Είναι ορισμένα πράγματα που τα βλέπεις απ έξω από την κυψέλη και καταλαβαίνεις τι περίπου γίνετε εκεί μέσα.
Υπάρχουν και μερικά άλλα που τα βλέπεις μέσα στην κυψέλη αλλά δεν τους δίνεις σημασία.
Ένα έμπειρο μάτι όμως μπορεί να αναγνωρίσει αυτά τα σημάδια των μελισσών και να βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα.
Σήμερα θα προσπαθήσω να σας μιλήσω για τέτοια μελισσοκομικά μυστικά σημάδια, και την εξήγηση που πρέπει να δίνουμε όταν τα βλέπουμε.
Φυσικά οι έμπειροι μελισσοκόμοι αυτά τα γνωρίζουν, όμως ο MELISSOCOSMOS στοχεύει όπως πάντα στους νέους μελισσοκόμους.
Γιατί όπως έχω ξαναπεί αυτοί είναι το μέλλον της μελισσοκομίας.
Οι μέλισσες συνάδελφοι επιβιώνουν σχηματίζοντας μόνο πολυπληθείς κοινωνίες.
Για να μπορέσουν αυτές οι μεγάλες κοινωνίες να λειτουργήσουν ομαδικά χρειάζονται έναν κοινό κώδικα επικοινωνίας.
Αν δεν είχαν κώδικα επικοινωνίας οι μέλισσες θα υπήρχε αναρχία και ανοργανωσιά στην κυψέλη, δεν θα ήξεραν τι δουλειά πρέπει να κάνει η κάθε μια και θα κατέρρεε ολόκληρη η προσπάθεια τους.
Αυτό όμως δεν συμβαίνει, αφού κατά ένα μυστήριο τρόπο μπορούν και συνεννοούνται μεταξύ τους.
Ο μελισσοκόμος ξεχωρίζει κάποια σημάδια των μελισσών, ή αν θέλετε μπορεί να καταλαβαίνει λίγο την γλώσσα τους και αυτό τον βοηθάει να πράττει τα ανάλογα.
Πάμε να δούμε μερικά σημάδια των μελισσών.
Την άνοιξη, όπως και το φθινόπωρο θα δείτε πολλές μέλισσες κυρίως φορτωμένες με γύρη να κάθονται πάνω στις κυψέλες ακούνητες πολλή ώρα, μπορεί να κάθονται και σε χόρτα ή πέτρες έξω από τις κυψέλες τους.
Αν τις δείτε μην φοβηθείτε ακόμα κι αν αυτές οι μέλισσες πεθαίνουν.
Αυτές είναι μέλισσες μεγάλης ηλικίας, ίσως και του Νοεμβρίου, που τα δίνουν όλα προκειμένου να μπορέσει να αναπτυχτεί το σμήνος μετά την αδράνεια του χειμώνα.
Επειδή είναι μεγάλης ηλικίας και οι ανάγκες για εργασία αυτή την εποχή είναι μεγάλες, καταρρέουν.
Οι δυνάμεις τους τις εγκαταλείπουν, και κάθονται ίσως και ώρες ακίνητες, φορτωμένες με τις προμήθειες τους, πολλές από αυτές πεθαίνουν εκεί.
Οι περισσότερες πεθαίνουν στα λιβάδια.
Το φαινόμενο αυτό σταματάει τον Μάρτιο, όταν χάνονται εντελώς οι μέλισσες μεγάλης ηλικίας, οι νέες μέλισσες που γεννιούνται δεν έχουν τέτοιο πρόβλημα.
Το ίδιο ισχύει και το φθινόπωρο όπου τότε καταβάλλεται μεγάλη προσπάθεια από το σμήνος να ανανεώσει τον πληθυσμό του και να μαζέψει προμήθειες για τον χειμώνα.
Ένα άλλο σημάδι που πρέπει να παρατηρεί ο μελισσοκόμος έξω από τις κυψέλες είναι η ποσότητες γύρης που έρχονται.
Αν δείτε τις μέλισσες να καταφθάνουν φορτωμένες γύρη σε μεγάλες ποσότητες να ξέρετε, ότι και η χρονιά είναι καλή, και θα δώσει μελάκια, αλλά κι ότι τα μελίσσια σας έχουν πολλούς γόνους και γι αυτό το λόγο οι συλλέκτριες κουβαλούν τόσο πολύ γύρη.
Επίσης αν δείτε σβολάκια γύρης έξω από τις κυψέλες ή στη σανίδα πτήσεως, αυτό θα πει ότι έρχονται φορτωμένες γύρη οι μελισσούλες και με την προσγείωση τους στην σανίδα πτήσεως πολλά σβολάκια ξεκολλάνε από τα πόδια των μελισσών και πέφτουν κάτω.
Αυτό είναι ένα επίσης σημάδι καλής χρονιάς και πολλών γόνων.
Το μελίσσι που δεν έχει γόνο δεν κουβαλάει γύρη ακόμα κι αν έξω στα λιβάδια είναι άφθονη, ή κουβαλάει ελάχιστες ποσότητες.
Από αυτή την παρατήρηση ένας έμπειρος μελισσοκόμος μπορεί να υποψιαστεί ότι το μελίσσι του είναι ορφανό.
Το ίδιο δεν ισχύει στα αρρενοτόκα όμως, που κουβαλάνε γύρη για να ταΐσουν το γόνο που γεννάνε οι ψευδομάνες.
