να βγει θέλει υγρασία στην ατμόσφαιρα όταν ξεκινάει, χωρίς βροχές, χωρίς κρύο, και χωρίς υψηλή για την εποχή θερμοκρασία.
Και οπωσδήποτε ότι τα μελίσσια δεν μπορούν να παραμείνουν στο βουνό για περισσότερες από 30 έως 50 ημέρες γιατί τότε θα καταρρεύσουν από πληθυσμό λόγω έλλειψης γύρης και κυρίως λόγω της μέλανης νόσου που προκαλείται στις μέλισσες στα έλατα.
Εύχομαι τα βουνά πάντα να στάζουν άφθονο μέλι και τα μελίσσια όλων μας να είναι ασήκωτα από το βάρος αυτού.
Melissocosmos
Φίλες και φίλοι αυτά ήταν τα έντομα του ελάτου που δίνουν μέλι.
Ως ορατά έντομα φυσικά μπορούμε να δούμε μόνο τον κοριό και την φούντα, ενώ ο κόμπος και η φούσκα στην ουσία είναι μια φωλιά εντόμου που έχει γεννήσει εκεί τα αβγά του τα οποία όταν εκκολαφθούν τα μικροσκοπικά έντομα αρχίζουν και εκκρίνουν μελίτωμα, οπότε τότε λέμε ότι ωρίμασαν.
Το ιδανικό είναι όλα τα έντομα μαζί να βρεθούν σε ευνοϊκές συνθήκες και να δώσουν μελίτωμα.
Οι ποσότητες όμως είναι τόσο μεγάλες που ακόμα και 2 από τα 4 είδη εντόμων αν δώσουν μέλι αρκεί για να βάλουν μεγάλες ποσότητες μελιού όλα τα μελίσσια που θα βρεθούν στα βουνά.
Πρέπει να τονιστεί ότι οι ποσότητες είναι τεράστιες και δεν στερεύουν όσα μελίσσια και αν μαζευτούν στα βουνά αν η έκκριση ξεκινήσει φυσικά.
Αν δεν ξεκινήσει η έκκριση όμως τότε δεν θα μαζέψει μέλι ούτε αν ανέβαινε στα βουνά 1 μοναδικό μελίσσι.
Δεν ξεχνάμε ότι το μέλι ελάτου εφόσον είναι αυτούσιο δεν παγώνει ποτέ όσα χρόνια κι αν περάσουν.
Ότι για να βγει θέλει υγρασία στην ατμόσφαιρα όταν ξεκινάει, χωρίς βροχές, χωρίς κρύο, και χωρίς υψηλή για την εποχή θερμοκρασία.
Και οπωσδήποτε ότι τα μελίσσια δεν μπορούν να παραμείνουν στο βουνό για περισσότερες από 30 έως 50 ημέρες γιατί τότε θα καταρρεύσουν από πληθυσμό λόγω έλλειψης γύρης και κυρίως λόγω της μέλανης νόσου που προκαλείται στις μέλισσες στα έλατα.
Εύχομαι τα βουνά πάντα να στάζουν άφθονο μέλι και τα μελίσσια όλων μας να είναι ασήκωτα από το βάρος αυτού.
Melissocosmos
