Το κηρόπανο και η συμβολή του στα μελίσσια
Ήρθε η κατάλληλη εποχή να μιλήσουμε για το κηρόπανο την χρησιμότητα, αλλά και την βοήθεια που προσφέρει στα μελίσσια μας οταν εξω εχει κρύο.
Το κηρόπανο όσοι το εχουν χρησιμοποιήσει δεν το αλλάζουν με τίποτα, ενώ όσοι έχουν ακούσει γι αυτο, άλλοι το σκέφτονται σοβαρά να το χρησιμοποιήσουν και άλλοι με σκεπτικισμό.
Σήμερα θα προσπαθήσω να σας αναλύσω ορισμένα πράγματα και γιατί οχι θα προσπαθήσω ακόμα και να σας προτρέψω να το χρησιμοποιήσετε.
Ας δούμε λοιπόν σε τι μας ωφελεί το κηρόπανο...
Από τα μέσα του φθινοπώρου που οι θερμοκρασίες αρχίζουν να πέφτουν, τα μελισσάκια αρχίζουν να μαζεύονται.
Στην γλώσσα του μελισσοκόμου αυτο λέγεται σφίξιμο του μελισσιού.
Έτσι αργά και σταθερά και καθώς οι θερμοκρασίες συνεχίζουν να πέφτουν κάποια στιγμη το μελίσσι σχηματίζει την λεγόμενη μελισσόσφαιρα.
Πρόκειται για μια ζωντανή μπάλα, που σχηματίζουν οι μέλισσες συνήθως στο κέντρο της γονοφωλιάς.
Φτιάχνοντας την μελισσόσφαιρα οι μέλισσες κατορθώνουν να παράγουν θερμότητα και να επιβιώνουν απο το κρυο ακόμα κι αν αυτό πέσει πολυ κατω απο το μηδέν.
Οι μέλισσες στην σφαίρα αυτή συνωστίζονται μεταξύ τους και αρχίζουν να τρίβονται, κι έτσι παράγουν ενέργεια.
Για να παραχθεί φυσικά η ζέστη αυτή, το μελίσσι καταναλώνει τροφή.
Ωστόσο όπως είναι γνωστό ο θερμός αέρας ειναι ελαφρύτερος απο τον κρύο, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος της θερμότητας που παράγει το μελίσσι, να αναβαίνει πάνω απο την μελισσόσφαιρα και συγκεκριμένα στο κενό που υπάρχει μεταξύ των πλαισίων και του καπακιού.
Αρα λοιπόν αφού η θερμότητα χάνεται, το μελίσσι προσπαθεί να παράγει περισσότερη για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του και έτσι είμαστε διπλά χαμένοι.
Και γιατί το μελίσσι καταναλώνει διαρκώς τροφες απο την στιγμή που κρυώνει για να ζεσταθεί, και γιατι χάνει απο το ωφέλιμο της ζωής του.
Για όσους δεν το καταλαβαίνουν αυτό θα εξηγήσω οτι...
Θα παρατηρήσετε πως όταν τα μελίσσια ξεγονιάσουν και σχηματίσουν μελισσόσφαιρα μειώνουν κατα πολυ την ενεργητικότητα τους και οι μελισσούλες οταν ανοίγουμε την κυψέλη, ίσα ίσα που κουνάνε τα φτερά τους πολύ ελαφρά χωρίς καν αυτή η κινηση να προκαλεί βουητό.
Αυτό το κάνουν οι μελισσούλες μας επειδή θέλουν να κρατήσουν την ενέργεια τους, για να ζήσουν αρκετούς μήνες ώστε να βγει ο χειμώνας.
Ξέρουν καλά οτι αν δεν κρατηθούν ήρεμες και δεν κάνουν οικονομία δυνάμεων δεν θα τα καταφέρει η αποικία τους, μιας και δεν υπάρχει γόνος να καλύψει τις όποιες απώλειες μελισσών κατά την διάρκεια του χειμώνα.
Γι αυτο αν εμείς οι μελισσοκόμοι φροντίσουμε ώστε τα μελίσσια μας να μην κρυώνουν, χρησιμοποιώντας το κηρόπανο, τότε και οικονομία τροφών εξασφαλίζουμε και το προσδόκιμο μέσο όρο ζωης των μελισσιών μας θα αυξήσουμε, και θα έχουμε έτσι καλύτερη ανάπτυξη Φεβρουάριο και Μάρτιο που θα αρχίσει εκ νέου η δραστηριότητα των μελισσιών μας.
Επιπλέον πρέπει να σας πω ακόμα κάτι.
Αν έχουμε αδύναμα μελίσσια στο μελισσοκομείο μας τοτε αυτά έχουν μεγαλύτερη ανάγκη το κηρόπανο.
