Η κυψέλη των μελισσών και η επιλογής της

Η κυψέλη των μελισσών και η επιλογής της

Ένα ακόμα άρθρο δημοσιεύει ο MELISSOCOSMOS μετά από δική σας επιθυμία.
Έχω ξαναπεί ότι θα γράφω για ότι μου ζητάτε και το κάνω αυτό όποτε έχω λίγο χρόνο καθώς με ευχαριστεί πολύ.
Το ότι γράφω ένα άρθρο όμως δεν σημαίνει ότι είναι και σωστό, θα πρέπει να θυμάστε πάντα ότι καλό είναι να διαβάζετε αλλά εσείς στο τέλος έχετε τον τελευταίο λόγο.
Αυτά που εγώ γράφω είναι οι προσωπικές μου απόψεις, αυτές που λειτουργούν κατά την εργασία μου στο μελισσοκομείο καλύτερα και πιο εύκολα.
Εκεί θα στηριχτεί και το σημερινό άρθρο συνάδελφοι.
Θα προσπαθήσω να σας δείξω πότε μια κυψέλη είναι όσο το δυνατόν πιο λειτουργική για τον μελισσοκόμο.

Η φυσική κυψέλη μελισσών είναι όπου αποφασίσει το σμήνος να φτιάξει την φωλιά του.

Έχουμε δει φυσικές κυψέλες, σε κορμούς δέντρων, σε τοίχους, σε βράχους κτλ.
Η τεχνητή κυψέλη της μέλισσας είναι το σπίτι που εμείς τους ετοιμάσαμε, από την ποιότητα της και την κατασκευή της εξαρτάται κατά πολύ η οικονομική μας κατάσταση.
Αυτό συμβαίνει, και λόγο της τιμής της αλλά και λόγο των κιλών μελιού που θα μας αποδώσει η κάθε κυψέλη.
Γιατί μια εύκολη στην λειτουργικότητα της κυψέλη, θα μας επιτρέψει να κάνουμε όσο πιο ορθούς χειρισμούς γίνεται με αποτέλεσμα τα μελίσσια μας να μας αποδώσουν το μέγιστο των ικανοτήτων τους.

Πρέπει μάλιστα να είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε όλον τον πληθυσμό στην κυψέλη μας, δηλαδή να την μεγαλώνουμε ή να την μικραίνουμε ανάλογα με τον πληθυσμό κυψέλης - μελισσών.

Όπως καταλαβαίνετε οι τιμές κυψέλης παίζουν, ανάλογα, τον κατασκευαστή, την ποιότητα, και το μέγεθος φυσικά.

Επίσης κάτι που πρέπει να τονιστεί, και να τηρούν όλοι οι κατασκευαστές είναι οι διαστάσεις στις κυψέλες μελισσών.
Υπάρχουν αρκετοί τύποι κυψελών ενώ δεν είναι λίγοι και αυτοί που φτιάχνουν μόνοι τους τις κυψέλες τους.
Αν λοιπόν ένας άπειρος μελισσοκόμος πάει να αγοράσει τις πρώτες του κυψέλες θα συλλογίζεται τι πρέπει να αγοράσει.

Υπάρχουν ξύλινες κυψέλες, αλλά και κυψέλες από φελιζόλ όπως και πλαστικές κυψέλες.

Κυψέλες με σταθερό και κινητό πάτο.
Κυψέλες κλειστές, αλλά και με σήτα εξαερισμού.
Κυψέλες με άνοιγμα στο καπάκι αλλά και χωρίς άνοιγμα.
Κυψέλες με ένα και με δυο θήρες εξαερισμού.
Κυψέλες με μικρές και μεγάλες εισόδους.
Κυψέλες με μια ή περισσότερες εισόδους.
Κυψέλες με ξύλινο πάτο και κυψέλες με πάτο από κόντρα πλακέ.
Κυψέλες που έχουν φελιζόλ στο καπάκι, αλλά και χωρίς φελιζόλ, και τέλος κυψέλες με ξύλινα ή πλαστικά πλαίσια.

Ίσως υπάρχουν και περισσότερες κατηγορίες κυψελών μάλιστα.

