Ξεχειμώνιασμα μελισσιών
Βασίλη θα προσπαθήσω να αναπτύξω μια ακόμη σκέψη μου σχετικά με την μελισσοκομία και ειδικά με το ξεχειμώνιασμα , προσεγγίζοντας το θέμα αρχικά οικονομικά .
Δεν είναι δικές μου σκέψεις αλλά τις έχω διαβάσει σε μελισσοκομικά βιβλία και στο διαδίκτυο , έχω πειστεί ότι είναι σωστές , και συχνά βλέπω να ξεφεύγουμε από τις τακτικές αυτές με αποτέλεσμα να χάνουμε εισοδήματα .Οι περισσότεροι μελισσοκόμοι διατηρούν τον ίδιο ή σχεδόν τον ίδιο αριθμό κυψελών όλες τις εποχές .
Το οικονομικό κόστος είναι υψηλό όταν συντηρείς πολλά μελίσσια μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς να υπάρχει δυνατότητα αυτοσυντήρησης τους .
Αν για παράδειγμα έχεις 100 μελίσσια την Άνοιξη ,που κυνηγάς ανθοφορίες , όταν τελειώσουν οι ανθοφορίες θα πρέπει να αποφασίσεις ποια είναι τα καλύτερα 10 μελίσσια σου να τα κρατήσεις και τα υπόλοιπα να τα χαλάσεις . Όταν λέω χαλάσεις δεν είμαι της άποψης να τα σκοτώσεις αλλά στην τελευταία κύρια ανθοφορία να κάνεις συνενώσεις τέτοιες ώστε να δημιουργήσεις υπερκυψέλες με υπερπληθυσμούς και υπεραποδώσεις .
Ας κάνουμε κάποιους υπολογισμούς για δούμε τι κόστος έχουμε συντηρώντας ένα μελίσσι . Αν , σύμφωνα με την ορθή μελισσοκομική τακτική , αφήσουμε από 10 κιλά μέλι σε κάθε μελίσσι στα 100 μελίσσια πρέπει να αφήσουμε 10Χ100=1000 κιλά μέλι με 7€ το κιλό μας κάνει 7000€ !!!! δηλαδή το ετήσιο εισόδημα μας !! Αν όμως συντηρήσουμε 10 κυψέλες θα έχουμε αντίστοιχα 10Χ10=100 κιλά μέλι με 7€ το κιλό μας κάνει 700€ . Η διαφορά είναι μεγάλη αφού 7000-700=6300€ . . Εδώ πρέπει να παραδεχτούμε ότι δεν μας συμφέρει να συντηρούμε μελίσσια τις μεγάλες περιόδους που δεν είναι δυνατή η αυτοσυντήρηση τους .Για χάρη της κουβέντας θα θεωρήσουμε σαν μία τέτοια περίοδο τον χειμώνα και την διαδικασία του ξεχειμωνιάσματος .
Θα προσπαθήσω να αναλύσω τους παράγοντες που μας οδηγούν σε αυτή την λάθος τακτική δηλαδή να έχουμε πάντα τον ίδιο αριθμό μελισσών παραβλέποντας το κόστος .
Σαν πρώτο παράγοντα θεωρώ την μη τήρηση της ορθής μελισσοκομίας .
Δεν γνωρίζω κανέναν (δεν ισχυρίζομαι ότι δεν υπάρχουν) που να αφήνει 10 κιλά μέλι στην κάθε μια κυψέλη αντίθετα γνωρίζω πολλούς που χρησιμοποιούν υποκατάστατα τροφής .Γνωρίζω και αρκετές συνταγές για τροφές όπως και εταιρίες παρασκευής τροφών . Αλλά ας μπούμε σε οικονομικά και πάλι χρησιμοποιώντας το προηγούμενο παράδειγμα .
