Όλοι είχαμε αρρενοτόκα μελίσσια κάποια στιγμή, και θα έχουμε και στο μέλλον αφού είναι καλά φυτεμένο από τον δημιουργό στον μηχανισμό της μέλισσας που λέγεται ένστικτο διάσωσης η σωτηρίας του σμήνους.
Με τον όρο ωοτόκες εργάτριες εννοούμε κάποιο μελίσσι που έχασε την βασίλισσα του και σε απέλπιδα προσπάθεια να σωθεί η κυψέλη, κάποιες εργάτριες αναλαμβάνουν να γεννήσουν αυτές.
Είναι όμως αρρενοτόκες, δηλαδή μπορούν να γεννήσουν μόνο κηφήνες, επειδή είναι αγονιμοποίητες και έτσι αυτό το μελίσσι είναι καταδικασμένο να πεθάνει, αν δεν επέμβει έγκαιρα ο μελισσοκόμος.
Αν για κάποιο λόγο η βασίλισσα εκλείψει από το μελίσσι τότε οι εργάτριες παίρνουν ένα σκουληκάκι μερικών ημερών από τα τελευταία που είχε γεννήσει η βασίλισσα, το ταΐζουν με μπόλικο βασιλικό πολτό και έτσι φτιάχνουν μια νέα βασίλισσα.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που δεν υπάρχει καθόλου φρέσκο σκουληκάκι στην κυψέλη, τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι κατά την διάρκεια του χειμώνα όταν δεν υπάρχει καθόλου γόνος η αν η βασίλισσα χαθεί στην παρθενική της πτήση πριν προλάβει να γεννήσει.
Τότε ο μελισσοκόμος πρέπει να επέμβει άμεσα δίνοντας ένα πλαίσιο φρέσκο γόνο από άλλο μελίσσι για να φτιάξει νέα βασίλισσα από εκεί το μελίσσι.
Πολλές φόρες όμως αργούμε να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει βασίλισσα και τότε την δουλειά αυτή την αναλαμβάνουν οι ωοτόκες εργάτριες.
Αν για κάποιο λόγο η βασίλισσα εκλείψει από το μελίσσι τότε οι εργάτριες παίρνουν ένα σκουληκάκι μερικών ημερών από τα τελευταία που είχε γεννήσει η βασίλισσα, το ταΐζουν με μπόλικο βασιλικό πολτό και έτσι φτιάχνουν μια νέα βασίλισσα.
Υπάρχουν όμως περιπτώσεις που δεν υπάρχει καθόλου φρέσκο σκουληκάκι στην κυψέλη, τέτοιες περιπτώσεις μπορεί να είναι κατά την διάρκεια του χειμώνα όταν δεν υπάρχει καθόλου γόνος η αν η βασίλισσα χαθεί στην παρθενική της πτήση πριν προλάβει να γεννήσει.
Τότε ο μελισσοκόμος πρέπει να επέμβει άμεσα δίνοντας ένα πλαίσιο φρέσκο γόνο από άλλο μελίσσι για να φτιάξει νέα βασίλισσα από εκεί το μελίσσι.
Πολλές φόρες όμως αργούμε να καταλάβουμε ότι δεν υπάρχει βασίλισσα και τότε την δουλειά αυτή την αναλαμβάνουν οι ωοτόκες εργάτριες.
Κηφήνας που βγαίνει από το κελί του, εκκόλαψη
Ας δούμε αναλυτικά πως γίνετε αυτό όμως.
Από την στιγμή που χαθεί η βασίλισσα όπως είπαμε πριν το μελίσσι θα παραμείνει αβασίλευτο για περίπου 30 ημέρες.
Όταν ανοίξουμε το καπάκι από ένα αβασίλευτο μελίσσι μπορούμε αμέσως να καταλάβουμε ότι δεν έχει μάνα αφού αυτό βουίζει πολύ δυνατά χωρίς να σταματάει καθόλου μέχρι να ξανακλείσουμε την κυψέλη, το βουητό είναι έντονο και συνεχόμενο και οι μέλισσες σηκώνουν την κοιλιά τους προς τα επάνω.
Αυτό είναι το λεγόμενο παράπονο του μελισσιού.
Όμως 30 ημέρες χωρίς νέο γόνο είναι πολλές ενώ ο πληθυσμός μειώνεται συνεχώς, το μέλλον του μελισσιού κρίνεται αβέβαιο και τότε ο ύστατος μηχανισμός σωτηρίας της μέλισσας ενεργοποιείται.
Κάποιοι τολμηροί κάνουν λόγο μέχρι και για εργάτριες καμικάζι που μπαίνουν σε ξένη κυψέλη κλέβουν μερικά αβγά τα φέρνουν στην κυψέλη και από εκεί φτιάχνουν νέα βασίλισσα.