Αυτό συμβαίνει γιατι τα μικρά μελισσάκια προσπαθούν να κρατήσουν γόνους καθ όλη την διάρκεια του χειμώνα, ώστε να βγουν κι άλλες μελισσούλες, να δυναμώσουν λίγο και να διασφαλιστεί η επιβίωση τους.
Βάζοντας έτσι το κηρόπανο πάνω στα πλαίσια ανακόπτουμε την απώλεια του ζεστού αερα, και αυτος παραμένει στο κέντρο της γονοφωλιάς περισσότερο, με αποτέλεσμα το σμήνος να νιώθει ζεστό και να μην σπαταλάει ουτε ενέργεια και ουτε να καταναλώνει τροφές πολλές.
Κι ακόμα η ζέστη αυτη που παραμένει στο κέντρο της μελισσόσφαιρας βοηθάει τα αδύναμα μελίσσια στην προσπάθεια τους να κρατήσουν γόνο ολον τον χειμώνα σε πολύ μεγάλο βαθμό.
Να σας πω και δυο λόγια για το κηρόπανο τώρα.
Κατ αρχήν μπορείτε να το βρείτε έτοιμο στα μελισσοκομικά καταστήματα σε τιμή που κυμαίνεται απο 40 εως 60 λεπτά το κομμάτι περίπου.
Φυσικά μπορείτε να φτιάξετε και μόνοι σας και να σας έρθει φτηνότερο.
Παλιά οι μελισσοκόμοι έλεγαν ότι το κηρόπανο καλό είναι να το φτιάχνουμε απο καραβόπανο.
Επειδή δεν ξερω πόσο εύκολο είναι να το βρείτε, γι αυτό εγώ σας λέω οτι μπορείτε να φτιάξετε κηρόπανο απο ύφασμα Τζιν.
Μπορείτε εύκολα να το προμηθευτείτε απο μαγαζιά που πουλάνε υφάσματα και ρετάλια καθώς και από τις λαικές.
Όσον αφορά το μήκος και το πλάτος του κηρόπανου σας λέω οτι αυτό δεν πρέπει να σας προβληματίζει και πολύ, και οτι απλά το κηρόπανο δεν πρέπει να καλύπτει απ άκρη σ άκρη την επιφάνεια των πλαισίων που θα το τοποθετήσετε.
Φτιάξτε τα σε διαστάσεις όπως τα βλέπετε στις φωτογραφίες και θα σας πω το γιατί.
Σας εξήγησα πιο πάνω ότι με το κηρόπανο επιθυμούμε να παραμείνει η θερμότητα κοντά στο σμήνος.
Επίσης σας λέω οτι επιθυμούμε ομως και να κυκλοφορεί ο αέρας στην κυψέλη για να αερίζεται, καθώς αυτό ειναι απαραίτητο στοιχείο για την καλή υγεία του μελισσιού και την αποφυγή μυκήτων και νοζεμίασης.
Αυτή την κυκλοφορία του αέρα λοιπόν μπορούμε να την πετύχουμε αν κόψουμε το κηρόπανο λίγο μικρότερο απο τις διαστάσεις των πλαισίων τόσο σε μήκος όσο και σε πλάτος.
Ακόμα θέλω να ξέρετε οτι δεν είναι σωστό ο μελισσοκόμος να ταπώνει τις θήρες εξαερισμού των καπακιών των μελισσιών του, γιατί αυτό εμποδίζει τον καλό αερισμό του σμήνους.
Οι μέλισσες ανοιγοκλείνουν από μόνες τους με πρόπολη τις θήρες των καπακιών σύμφωνα με τις ανάγκες τους.
Να σας πω ακόμα οτι είναι εξυπηρετικό να φτιάχνετε με ψαλιδάκι μια τρύπα στο κέντρο του κηρόπανου ώστε να μπορεί απο εκεί το σμήνος να παίρνει το ζυμάρι που του δίνουμε, ενω το κομματάκι αυτο δεν θα πρέπει να το κόβετε εντελώς αλλά θα πρέπει να το διπλώνεται κάτω απο το κηρόπανο όταν βάζετε το ζυμάρι, και να το ξεδιπλώνετε όταν δεν υπάρχει ζυμάρι, για να καλύπτεται πάλι το κενό στο πανί.
Στο εξωτερικό σε μερικές χώρες, όπως η Γερμανία πχ ίσως δείτε στο ίντερνετ οτι αντί για κηρόπανο οι μελισσοκόμοι χρησιμοποιούν νάιλον, και θελήσετε να κάνετε κι εσείς το ίδιο.
Σας λέω οτι αυτό δεν είναι και πολυ καλή ιδέα για τον εξής λόγο.