Αν έχουμε 100 μελίσσια και δεν αφήσουμε μέλι αλλά τροφοδοτήσουμε με υποκατάστατα θα 10€ ανά κυψέλη (συνυπολογισμένων και των μετακινήσεων και κοστολογώντας τις εργατοώρες θα έλεγα ότι είναι με επιείκεια η τιμή των 10€ ανά κυψέλη) θα έχουμε στο τέλος της περιόδου 100Χ10=1000€ και άγχος για τον καιρό (αν θα φτιάξει ώστε να μπορέσουμε να ανατροφοδοτήσουμε στις επόμενες μέρες αφού δεν υπάρχουν συσκευασίες υποκατάστατων τροφών των 7 κιλών που θα μας βοηθούσαν ) και αρκετή κούραση .
Θα πάρω σαν δεδομένο ότι δεν θα υπάρχουν απώλειες και από 100 κυψέλες αρχικά ξεχειμωνιάζουν και οι 100 . Θα πάρω όμως και σαν δεδομένο ότι η ανάπτυξη και υγιεινή των μελισσιών που ταϊστήκαν με υποκατάστατα υστερεί από αυτά που ταΐστηκαν με μέλι και γύρη . Άρα η μη τήρηση της ορθής μελισσοκομικής τακτικής μας οδήγησε σε 1000€ έξοδα αντί 700€ άρα επιπλέων έξοδα 300€ και στο τέλος έχουμε 100 μέτριας υγιεινής και ανάπτυξης μελίσσια .
Σαν δεύτερο παράγοντα θεωρώ τις ελλείπεις γνώσεις χειρισμών στην μελισσοκομεία .
Ακόμα μία φορά δεν γνωρίζω κανέναν που να μπορεί να αναπτύξει τα μελίσσια του από 10 σε 100 σε μικρό χρονικό διάστημα .
Αντίθετα όλοι πολλαπλασιάζουν με ερασιτεχνισμούς τα σμήνη τους και τρέχουν να πιάσουν τα «πουλιά» που τους φεύγουν . Αυτό που θέλω να πω είναι ότι μου είναι αδιανόητο ένας επαγγελματίας μελισσοκόμος να μην κάνει επιλεκτική βασιλοτροφία αλλά να «σπάει» ένα «δυνατό» μελίσσι σε 2-3 παραφυάδες με σκοπό να ανανεώσει τις βασίλισσες ,που δεν έχει επιλέξει ,και για να μη τρέχει να μαζέψει τους αφεσμούς .
Αυτό τελικά που πετυχαίνει είναι να βρίσκεται στην δυσάρεστη θέση όταν «χαθούν» πολλά μελίσσια του να αγοράσει , βάζοντας βαθιά το χέρι στην τσέπη , από εξειδικευμένους μελισσοκόμους που ασχολούνται με βασιλοτροφία και παραφυάδες . Η βασιλοτροφία και η παραγωγή βασιλικού πολτού (την αναφέρω μιας και είναι άμεσα συνδεδεμένες ) είναι μία μελισσοκομική διαδικασία που απαιτεί γνώση που έρχεται μέσα από διάβασμα αλλά και σεμινάρια , επιδεξιότητα , αυστηρή τήρηση χρονοδιαγράμματος κλπ.
Τα οφέλη είναι η εκτροφή επιλεγμένων βασιλισσών , η γρήγορη ανάπτυξη παραφυάδων , η καταστολή τις σμηνουργίας , ο ελάχιστος κόπος πολλαπλασιασμού των σμηνών . Δεν θέλω να επεκταθώ στον τρόπο που από 10 κυψέλες μπορείς να φτιάξεις 100 παραγωγικές αφού σκοπός μου δεν είναι να αναπτύξω τους τρόπους βασιλοτροφίας αλλά τους παράγοντες που οδηγούν στο να μην κάνουμε σωστούς μελισσοκομικούς χειρισμούς .
Στον τρίτο παράγοντα πιστεύω ότι είναι η νομοθεσία .
Το αναφέρω γιατί , αν κάνω λάθος ενημερώστε με , δεν μπορείς να δηλώσεις ότι αύξησες τα μελίσσια σου πάνω από 30% .