Όλα αυτά κάνουν τον μελισσοκόμο να πελαγώνει για την επιλογή του, πόσο δε τον νέο μελισσοκόμο που δεν ξέρει που πάνε τα τέσσερα,(που λέει ο λόγος).
Πάμε λοιπόν να τα πάρουμε ένα ένα και να δούμε τι είναι καλύτερο πρώτα για τα μελισσάκια μας και μετά για εμάς, για να μας κάνει πιο εύκολη την δουλεία μας.

Κυψέλες από φελιζόλ και κυψέλες από ξύλο.
Το φελιζόλ συνάδελφοι είναι ένα υλικό που χρησιμοποιείται για μόνωση κυρίως, και είναι κατασκευασμένο από μικρούς κόκκους πλαστικού.
Οι μελισσοκόμοι κυρίως όσοι έχουν αδύναμα μελισσάκια ή παραφυάδες σκέφτηκαν ότι αυτά θα μπορούν να αντιμετωπίσουν πολύ πιο εύκολα το κρύο του χειμώνα αν τα βάζανε σε κυψέλες φτιαγμένες από φελιζόλ, θα πρέπει να υπέθεσαν ότι όταν έξω έχει κρύο μέσα στην κυψέλη θα έχει ζέστη γιατί το φελιζόλ θα εγκλωβίζει την θερμότητα που παράγει το σμήνος.

Σαν σκέψη δεν είναι άσχημη, είναι όμως έτσι;
Απάντηση, ΟΧΙ δεν είναι έτσι.
Το φελιζόλ όντως δουλεύει κατ αυτόν τον τρόπο αλλά έχουμε μια διαφορά.

Τα μελίσσια τον χειμώνα εφόσον έχουν τροφές δεν πρόκειται να πεθάνουν από το κρύο έστω κι αν βάλετε την κυψέλη στην κατάψυξη.
Στην Ρωσία και στον Καναδά άλλωστε με πολικές θερμοκρασίες επιζούν κι ας είναι επί μήνες χωμένα μες το χιόνι.
Αντίθετα, με το φελιζόλ έχουμε το εξής φαινόμενο.
Όταν έξω έχει πολύ κρύο, μέσα στην κυψέλη έχει πολύ ζέστη, λόγο αυτής της διαφοράς θερμοκρασίας δημιουργούνται υδρατμοί στα τοιχώματα που σιγά σιγά υγροποιούνται κι αρχίζουν να στάζουν προς τα κάτω.
Σε συνδυασμό με την ζέστη που υπάρχει μέσα στην κυψέλη από την δραστηριότητα του σμήνους δημιουργείται ένα ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη μυκήτων, και μούχλας.
Για όσους ξέρουν από μελισσοκομία μύκητας και μούχλα μας κάνει Ασκοσφαίρωση (γυψόγονο) ενώ η συνεχείς υπάρξει υγρασίας ευνοεί την νοζεμίαση και όλα αυτά αποδεκατίζουν τα μελίσσια μας, τόσο που την άνοιξη αυτά είναι καχεκτικά και άρρωστα και είναι αδύνατον να αναπτυχθούν.
Για να λυθεί το πρόβλημα αυτό πρέπει να γίνουν μεγάλες τομές εξαερισμού στις κυψέλες αυτες, αλλά τότε παει περίπατο η μόνωση. 

Αυτά που σας γράφω δεν είναι θεωρία, έχω στην κατοχή μου κυψέλες από φελιζόλ εδώ και χρόνια και ότι σας λέω ισχύει και είναι καλά τσεκαρισμένο.
Αντιθέτως για το καλοκαίρι είναι χρήσιμες αυτές οι κυψέλες γιατί αν και έχουμε πάλι διαφορά θερμοκρασίας το καλοκαίρι με τον καύσωνα δεν δημιουργείται υγρασία μέσα στις κυψέλες από φελιζόλ.
Ακόμα ένα μειονέκτημα των κυψελών από φελιζόλ είναι ότι χαλάνε πολύ εύκολα και δεν μπορούν να δεχτούν πολύ πίεση, πχ για να ξεκολλήσουν τα πλαίσια ή το καπάκι.
Η κυψέλη από ξύλο όμως δεν έχει κανένα απολύτως πρόβλημα, και οι μέλισσες εδώ και χιλιάδες χρόνια είναι κατα κάποιο τρόπο εξοικειωμένες στο ξύλινο περιβάλλον αφού τα περισσότερα σμήνη έφτιαχναν τις φωλιές τους σε κορμούς δέντρων.