Αυτό όμως δεν έχει εξακριβωθεί και απλός υπάρχει σαν αναφορά, μερικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι έχουν δει εργάτριες να ζευγαρώνουν με κηφήνες και από εκεί να εξασφαλίζονται μερικά γονιμοποιημένα αβγά και στη συνέχεια να βγαίνει από αυτά βασίλισσα.
Ούτε κι αυτό όμως μπορεί να θεωρηθεί ως δεδομένο αφού κι αυτό δεν έχει εξακριβωθεί.
Γι αυτό όμως που είμαστε σίγουροι είναι πως. . .
Ως γνωστών οι εργάτριες μέλισσες είναι μεν θηλυκά αλλά ημιτελείς θηλυκά, για την ακρίβεια έχουν ωοθήκες αλλά αυτές είναι ατροφικές.
Όμως όταν λείψει η μυρωδιά της βασίλισσας από την κυψέλη (η φερομόνη της δηλαδή) τότε αυτές οι ατροφικές ωοθήκες κατά έναν παράξενο τρόπο αρχίζουν να αναπτύσσονται, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που μερικές μέλισσες τρεφόμενες με γύρη κυρίως μπορούν και γεννάνε αβγά.
Παρ όλα αυτά όμως τα αβγά τους είναι αγονιμοποίητα αφού οι εργάτριες δεν ζευγαρώνουν με κηφήνα, έτσι αυτό έχει σαν συνέπεια από αυτά τα αβγά να γεννιούνται μόνο κηφήνες.
Παρά λοιπόν την ύστατη προσπάθεια το μελίσσι είναι καταδικασμένο να χαθεί αφού ως γνωστόν οι κηφήνες δεν είναι ικανοί να εκτελέσουν τις εργασίες που έχει ανάγκη μια κυψέλη.
Δεν πρέπει ωστόσο να κατακρίνουμε την προσπάθεια του μελισσιού γιατί δεν είναι λίγες οι φορές που ένα αρρενοτόκο μελίσσι άγνωστο πως, καταφέρνει και βγάζει βασίλισσα.
Σπάνιο αυτό αλλά συμβαίνει όπως τονίζει κι ο Prost στο βιβλίο του στην σελίδα 73.
Εάν λοιπόν ο μελισσοκόμος ανοίξει το μελίσσι του και το βρει Αρρενοτόκο τι γίνεται;
Από την στιγμή που χαθεί η βασίλισσα όπως είπαμε πριν το μελίσσι θα παραμείνει αβασίλευτο για περίπου 30 ημέρες.
Όταν ανοίξουμε το καπάκι από ένα αβασίλευτο μελίσσι μπορούμε αμέσως να καταλάβουμε ότι δεν έχει μάνα αφού αυτό βουίζει πολύ δυνατά χωρίς να σταματάει καθόλου μέχρι να ξανακλείσουμε την κυψέλη, το βουητό είναι έντονο και συνεχόμενο και οι μέλισσες σηκώνουν την κοιλιά τους προς τα επάνω.
Αυτό είναι το λεγόμενο παράπονο του μελισσιού.
Όμως 30 ημέρες χωρίς νέο γόνο είναι πολλές ενώ ο πληθυσμός μειώνεται συνεχώς, το μέλλον του μελισσιού κρίνεται αβέβαιο και τότε ο ύστατος μηχανισμός σωτηρίας της μέλισσας ενεργοποιείται.
Κάποιοι τολμηροί κάνουν λόγο μέχρι και για εργάτριες καμικάζι που μπαίνουν σε ξένη κυψέλη κλέβουν μερικά αβγά τα φέρνουν στην κυψέλη και από εκεί φτιάχνουν νέα βασίλισσα.
Αυτό όμως δεν έχει εξακριβωθεί και απλός υπάρχει σαν αναφορά, μερικοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι έχουν δει εργάτριες να ζευγαρώνουν με κηφήνες και από εκεί να εξασφαλίζονται μερικά γονιμοποιημένα αβγά και στη συνέχεια να βγαίνει από αυτά βασίλισσα.
Ούτε κι αυτό όμως μπορεί να θεωρηθεί ως δεδομένο αφού κι αυτό δεν έχει εξακριβωθεί.
Γι αυτό όμως που είμαστε σίγουροι είναι πως. . .
Όμως όταν λείψει η μυρωδιά της βασίλισσας από την κυψέλη (η φερομόνη της δηλαδή) τότε αυτές οι ατροφικές ωοθήκες κατά έναν παράξενο τρόπο αρχίζουν να αναπτύσσονται, και μάλιστα σε τέτοιο βαθμό που μερικές μέλισσες τρεφόμενες με γύρη κυρίως μπορούν και γεννάνε αβγά.
