Οι στρεσογόνοι παράγοντες στις μέλισσες μπορεί να είναι αρκετοί, και ενεργώντας ατομικά σε κάθε μέλισσα ή συλλογικά σε όλο το σμήνος μπορούν να προκαλέσουν το θάνατο της αποικίας.
Πάμε να γνωρίσουμε ορισμένους από τους παράγοντες που προκαλούν στρες στις μέλισσες.
Αποπνικτική ζέστη
Οι κυψέλες θα πρέπει να διατηρούνται σε σταθερή θερμοκρασία που κυμαίνεται από 34 έως 38 βαθμούς.
Το ίδιο ισχύει και για την υγρασία, η οποία πρέπει να παραμένει σταθερή στο 80% περίπου.
Οι μέλισσες έχουν θερμουποδοχείς στις κεραίες τους που αντιλαμβάνονται τις αλλαγές της θερμοκρασίας στο περιβάλλον και τους επιτρέπει να προσαρμοστούν.
Στην περίπτωση που η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 35 βαθμούς στην κυψέλη το σμήνος φτερουγίζει και αποβάλει τον θερμό αέρα φέρνοντας δροσερό.
Αν η ζέστη συνεχίσει να αυξάνεται, μια ομάδα μελισσών αφήνει την κυψέλη και τοποθετείται κάτω ή έξω για να δροσιστεί στη σκιά και για να αραιώσει λίγο ο πληθυσμός και ο συνωστισμός.
Αν παρόλα αυτά η θερμότητα συνεχίζει τότε περισσότερες μέλισσες βγαίνουν από την κυψέλη.
Με παρατεταμένη και έντονη ζέστη μένουν έξω μέχρι το βράδυ.
Αν η ζέστη δεν μειωθεί, τότε η θερμοκρασία του σώματος των μελισσών θα αυξηθεί σταδιακά, και σχεδόν τα ζωτικά όργανα των μελισσών θα ψηθούν, αφού οι πρωτεΐνες πήζουν πάνω από τους 45 βαθμούς και χάνουν τις λειτουργίες τους.
Η κατάσταση αυτή προκαλεί επίσης ενστικτωδώς στις μέλισσες την ανάγκη να φροντίσουν για την επιβίωση τους, με αποτέλεσμα να αμελούν τα καθήκοντα τους, αφήνοντας την αποικία εκτεθειμένη σε παράσιτα, βακτήρια, μύκητες ή ιούς.
Εάν, παρά τις μεγάλες προσπάθειες που καταβάλλονται από την αποικία δεν καταστεί δυνατό να πέσει η θερμοκρασία τότε το σμήνος αφυδατώνεται και πεθαίνει.
Αυτή η κατάσταση αγωνίας του σμήνους να νικήσει την ζέστη, είναι ένας παράγοντας στρες.
Υγρασία
Οι μέλισσες είναι ειδικοί στη διατήρηση υψηλότερης θερμοκρασίας από το περιβάλλον σε περιόδους με πολύ κρύο.
Το κρύο ελαχιστοποιεί τη δραστηριότητά της αποικίας και μπορεί να προκαλέσει το θάνατο.
Οι μέλισσες όταν αντιλαμβάνονται την πτώση της θερμοκρασίας (14-12 βαθμούς) ομαδοποιούνται σε συστάδες, με τη βασίλισσα στο κέντρο, σχηματίζοντας μελισσόσφαιρα.
Έτσι, με μικρές δονήσεις, απελευθερώνουν θερμότητα και διατηρείται η θερμοκρασία σχετικά εύκολα.
Το δύσκολο είναι ο έλεγχος της υγρασίας, η οποία τείνει να αυξάνει μέσα στην κυψέλη.
Αυτό δημιουργείται από την κατανάλωση μελιού από τις μέλισσες.
Για κάθε λίτρο μελιού που καταναλώνεται, ένα λίτρο νερού σε μορφή υδρατμών δημιουργείται εντός της κυψέλης.
Αυτή η υγρασία, σε περιόδους δραστηριότητας, οι μέλισσες την διώχνουν έξω από την κυψέλη κουνώντας τα φτερά τους και αυτό λειτουργεί ως μηχανισμός εξαερισμού.
Αλλά τον χειμώνα στην μελισσόσφαιρα οι μέλισσες δεν χρησιμοποιούν τα φτερά για να αερίζεται η κυψέλη.
Έτσι εάν η κυψέλη είναι στη σκιά, ή σε χώρους με κακό εξαερισμό που ευνοούν την υψηλή συγκέντρωση υγρασίας ο συνδυασμός είναι εκρηκτικός, με αποτέλεσμα μια μόνιμη κατάσταση στρες της αποικίας και ένα πολύ ευνοϊκό περιβάλλον για την ανάπτυξη ορισμένων ασθενειών.
Διαθεσιμότητα νερού
Ένα άλλο βασικό στοιχείο για την επιβίωση είναι το νερό.
Εάν υπάρχει έλλειψη νερού, το σώμα προσπαθεί να το αποκτήσει από οπουδήποτε.
Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του ph στο σώμα η οποία προκαλεί την έξοδο του νερού από τους ιστούς στο αίμα και επηρεάζει το νευρικό σύστημα και το αναπνευστικό.