Για τις πλαστικές κυψέλες έχω κάνει ξεχωριστό άρθρο.

Κυψέλες με σταθερό και κινητό πάτο.

Όπως ξέρετε μια παραγωγική κυψέλη χωρίζεται συνήθως σε δυο κύρια μέρη.
Στον εμβρυοθάλαμο, στο σημείο εκείνο της κυψέλης που η βασίλισσα γεννάει τον γόνο γι αυτό ονομάζεται και εμβρυοθάλαμος.

Συνήθως αυτό είναι στο κάτω μέρος της κυψέλη, ενώ από πάνω βρίσκεται το πάτωμα, ή αλλιώς η αποθήκη, και λέγεται έτσι γιατί εκεί στο πάτωμα πάνω από τον εμβρυοθάλαμο οι μέλισσες αποθηκεύουν τις τροφές τους κυρίως μέλι αλλά και γύρη.
Κατά την περίοδο της άνοιξης ο εμβρυοθάλαμος γεμίζει με γόνο και γύρες, και έτσι η βασίλισσα ανεβαίνει στο πάτωμα και γεννάει.
Αυτό το θέλουμε μέχρι ένα ορισμένο σημείο, μέχρι το μελίσσι μας να αναπτυχθεί ικανοποιητικά και να γίνει παραγωγικό.

Τότε είτε η βασίλισσα μπλοκάρεται μόνη της και ξανακατεβαίνει στον εμβρυοθάλαμο, είτε ο μελισσοκόμος την κατεβάζει κάτω βγάζοντας πλαίσια με γόνο από το πάτωμα και κατεβάζοντας τα κάτω, φυσικά ανεβάζει άδεια πλαίσια ξανά πάνω στο πάτωμα για να τα γεμίσουν μελί οι εργάτριες.
Αυτή όλη η διαδικασία είναι πολύ επώδυνη ειδικά αν έχεις πολλά μελίσσια.

Έτσι κάπως εφευρέθηκαν οι κινητοί πάτοι.

Αυτοί οι πάτοι μας επιτρέπουν να έχουμε κυψέλη με τρία κύρια μέρη.
Δηλαδή με κινητό πάτο, και με δυο πατώματα, που το ένα χρησιμεύει για εμβρυοθάλαμος και το άλλο για αποθήκη.
Το σπουδαίο όμως είναι ότι με μια απλή κίνηση φέρνεις τα πάνω κάτω στην κυψέλη σου χωρίς ιδιαίτερη κούραση.
Πας δηλαδή τον εμβρυοθάλαμο πάνω και κατεβάζεις την αποθήκη κάτω και το αντίστροφο όποτε εσύ κρίνεις απαραίτητο.

(Μυστικό)

Αν κάνετε αυτή την διαδικασία τακτικά την περίοδο της σμηνουργίας τότε κόβετε κάπως την τάση γιατί αποσυντονίζεται το σμήνος από αυτές τις αλλαγές.
Έτσι λοιπόν ένας μελισσοκόμος καλό και χρήσιμο για αυτόν είναι να έχει μελίσσια με κινητό πάτο αν όχι όλα, τουλάχιστον τα μισά.
Στα μειονεκτήματα των κινητών βάσεων είναι ότι δεν μπορούν να προσαρμοστούν σε αυτές  πορτάκια, πράγμα πολύ σημαντικό.

Μπορούν να μπουν πλαστικά πορτάκια μα μικρού μεγέθους, που θα είναι σταθερά.
Εκεί έχουμε ένα αρκετά σημαντικό θεματάκι.

Κυψέλες κλειστές ή με σήτα εξαερισμού;

Όπως είπαμε και πιο πάνω δεν υπάρχει περίπτωση να χάσουμε μελίσσια από το κρύο εφ όσον αυτά έχουν τροφές.
Είπαμε επίσης ότι είναι καταστροφική η υγρασία εντός τις κυψέλης.
Εδώ λοιπόν έρχεται η κυψέλη με σήτα στον πυθμένα και μας λύνει αυτό το πρόβλημα.
Φρόνιμο είναι ο μελισσοκόμος να διαθέτει και κυψέλες με σήτα, αν όχι όλες τουλάχιστον αρκετές.
Κυψέλες με ή χωρίς τροφοδότη οροφής.
Υπάρχουν κυψέλες με ένα μικρο καπάκι στην οροφή.
Η χρησιμότητα του είναι για να ταΐζουμε εύκολα και χωρίς να ανοίγουμε τις κυψέλες με σιροπάκι όταν αυτό κρίνεται αναγκαίο.

