Τα μυστικά της πρόπολης των μελισσών η ιστορία ενός φυσικού αντιβιοτικού
ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ
Για τους Αιγυπτίους, η μέλισσα είχε μεγάλη θρησκευτική σημασία και συμβόλιζε τη γενναιότητα, ενώ την πρόπολη τη χρησιμοποιούσαν για θεραπείες οι ιερείς, για μεγάλη ποικιλία ασθενειών, καθώς επίσης και στην ταρίχευση πτωμάτων. Οι περιβόητες μούμιες που υπάρχουν και θαυμάζουμε μέχρι σήμερα στα διάφορα μουσεία, οφείλουν το μεγάλο βαθμό διατηρησιμότητας τους σε διάφορα παρασκευάσματα με βάση την πρόπολη. Έχει απεικονιστεί σε βάζα, υπάρχει μοτίβο σε κοσμήματα. (5η δυναστεία 2400πΧ απεικονίζεται η συλλογή, το φιλτράρισμα και η αποθήκευση του μελιού). – Τοιχογραφία από τον τάφο του ΠΑΒΕΣΑ στις Αιγυπτιακές Θήβες. Oι γυναίκες της βασιλικής ακολουθίας χρησιμοποιούσαν την πρόπολη ανακατεύοντας την με γάλα, για την παρασκευή διαλυμάτων ομορφιάς.
EΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΡΩΜΑΙΟΙ
Στη μινωική εποχή η μέλισσα συμβόλιζε τη γονιμότητα με το γνωστό σήμα της μέλισσας των Μαλλίων. Οι πινακίδες της γραμμικής γραφής του συστήματος Β στη Κνωσό.
Ο Ιπποκράτης συνιστά την επάλειψη της πρόπολης για την επούλωση των πληγών.
Ο Δημόκριτος ισχυρίζεται ότι η μακροζωία και η υγεία οφείλονται στην κατανάλωση των προϊόντων της μέλισσας και δη της πρόπολης,
Στην ανάβαση (4ο βιβλίο του Ξενοφώντα) υπάρχουν περιγραφές για την κυψέλη, τη βασίλισσα την πρόπολη και τη μέλισσα.
Ο Αριστοτέλης ο πρώτος μελισσολόγος ερευνητής περιγράφει τον 3Ο αιώνα π.Χ. στο σύγγραμμα του «περί ζώων μορίων» τη μελισσοκομική επιστήμη και υμνεί τη ποιότητα των προϊόντων της μέλισσας. Τα κείμενα του αποτέλεσαν τη βασική πηγή γνώσεως για μεταγενέστερους συγγραφείς (Έλληνες Ρωμαίους και Άραβες).
Η μέλισσα ήταν σύμβολο της Εφέσου, αποτυπωμένη στα νομίσματα της εποχής της ακμής της. Ο Πλίνιος (Ρωμαίος ιστορικός και συγγραφέας της επιστημονικής εγκυκλοπαίδειας) στο βιβλίο του « φυσική ιστορία» αναφέρει την πρόπολη ως ακριβότερη από το μέλι. Στη Ρώμη όπου υπήρχε μια ολόκληρη κουλτούρα ήταν αφιερωμένη στη μέλισσα και τα προϊόντα της. Κάθε Ρωμαίος λεγεωνάριος την είχε μαζί του κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών του εκστρατειών. Ο διάσημος ιατροφιλόσοφος Αβικέννας (11ος αιώνας) είχε παρατηρήσει ότι η πρόπολη δρα αποτελεσματικά στα τραυματισμούς από βέλη τόξων .
ΠΕΡΣΕΣ - ΑΡΑΒΕΣ
Ανάλογες χρήσεις της πρόπολης συναντώνται στην ιατρική ιστορία πολλών λαών. Οι πέρσες τη χρησιμοποιούσαν ως μία ρητίνη με την ιδιότητα να βοηθά στην εξαγωγή (aspulsione) αγκαθιών και επούλωσης πληγών από βέλη. Ονομάζονταν muryay, μια ουσία μαύρη με γεύση πικρή παρόμοια του κεριού. Στο Κοράνιο η πρόπολη της οποίας το όνομα είναι Kitharpiske αναφέρεται ως «ουσία με διάφορα χρώματα και πολύ χρήσιμη στην ιατρική».
ΙΝΚΑΣ
Οι Ίνκας τη χρησιμοποιούσαν στη θεραπεία του πυρετού.