Έτσι αν δηλώσεις στο βιβλιάριο σου ότι ξεχειμώνιασες 10 μελίσσια δεν δέχονται ότι στο τέλος της Άνοιξης να δηλώσεις 100 αν δεν προσκομίσεις τιμολόγια αγορών !! Έτσι σε αναγκάζουν να μην δηλώνεις την πραγματική εικόνα του μελισσοκομείου σου .
Στον τέταρτο παράγοντα θα έβαζα την «περπατημένη»
«Αφού ξέρουμε έναν τρόπο και δουλεύει ικανοποιητικά τι θέλεις και ψάχνεσαι με διαφορετικά πράγματα ; » Αυτό μου είχε πει έμπειρος μελισσοκόμος όταν τον ρωτούσα με αφορμή αυτά που διάβαζα και αυτά που παρατούμε ότι δεν συμβαδίζουν. Δεν είναι εύκολο να ξεχάσουμε τις συνήθειες μας αλλά αξίζει να πειραματιζόμαστε με «νέες» ιδέες έστω και σε μικρή κλίμακα . Θα αναφέρω ενδεικτικά την τράπεζα βασιλισσών που έχεις παρουσιάσει με την χρησιμότητα της στο ξεχειμώνιασμα .
Σαν τελευταίο παράγοντα βάζω την τεχνολογία .
Θα πρέπει να τονίσω ότι υπάρχουν δύο τύποι μελισσοκόμων , οι παλιοί που τα ξέρουν όλα και δεν δέχονται κουβέντα για ότι νέο και αν τους πεις και οι νέοι που θέλουν να μάθουν . Οι παλιοί δεν συμμετέχουν σε σεμινάρια δεν αγοράζουν βιβλία ούτε καν σερφάρουν για μελισσοκομική ενημέρωση .
Οι νέοι , που συνήθως είναι και μικρότερης ηλικίας είναι εξοικειωμένοι με το internet και βρίσκουν τις πληροφορίες που τους ενδιαφέρουν από αυτό . Πολλές φορές όμως βασίζονται μόνο σε αυτό και δεν ανοίγουν και άλλες πόρτες πληροφόρησης όπως τα βιβλία και τα σεμινάρια . Το αποτέλεσμα είναι να υιοθετούν κάποιες λάθος τακτικές και αυτό γιατί δεν τονίζεται συστηματικά η ορθή μελισσοκομία . Θα δώσω δύο παραδείγματα : Υπάρχουν πολλές συνταγές για «τροφές» και σχεδόν ποτέ δεν τονίζεται ότι δυο είναι οι τροφές για την μέλισσα , το ΜΕΛΙ αλλά και η ΓΥΡΗ και δεν αντικαθιστώντας με υποκατάστατα . Δεν λέω ότι δεν χρειάζονται οι τροφές αλλά πρέπει να χρησιμοποιούνται σε εξαιρετικές περιπτώσεις και όχι στην μελισσοκομική καθημερινότητα . Ένα δεύτερο είναι οι «εύκολοι» τρόποι πολλαπλασιασμού των σμηνών που περιγράφονται στο διαδίκτυο αψηφώντας ότι η βασιλοτροφία είναι η ποιο σημαντική δουλειά αφού από την ποιότητα της βασίλισσας θα εξαρτηθεί και η ανάπτυξη του σμήνους αλλά κυρίως η απόδοση της κυψέλης .
Συμπερασματικά θα πω ότι κάνοντας το λάθος να ξεχειμωνιάσουμε όλες τις κυψέλες οδηγούμαστε στα παραπάνω λάθη που στοιχίζουν σε μελλοντικές αποδώσεις αλλά και σε άμεσο χρήμα . Επίσης καλό θα ήταν να μπούμε στην διαδικασία, όλοι όσοι θέλουμε να λεγόμαστε μελισσοκόμοι, να αναπαράγουμε επιλεκτικά τις βασίλισσες και να μη αφήνουμε στην τύχη την βασιλοτροφία .
Με εκτίμηση, Μίμης