Τοποθετούμε δηλαδή κάτω από το καπάκι ένα πιατάκι και το γεμίζουμε από τον τροφοδότη χωρίς να ενοχλήσουμε το σμήνος.

Στα μειονεκτήματα εδώ είναι ότι οι μέλισσες κλείνουν με πρόπολη την σήτα του καπακιού, καθώς και τυχόν απροσεξία, δηλαδή να ρίξουμε περισσότερο σιρόπι στο πιατάκι και να υπερχειλίσει.
Τότε μπορούμε να προκαλέσουμε μια ωραία λεηλασία...

Κυψέλες με μια ή δυο θήρες στο καπάκι;
Μιλάμε φυσικά για τα παραθυράκια που υπάρχουν στο καπάκι.
Και εδώ η απάντηση είναι απλή, είδαμε πιο πάνω τα πλεονεκτήματα που έχει το σμήνος όταν αερίζεται καλά στις ασθένειες.
Άρα λοιπόν καπάκι τυπου Αυστραλίας με δυο παραθυράκια μας δίνουν καλύτερο εξαερισμό και καλύτερη υγεία στο σμήνος.

Οι μέλισσες πρέπει να γνωρίζετε ότι σφραγίζουν και αποσφραγίζουν με πρόπολη τα παραθυράκια αυτά ανάλογα με την ανάγκη που έχει το σμήνος για αέρα.

Έτσι δεν έχουμε κανέναν λόγο να πάρουμε κυψέλες με ένα μόνο παραθυράκι, και ούτε είναι φρόνιμο να σφραγίζουμε τα παραθυράκια τους με ταινίες κτλ για τους λόγους που ανέλυσα πιο πάνω, αν θέλει άλλωστε το σμήνος θα τα κλείσει μόνο του με πρόπολη.

Κυψέλες με μικρές ή με μεγάλες εισόδους;

Η διαστάσεις της εισόδου είναι πολύ σημαντικό πράγμα και ο μελισσοκόμος πρέπει να έχει την δυνατότητα να τις αυξομειώνει ανάλογα με την κρίση του.
Την άνοιξη λοιπόν υπάρχει πολύς πληθυσμός στην κυψέλη και οι εργάτριες μπαινοβγαίνουν διαρκώς φορτωμένες με προμήθειες.

Τότε πρέπει να ανοίξουμε τα πορτάκια όσο το δυνατόν περισσότερο για να μην συνωστίζονται στην είσοδο.
Τυχόν μικρή είσοδος και συνωστισμός την άνοιξη σημαίνει σμηνουργία να το ξέρετε.

Όμως αργότερα το καλοκαίρι έχουμε επιθέσεις σερσενιών, σφηκών και αχερόντειων στις κυψέλες μας.
Τότε ο μελισσοκόμος πρέπει να μειώσει τις διαστάσεις της κυψέλης ώστε οι φρουροί να μπορούν να αμύνονται πιο αποτελεσματικά.
Τυχόν μεγάλες εισόδοι το καλοκαίρι και είσοδο στις κυψέλες αρχοντιών και σερσενιών σημαίνει κατάρρευση του πληθυσμού και λυποτακτία του σμήνους.

Αυτό που μας συμφέρει λοιπόν είναι να πάρουμε κυψέλες με μεγάλες εισόδους και να προσαρμόσουμε πορτάκια σε αυτές που θα μας επιτρέψουν τους παραπάνω χειρισμούς.

Κυψέλες με μια ή περισσότερους εισόδους.

Νομίζω ότι εδώ έχουμε ήδη απαντήσει, μια είσοδο και να την κουμαντάρουμε εμείς όπως θέλουμε και να την υπερασπίζονται πιο αποτελεσματικά οι φρουροί είναι καλύτερο.

