Γράφει ο Σιδέρης Τσιμίνης
Στην αγορά διατίθενται διάφορα ακαρεοκτόνα σκευάσματα που προορίζονται για τον έλεγχο του καταστροφικού ακάρεος Varroa. Μεταξύ αυτών, ορισμένα διαφοροποιούνται με συνθετικές δραστικές βάσεις (Amitraz, flumethrin, coumaphos, fluvalinate) και άλλα με οργανικές δραστικές βάσεις (Θυμόλη, οξαλικό οξύ, μυρμηκικό οξύ).
Στην περίπτωση των συνθετικών, ο μελισσοκόμος συνιστάται να εναλλάσσει τα ενεργά συστατικά, καθώς έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι η αδιάκοπη χρήση του ίδιου προϊόντος δημιουργεί αντίσταση στη δράση του. Ιστορικά, συνθετικά ακαρεοκτόνα όπως πυρεθροειδή και οργανοφωσφορικά έχουν επιλεγεί για τον έλεγχο της Varroa στα μελισσοκομεία (Maggiet aL, 2008).
Από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 έως αρχές της δεκαετίας του 1990, η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής φλουβαλινικού (πυρεθροειδούς) ήταν κοντά στο 100% (Herbert et aL, 1988). Αυτό το συνθετικό προϊόν δρα στις νευρωνικές συνδέσεις της Varroa αναστέλλοντας τες και προκαλώντας έτσι το θάνατό της.
Μερικά ακάρεα έχουν την δυνατότητα να επαναπροσδιορίσουν αυτές τις συνδέσεις επιζώντας της εφαρμογής του συνθετικού, ένα γεγονός που ονομάζεται αντίσταση.
Η ευρεία χρήση του έχει ασκήσει επιλεκτική πίεση στους πληθυσμούς ακάρεων, οι οποίοι ως αποτέλεσμα έδωσαν ελεύθερη διέλευση σε ανθεκτικούς πληθυσμούς ακάρεων σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο (Milani 1995 Elzen και συνεργάτες 1998, Macedo και συνεργάτες 2002) κάνοντας ξεπερασμένη θεραπεία.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα υπόλοιπα συνθετικά ακαρεοκτόνα. Αυτό απαιτεί καταρχήν μια αύξηση της δόσης για την θεραπεία των κυψελών, γεγονός που καθιστά το ακάρι πιο ανθεκτικό και τελικά η θεραπεία δεν λειτουργεί ή καταλήγει να σκοτώνει τις μέλισσες λόγο αύξησης της ενεργής ουσίας που εφαρμόζεται.
Στην περίπτωση θεραπειών με οργανικά δραστικά συστατικά όπως το οξαλικό οξύ, ο μηχανισμός δράσης που προκαλεί το θάνατο της Varroa δεν είναι ο ίδιος με ένα συνθετικό.
Παρ’ όλο που ο μηχανισμός δράσης του οξαλικού οξέος στη Βαρρόα χρίζει περαιτέρω εξέτασης, φαίνεται ότι η μείωση του pH στο αίμα των ακάρεων προκαλεί μετουσίωση των πρωτεϊνών με αποτέλεσμα των επακόλουθο θάνατό τους. (Nanetti & Stradi 1997, Nanetti 1999, Nanetti & συνεργάτες 2003).
Επομένως και δεδομένου ότι ο μηχανισμός δράσης απέχει πολύ από αυτόν της συνθετικής, η ενεργός ουσία χρησιμοποιείται από την δεκαετία του 1980. Επιστημονικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν από το πανεπιστήμιο Mar De Plata, Maggi MD, Diamiani N., Ruffinengo, SR, Brasesco, MC, Szawarski, Mitton G …. & Eguaras MJ (2017).
Σε καμία μελέτη μέχρι σήμερα δεν διαπιστώθηκε ότι οι δόσεις του οξαλικού οξέως πρέπει να αυξηθούν για να σκοτώσουν τα ακάρεα.
Είναι φανερό ότι δεν υπάρχει μηχανισμός αντίστασης στα ακάρεα πράγμα που σημαίνει ότι η χρήση των ταινιών μας με ενεργό συστατικό το οξαλικό οξύ δεν χρειάζονται εναλλαγή.