ΑΓΙΑ ΓΡΑΦΗ
Υπάρχουν χαρακτηριστικές αναφορές των εκκλησιαστικών συγγραφέων για τη μέλισσα. Η Αγία γραφή, το ωραιότερο βιβλίο των Χριστιανών, και το πιο διαδεδομένο περιλαμβάνει σημαντικές αναφορές στη μέλισσα και τα προϊόντα της. Άπειρες είναι οι μελισσοκομικές καταγραφές από την υμνολογία της εκκλησίας. Η μέλισσα συμβολίζει την εργατικότητα και τα προϊόντα της τη γλυκύτερη και αγνότερη προσφορά της φύσης.
Στην παλαιά διαθήκη (Ιερεμίας 8:22 Ιεζεκιήλ 8:11) αναφέρεται ως «βάλσαμο της gilead» (Αρχαία τοποθεσία ανατολικά του Ιορδάνη ποταμού).
ΒΥΖΑΝΤΙΟ
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο οι αναφορές είναι άπειρες. Από την άγρια φύση και την εγκαταλελειμμένη χώρα στην καταφύτευση και δημιουργία παραδείσων, με αμπελώνες περιβόλια και μετόχια, από την ερημιά στο μελισσουργό και κηριανόν. Είναι περίπου το σημαντικότερο πέρασμα από τους σκοτεινούς χρόνους της ανασφάλειας του 7ου και 8ου αιώνα στην επανάκαμψη του 9ου και 10ου αιώνα. Έτσι, τον 11ο αιώνα μπορούμε να μιλούμε για μελιττοτροφία. Η ευρεία παραγωγή θα βρει τη νομική υποστήριξη και θα επισύρει φορολογικές επιβαρύνσεις. Στα μέσα του 12ου αιώνα (1152) έχουμε μαρτυρίες για πρώτη φορά για το μελισσοεννόμιον –πρόπολη.
Υπάρχουν χαρακτηριστικές αναφορές των εκκλησιαστικών συγγραφέων για τη μέλισσα. Είναι γνωστή η Βυζαντινή μελινυμία και ο μελίκρατος πότος και γενικά οι αντιλήψεις για τη χρήση των μελισσοκομικών προϊόντων στο Βυζάντιο.
ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ
Στο μεσαίωνα την πρόπολη την χρησιμοποιούσαν για απολύμανση του ομφαλού των νεογέννητων και ως φάρμακο κατά των στοματικών προσβολών.
Στη Γεωργιανή και Καυκάσια ιατρική του 12ου αιώνα χρησιμοποιείτο για τη θεραπεία των χαλασμένων δοντιών αναμειγμένη με άλλες ουσίες όπως λάδι ελιάς, μέλι κλπ.
1700
Στη Γαλλία συναντούμε τη χρήση της πρόπολης για τη θεραπεία των πληγών μέχρι τον 18ο αιώνα.
ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ
Στις αρχές του 19ου αιώνα χρησιμοποιείται η πρόπολη ευρέως στα στρατιωτικά νοσοκομεία, κατά τη διάρκεια των πολέμων στη Ν. Αφρική ως απολυμαντικό και θεραπευτικό των πληγών.
Στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, τα ρωσικά στρατεύματα τη χρησιμοποιούσαν σε αλκοολούχο διάλυμα για την απολύμανση των πληγών. Από τότε σιγά σιγά η χρησιμοποίηση της πρόπολης μειώνεται καθώς αντικαθίσταται από χημικά φάρμακα, εκτός από την ανατολική Ευρώπη.
Από το 1969 υπάρχει μονογραφία της πρόπολης στη Σοβιετική
δερματολογία για θεραπείες παθήσεων. Στις τελευταίες δεκαετίες στην
Ανατολική Ευρώπη, Ασία, Ιαπωνία η σύγχρονη ιατρική κατέληξε στο
συμπέρασμα ότι η πρόπολη πρέπει να πάρει τη θέση που της αξίζει, όπως
αποδείχθηκε μετά από πολυετή έρευνα σε αναγνωρισμένα και φημισμένα
εργαστήρια.
Με ορθολογικά πειράματα έχει ήδη τεκμηριωθεί η ωφέλεια των
προϊόντων της μέλισσας. Αναφορές από όλον τον κόσμο, σε επιστημονικά
συνέδρια και περιοδικά, τεκμηριώνουν τη μία μετά την άλλη τη
θεραπευτική της δράση. Οι μελέτες είναι τόσο πολλές που δημιουργείτε
ειδικός κλάδος στην ιατρική επιστήμη γνωστός σαν μελισσοθεραπεία
(apitherapy).