Παρ όλα αυτά όμως τα αβγά τους είναι αγονιμοποίητα αφού οι εργάτριες δεν ζευγαρώνουν με κηφήνα, έτσι αυτό έχει σαν συνέπεια από αυτά τα αβγά να γεννιούνται μόνο κηφήνες.
Παρά λοιπόν την ύστατη προσπάθεια το μελίσσι είναι καταδικασμένο να χαθεί αφού ως γνωστόν οι κηφήνες δεν είναι ικανοί να εκτελέσουν τις εργασίες που έχει ανάγκη μια κυψέλη.
Δεν πρέπει ωστόσο να κατακρίνουμε την προσπάθεια του μελισσιού γιατί δεν είναι λίγες οι φορές που ένα αρρενοτόκο μελίσσι άγνωστο πως, καταφέρνει και βγάζει βασίλισσα.
Σπάνιο αυτό αλλά συμβαίνει όπως τονίζει κι ο Prost στο βιβλίο του στην σελίδα 73.
Εάν λοιπόν ο μελισσοκόμος ανοίξει το μελίσσι του και το βρει Αρρενοτόκο τι γίνεται;
Κηφηνόγονος εκόλαψη
Εδώ συνάδελφοι τα πράγματα είναι δύσκολα, γιατί οι ψευδομάνες στο μεταξύ την έχουν δει βασίλισσες και δεν τους αρέσει να ξαναγίνουν δούλες, έτσι φροντίζουν να σκοτώνουν τις βασίλισσες που εισάγουμε σε κλουβάκια η να πετάνε έξω από τα βασιλικά κελιά τα σκουληκάκια που προορίζονται για βασίλισσες.
Οι μελισσοκόμοι δεν το έβαλαν ποτέ κάτω όμως και μετά από πολλές προσπάθειες έχουμε 2 τρόπους που έχουν αρκετές πιθανότητες να ξανακάνουν το αβασίλευτο μελισσάκι μας βασιλεμένο.
Ας τους δούμε με προσοχή λοιπόν.
1ος τρόπος
Παίρνουμε από το αρρενοτόκο μελίσσι όλα τα πλαίσια με τον κηφηνόγονο και η τον πετάμε η τον δίνουμε σε κάποιο άλλο μας μελίσσι και στην θέση του βάζουμε δυο πλαίσια με φρέσκο γόνο από άλλο μελίσσι και κλείνουμε το μελίσσι για 7-8 ημέρες.
Όταν περάσουν οι ημέρες αυτές ανοίγουμε το μελίσσι και λογικά θα βρούμε βασιλικά κελιά σφραγισμένα.
Προσοχή
Αν βιαστούμε κι ανοίξουμε το μελίσσι πριν σφραγιστούν τα βασιλοκελιά θα δούμε τις ψευδομάνες νευριασμένες από το φως της ημέρας όπως θα είναι να πιάνουν τα σκουληκάκια από τα βασιλοκελιά και να τα πετάνε κάτω.
2ος τρόπος
Παίρνουμε από το αρρενοτόκο μελίσσι όλα τα πλαίσια, και αυτά με τον γόνο και αυτά με το μέλι, και στην θέση τους βάζουμε άχτιστες κηρήθρες και δεν τροφοδοτούμε ούτε με σιρόπι ούτε με ζυμάρι, αυτό το αποφεύγουμε για να αργήσει όσο το δυνατόν περισσότερο να χτίσει κηρήθρες το μελίσσι για να μην έχουν που να γεννήσουν οι ψευδομάνες.
Όταν λοιπόν βάλουμε τις άχτιστες κηρήθρες στην κυψέλη εισάγουμε βασίλισσα με κλουβάκι στο μελίσσι τοποθετώντας το πάνω στα πλαίσια και προσέχοντας να έχει μπόλικο ζυμάρι στο πορτάκι του κλουβιού ώστε να μείνει τουλάχιστον 24 ώρες μέσα σε αυτό η βασίλισσα.
Ανοίγουμε την κυψέλη μετά από 5 ημέρες και βλέπουμε την βασίλισσα μας να γεννάει ανενόχλητη ενώ οι ψευδομάνες γίνονται οι καλύτερες παραμάνες.
Προσοχή
Δεν ανοίγουμε το μελίσσι πριν περάσουν 5 ημέρες.
Αν και οι τρόποι αυτοί έχουν πολύ υψηλές πιθανότητες επιτυχίας υπάρχει πάντα και το ενδεχόμενο της αποτυχίας.