Επειδή εξω απο τις κυψέλες τον χειμώνα κάνει κρύο, ενω μέσα στις κυψέλες κάνει ζέστη, η διαφορά θερμοκρασίας καθώς και η αναπνοή του σμήνους προκαλούν υδρατμούς.
Οι υδρατμοί αυτοί καθώς ανεβαίνουν προς τα πάνω βρίσκουν εμπόδιο στο νάιλον και καθώς δεν μπορούν να ξεφύγουν υγροποιούνται.
Τότε δημιουργούνται σταγόνες που αρχίζουν να στάζουν πάνω στο σμήνος, στις κηρήθρες, και στον γόνο αν αυτός υπάρχει.
Η υγρασία είναι μεγάλος σύμμαχος της νοζεμίασης και πρέπει να την αποφεύγουμε γι αυτο σας λεω ότι το νάιλον δεν πρέπει να χρησιμοποιείται αντί για κηρόπανο.
Αντίθετα απ ότι το νάιλον, το κηρόπανο μπορεί να απορροφήσει αυτή την υγρασία και καθώς πάνω απο το κηρόπανο υπάρχει το κενό του καπακιού και αερίζεται, αυτο στεγνώνει και συμβάλει σε μεγάλο βαθμό στην μείωση της υγρασίας της κυψέλης.
Έχουμε δηλαδή κι άλλο ενα όφελος απο την χρήση του κηρόπανου, και το όφελος αυτό λέγεται καλή υγεία των μελισσιών μας.
Θα μου πείτε τώρα, οτι ωραία μας τα λες ρε Βασιλάκη, αλλά αν ήταν έτσι τότε αυτοί που χρησιμοποιούν νάιλον στο εξωτερικό, θα είχαν μελίσσια γεμάτα υγρασία και ασθένειες.
Αν το σκεφτείτε αυτο, η απάντηση μου ειναι οτι δεν ειναι ετσι.
Στην χώρα μας τον χειμώνα έχουμε κυρίως υγρασία και βροχές, σε αντίθεση με άλλες χωρες που εχουν πιο ξηρό χειμώνα με κρύα και χιόνια.
Η λεπτομέρεια αυτή ίσως παίζει πολυ μεγάλο ρόλο και δεν πρέπει να αγνοηθεί.
Αφου λοιπόν σας εξήγησα ολα τα πλεονεκτήματα που θα έχουν τα μελίσσια σας, και τον τροπο που θα φτιάξετε το κηρόπανο και θα το τοποθετήσετε, τώρα θα σας πω και πότε το βάζουμε στα μελισσια.
Το κηρόπανο συνάδελφοι πρέπει να μπαίνει στα μελίσσια περίπου στα μισά του φθινοπώρου που αρχίζει να κρυώνει ο καιρός, και να βγαίνει απο αυτά περίπου τέλος Μαρτίου που αρχίζει να ζεσταίνει ο καιρός.
Η έγκαιρη αφαίρεση του κηρόπανου απο τα μελισσάκια την άνοιξη, θα σας απαλλάξει απο πρώιμες σμηνουργίες, καθώς όταν το βγάλετε το μελίσσι θα αεριστεί καλύτερα και θα αποσυμφορηθεί, τότε ακριβώς που ο συνωστισμός οδηγεί σε σμηνουργίες.
Ορισμένοι παλιοί μελισσοκόμοι κρατούν το κηρόπανο στα μελίσσια τους ακόμα και το καλοκαίρι, θεωρώντας οτι αυτό κρατάει ίσκιο στα μελίσσια και τα προστατεύει απο τον καύσωνα.
Κάτι τέτοιο δεν μπορώ να σας το βεβαιώσω όμως καθώς δεν το εχω διαπιστώσει, αλλά απλά σας το αναφέρω σαν πληροφορία.
Για το θέμα της ζέστης ο MELISSOCOSMOS και της προστασίας των μελισσιών μας απο αυτή, θα κάνει άλλη ανάρτηση.
Συνάδελφοι σας μίλησα για το κηρόπανο και σας τα είπα όλα, στις φωτογραφίες της ανάρτησης θα δείτε πως μπαίνει και τις διαστάσεις που πρέπει να έχει.
Δεν έχετε παρα να εφαρμόσετε ολα αυτά στα μελισσάκια σας, και πιστεύω οτι τις αμέσως επόμενες μέρες απο την τοποθέτηση του κηρόπανου στα μελισσάκια σας, αυτα θα ζωηρέψουν και θα τα δείτε πολυ διαφορετικά απο πριν.
Θα ακολουθήσουν κι αλλες ενδιαφέρουσες αναρτήσεις που θα βοηθήσουν νέους αλλα και παλιούς μελισσοκόμους στην δουλειά τους...
MELISSOCOSMOS ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών
Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του άρθρου μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει αναφορά πως ανήκει στον Melissocosmos με ενεργό ling...