Κυψέλες με πυθμένα απο ξύλο ή κόντρα πλακέ;

Η απάντηση εδώ είναι ξύλο και πάλι ξύλο.
Η κόντρα πλακέ σκεβρώνει και δεν εφαρμόζουν σωστά τα πορτάκια.
Ενδεχομένως οι έμποροι να προσπαθήσουν να σας πείσουν ότι η κόντρα πλακέ κρατάει περισσότερο κτλ.
Δεν ισχύει αυτό να το ξέρετε, απλά προσπαθούν να διώξουν το στοκ γιατί οι έμπειροι μελισσοκόμοι δεν τις προτιμούν.

Κυψέλες που έχουν φελιζόλ στο καπάκι η όχι;

Αν το φελιζόλ είναι πάνω από το ξύλο και κάτω από την λαμαρίνα της οροφής τότε ναι κάνει καλή δουλειά, αν το φελιζόλ όμως είναι προσαρμοσμένο κάτω από το ξύλο μην το προτιμήσετε γιατί θα δημιουργήσει υγρασία και μούχλα τον χειμώνα όπως σας είπα.

Κυψέλες με πλαστικά ή ξύλινα πλαίσια;
Προς το παρόν να προτιμάτε ξύλινα πλαίσια τύπου Hoffman.

Τα πλαστικά πλαίσια σκεβρώνουν και δημιουργούν και επιπλέον προβλήματα στο σμήνος, αν βελτιωθούν μιλάμε πάλι για αυτή την επιλογή.

Κυψέλες πλαστικές ή ξύλινες;
Πλέον οι πλαστικές μετράνε 7 χρόνια ζωής.
6 χρόνια τις έχουμε εμείς με πολύ καλά αποτελέσματα και αντοχές.
Τις δουλεύουμε ως εμβρυοθαλάμους και τους προσαρμόζουμε ξύλινα πατώματα.
Το μόνο μειονέκτημα τους είναι η τιμή τους, οπότε είτε ξύλινη είτε πλαστική εσείς θα επιλέξετε τι από τα δυο.

Ο πιο συνηθισμένος τύπος κυψέλης στην Ελλάδα είναι ο Langstrogh και ακριβώς γι αυτό τον λόγο αν έχουμε όλες τις κυψέλες μας του ιδίου τύπου μπορούμε να βοηθάμε τα μελίσσια μας και το υλικό να ταιριάζει, πχ ένα πλαίσιο με γόνο από ένα πολύ δυνατό σε ένα αδύναμο μελισσάκι.
Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να προτιμάτε κυψέλες που να είναι όλες ίδιου τύπου και διαστάσεων.
Αυτά είναι λίγο η πολύ τα μυστικά των κυψελών συνάδελφοι.

Τα είδαμε όλα τα μέρη τους και τα αναλύσαμε, υπάρχουν ακόμα οι συνδετήρες που κρατούν τα διάφορα μέρη των κυψελών μας.

Αυτοί μπορεί να είναι είτε σε κλειδιά είτε συρμάτινοι συνδετήρες, ότι και να προτιμάτε την κάνουν την δουλειά τους.
Μπαίνουν στο εμπρός και στο πίσω μέρος της κυψέλης συνήθως.

Μπορούν να μπουν και δεξιά, αριστερά των κυψελών αλλά έτσι μας τρώνε πολύτιμο χώρο όταν τα φορτώνουμε στο φορτηγό για μεταφορά σε νομές.

Πλέον προστέθηκε ένας ακόμα τύπος, η αυτόματη κυψέλη που σύμφωνα με τους κατασκευαστές της βγάζει μόνη της το μέλι χωρίς μελιτοεξαγωγέα.

Ο MELISSOCOSMOS θα συνεχίσει με τέτοια άρθρα συνάδελφοι για να βοηθήσει τους μελισσοκόμους στην επιλογή τους.
Για όσους τώρα μπήκαν στην μελισσοκομική μας οικογένεια και ψάχνουν οδηγίες για να αγοράσουν κυψέλες τους εύχομαι ολόψυχα αυτές να μην σηκώνονται από τα πολλά μελλοντικά μελάκια...

Το φωτογραφικό υλικό είναι από τον MELISSOCOSMO, την Κυψέλη Λάμπρου, και την Κυψελοτεχνική Μετσόβου

kipselilambrou

https://kipselotexniki.blogspot.gr/


MELISSOCOSMOS ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών

Επιτρέπεται η αναδημοσίευση του άρθρου μόνο υπό την προϋπόθεση ότι θα γίνει αναφορά πως ανήκει στον Melissocosmos με ενεργό ling...