Υπό αυτές τις συνθήκες οι μέλισσες μπορεί να αποδυναμωθούν και να γίνουν πολύ ευαίσθητες σε οποιαδήποτε νόσο.
Διαθεσιμότητα ή / και ποιότητα των τροφών
Το μέλι και η γύρη παρέχουν όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά για την ανάπτυξη του σώματος και την ομαλή λειτουργία του οργανισμού των μελισσών.
Όταν έχουν αρκετά αποθέματα οι μέλισσες διατηρούν μια χαλαρή συμπεριφορά και μπορούν να ανταποκριθούν ακόμα και στις απαιτήσεις του χειμώνα.
Αλλά αν το σμήνος είναι εκτεθειμένο χωρίς τις απαραίτητες προμήθειες, τότε βγαίνουν απεγνωσμένα να βρουν τροφή, ή ακόμα και για να κλέψουν από άλλη κυψέλη (λεηλασίες).
Αυτό οι μέλισσες αναγκάζονται να το πράξουν επειδή όταν στερούνται τροφής, δεν μπορούν να παράγουν ενέργεια, ιδιαίτερα τη θερμότητα και μειώνεται η ικανότητά τους να διατηρούν σταθερή θερμοκρασία.
Αυτή η κατάσταση είναι ιδιαίτερα δραματική κυρίως όταν υπάρχει χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος.
Από την άλλη πλευρά, η περίσσεια νέκταρος δεν συνεπάγεται βελτίωση της ποιότητας ζωής.
Όταν συμβαίνει αυτό, και ιδιαίτερα εάν υπάρχουν περίοδοι με υψηλή υγρασία ή κακός εξαερισμός της κυψέλης τότε, ημέρα και νύχτα οι μέλισσες καταβάλουν υπερπροσπάθειες για να εξατμίσουν την υγρασία από το νέκταρ.
Αυτό τις καθιστά πολύ επιθετικές και μια τέτοια κατάσταση είναι πολύ επικίνδυνη.
Επιπλέον, λόγω του στρες, υπάρχει μια μείωση του ποσοστού των πρωτεϊνών του οργανισμού, με επακόλουθη μείωση της μακροζωίας τους.
Όταν υπάρχει έλλειψη σε γύρη είτε (επειδή δεν υπάρχει ή επειδή δεν έχει επαρκή θρεπτικά συστατικά αυτή), αν το σμήνος έχει πρόσβαση σε πτωχή γύρη με λίγα λόγια τότε στις παραμάνες μέλισσες δεν μπορούν να ερεθιστούν σωστά οι υποφαρυγγικοί αδένες και ως εκ τούτου δεν μπορούν να θρέψουν τις προνύμφες με βασιλικό πολτό.
Η έλλειψη της γύρης προκαλεί επίσης στο σώμα των μελισσών "πρωτεϊνική πενία" με αποτέλεσμα ο οργανισμός τους να αντλεί πρωτεΐνη από όπου αυτή υπάρχει, κυρίως από τους ιστούς των μυών και των εντέρων.
Αυτό μπορεί να προκαλέσει βλάβη των κυττάρων σε αυτούς τους ιστούς, με αποτέλεσμα την μείωση του σωματικού βάρους.
Αυτή είναι μια ακόμα στρεσογόνος κατάσταση που οδηγεί τις μέλισσες ενστικτωδώς στην αναζήτηση συλλογής γύρης παντού, ώστε αν αυτή δεν υπάρχει ψάχνουν για κάτι παρόμοιο και μπορεί να τις δούμε να μαζεύουν (αλεύρι, σκόνη άχυρο, άλλες αλευρώδης ζωοτροφές, κ.λπ.).
Επίδραση της κλιματικής αλλαγής στην δραστηριότητα της κυψέλης
Οι μέλισσες έχουν ετήσιες δραστηριότητες που σχετίζονται με τις καιρικές συνθήκες.
Οι μέλισσες στρεσάρονται πολύ, όταν υπάρχουν περιπτώσεις όπου φυτά ανθίζουν εκτός εποχής, πρόωρα ή και παράωρα από το συνηθισμένο.
Οι μέλισσες είτε γιατί είναι εγκλωβισμένες από βροχές και καιρικές συνθήκες και αισθάνονται ότι δεν μπορούν να βγουν να συλλέξουν, είτε κι αν μπορούν να βγουν αλλά τα φυτά δεν παράγουν επαρκώς νέκταρ και γύρη, στρεσάρονται και πολλές φορές πεθαίνουν από πείνα ή τις θερίζουν οι ασθένειες.
Αυτοί ήταν μερικοί παράγοντες στρες των μελισσών όπως εμφανίζονται στην διεθνή βιβλιογραφία.
Όσο γίνεται προσπαθήσαμε να μάθουμε πως λειτουργούν αυτοί οι παράγοντες στρές στην υγεία και στην ζωή των μελισσών μας.
Γνωρίζοντας τον κόσμο των μελισσών ο μελισσοκόμος, μαθαίνει και ενεργεί ανάλογα με τις ανάγκες του σμήνους, παρέχοντας του ανακούφιση όταν εκείνο έχει ανάγκη.
Αυτή ήταν πιστεύω μια ακόμα χρήσιμη ανάρτηση για τους μελισσοκόμους.
MELISSOCOSMOS ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών
Στηρίξτε τον Melissocosmo κάνοντας like στην σελίδα του...