Αν λοιπόν αποτύχουμε πάλι μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τον πληθυσμό αυτό, αν πάρουμε το μελίσσι αυτό και πάμε 50 μέτρα μακριά από το μελισσοκομείο μας και το τινάξουμε.
Τότε οι μέλισσες θα πάνε από συνήθεια να μπουν στην θέση που ήταν η κυψέλη τους κι επειδή δεν θα την βρουν εκεί θα μπουν στις διπλανές κυψέλες , έτσι οι διπλανές κυψέλες θα ενισχυθούν πολύ.
Οι μελισσοκόμοι δεν το έβαλαν ποτέ κάτω όμως και μετά από πολλές προσπάθειες έχουμε 2 τρόπους που έχουν αρκετές πιθανότητες να ξανακάνουν το αβασίλευτο μελισσάκι μας βασιλεμένο.
Ας τους δούμε με προσοχή λοιπόν.
1ος τρόπος
Παίρνουμε από το αρρενοτόκο μελίσσι όλα τα πλαίσια με τον κηφηνόγονο και η τον πετάμε η τον δίνουμε σε κάποιο άλλο μας μελίσσι και στην θέση του βάζουμε δυο πλαίσια με φρέσκο γόνο από άλλο μελίσσι και κλείνουμε το μελίσσι για 7-8 ημέρες.
Όταν περάσουν οι ημέρες αυτές ανοίγουμε το μελίσσι και λογικά θα βρούμε βασιλικά κελιά σφραγισμένα.
Προσοχή
Αν βιαστούμε κι ανοίξουμε το μελίσσι πριν σφραγιστούν τα βασιλοκελιά θα δούμε τις ψευδομάνες νευριασμένες από το φως της ημέρας όπως θα είναι να πιάνουν τα σκουληκάκια από τα βασιλοκελιά και να τα πετάνε κάτω.
Γόνος αρρενοτόκου μελισσιού - ωοτόκων εργατριών
Παίρνουμε από το αρρενοτόκο μελίσσι όλα τα πλαίσια, και αυτά με τον γόνο και αυτά με το μέλι, και στην θέση τους βάζουμε άχτιστες κηρήθρες και δεν τροφοδοτούμε ούτε με σιρόπι ούτε με ζυμάρι, αυτό το αποφεύγουμε για να αργήσει όσο το δυνατόν περισσότερο να χτίσει κηρήθρες το μελίσσι για να μην έχουν που να γεννήσουν οι ψευδομάνες.
Όταν λοιπόν βάλουμε τις άχτιστες κηρήθρες στην κυψέλη εισάγουμε βασίλισσα με κλουβάκι στο μελίσσι τοποθετώντας το πάνω στα πλαίσια και προσέχοντας να έχει μπόλικο ζυμάρι στο πορτάκι του κλουβιού ώστε να μείνει τουλάχιστον 24 ώρες μέσα σε αυτό η βασίλισσα.
Ανοίγουμε την κυψέλη μετά από 5 ημέρες και βλέπουμε την βασίλισσα μας να γεννάει ανενόχλητη ενώ οι ψευδομάνες γίνονται οι καλύτερες παραμάνες.
Δεν ανοίγουμε το μελίσσι πριν περάσουν 5 ημέρες.
Αν και οι τρόποι αυτοί έχουν πολύ υψηλές πιθανότητες επιτυχίας υπάρχει πάντα και το ενδεχόμενο της αποτυχίας.
Αν λοιπόν αποτύχουμε πάλι μπορούμε να εκμεταλλευτούμε τον πληθυσμό αυτό, αν πάρουμε το μελίσσι αυτό και πάμε 50 μέτρα μακριά από το μελισσοκομείο μας και το τινάξουμε.
Τότε οι μέλισσες θα πάνε από συνήθεια να μπουν στην θέση που ήταν η κυψέλη τους κι επειδή δεν θα την βρουν εκεί θα μπουν στις διπλανές κυψέλες , έτσι οι διπλανές κυψέλες θα ενισχυθούν πολύ.
Βασιλοκελιά που έγιναν σε κηφηνόγονο, από αυτά δεν μπορεί να προκύψει βασίλισσα
Μην δοκιμάσετε να ενώσετε ένα αρρενοτόκο μελίσσι με ένα κανονικό γιατί τις ποιο πολλές φορές οι ψευδομάνες σκοτώνουν την βασίλισσα του μελισσιού που ενώνουμε.
Αντίθετα όταν τινάζουμε το μελίσσι θα μπουν και οι ψευδομάνες στις διπλανές κυψέλες αλλά δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα αφού εκεί νιώθουν ότι είναι σε ξένο περιβάλλον και ξεχνάνε γρήγορα τα περί βασιλείας τους. . .
Καλή επιτυχία συνάδελφοι…