Αν δείτε μέλισσες σε νερό, να ξέρετε ότι δεν είναι εκεί για να πιουν, αλλά είναι εκεί για να πάρουν νερό και να το μεταφέρουν στην κυψέλη τους.
Όταν βλέπετε μέλισσες που παίρνουν νερό και το πηγαίνουν στην κυψέλη τους είναι δήγμα ότι έχουν γόνους, αφού το νερό το χρησιμοποιούν για να φτιάξουν το χυλό με μέλι νερό και γύρη για να ταΐσουν το γόνο τους.
Το νερό, τους είναι επίσης απαραίτητο το καλοκαίρι για να δροσίζουν την κυψέλη τους.
Αυτό το πετυχαίνουν αν βάλουν νερό στις κηρήθρες, στη συνέχεια οι αερίστριες κάνουν αέρα με τα φτερά τους και καθώς το νερό εξατμίζεται δημιουργείται δροσιά στην κυψέλη.
Επίσης το νερό τους είναι απαραίτητο όταν τα ταΐζουμε βανίλια.
Όταν τα μελίσσια τρώνε βανίλια και δεν έχουν πρόσβαση σε νερό τότε η βανίλια πετρώνει.
Όταν ανοίγουμε την κυψέλη μας θα πρέπει να ξέρουμε ότι…
Σε μελίσσια που βλέπουμε πολλά κηφηνοκελιά την άνοιξη αυτό σημαίνει ότι πιθανόν ετοιμάζονται για σμηνουργία.
Ειδικά αν βλέπετε πολλά κηφηνοκελιά τον Μάρτιο.
Αυτό συμβαίνει γιατί το σμήνος γνωρίζει από καιρό πριν ότι θα σμηνουργίσει, και ετοιμάζει έγκαιρα πολλά (αγόρια) για να ζευγαρώσουν οι νέες βασίλισσες που θα προκύψουν κατά την διαδικασία της σμηνουργίας.
Να πω εδώ ότι είναι γνωστό ότι ένα μελίσσι που διαθέτει βασίλισσα μεγάλης ηλικίας σμηνουργεί πολύ πιο εύκολα από ένα άλλο που έχει νέα βασίλισσα.
Το μελίσσι που θα σμηνουργίσει με την γριά βασίλισσα πιθανότατα θα την αντικαταστήσει κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
Αν η βασίλισσα είναι έως 2 χρονών όμως δεν την αντικαθιστά, εκτός κι αν η βασίλισσα αυτή έχει πρόβλημα.
Ένα μελίσσι που θέλει να σμηνουργίσει φτιάχνει κελιά συνήθως στα πλαϊνά και στον πάτο της κηρήθρας, ενώ αν κάποιο μελίσσι θέλει να κάνει αντικατάσταση της βασίλισσας του τότε φτιάχνει κελιά στη μέση της κηρήθρας.
Το μελίσσι που κάνει αντικατάσταση της βασίλισσας του την άνοιξη, θα σκοτώσει την παλιά του βασίλισσα, και θα σμηνουργίσει αν βγουν πάνω από μια βασίλισσες στην κυψέλη.
Μελίσσια που κάνουν αντικατάσταση το καλοκαίρι ή το φθινόπωρο δεν σμηνουργούν όσες βασίλισσες κι αν βγουν στην κυψέλη.
Αυτές θα μονομαχήσουν μέχρι θανάτου μέχρι να επικρατήσει μόνο μια.
Αυτή που θα επικρατήσει δεν σημαίνει ότι θα είναι και η καλύτερη δυστυχώς.
Όμως μια παραφυάδα που θα κόψουμε το καλοκαίρι έως τον Σεπτέμβριο είναι δυνατόν να σμηνουργίσει αν βγουν πάνω από μια βασίλισσα.
Οι παραφυάδες που σμηνουργούν κατά την διάρκεια του καλοκαιριού υπολογίζονται σε 5%.
Όταν ανοίξετε την κυψέλη και διαπιστώνετε ότι η βασίλισσα μεγαλώνει τα στεφάνια του γόνου της, τότε είναι καιρός να προσθέσετε άδειο πλαίσιο στο κέντρο της γονοφωλιάς και να κάνετε οριζόντια ανάπτυξη.
Αν ακούσετε μια Βασίλισσα να τραγουδάει τότε περιμένετε σμηνουργία μέσα σε λίγες ώρες.
Αν δίνετε πατώματα στα μελίσσια σας και οι περισσότερες βασίλισσες δεν ανεβαίνουν στο πάνω πάτωμα άμεσα να γεννήσουν τότε να ξέρετε ότι θα είναι μια άσχημη χρονιά με λίγα μέλια, ενώ αν οι βασίλισσες ανέβουν γρήγορα και αρχίσουν να γεννάνε στα πατώματα τότε αυτό είναι σημάδι καλής χρονιάς με πολλά μέλια.
Όταν βλέπετε μέλισσες να χορεύουν πάνω στα πλαίσια όταν ανοίγετε τις κυψέλες τότε να ξέρετε ότι η χρονιά είναι καλή και πως τα μελίσσια δουλεύουν.
Όταν ταΐζετε σιροπάκι την άνοιξη να ξέρετε ότι δεν υπάρχει σοβαρή πιθανότητα λεηλασίας, ενώ αν το επιχειρήσετε τους μήνες Ιούλιο έως και Σεπτέμβριο τότε θα προκληθεί λεηλασία αν δεν το κάνετε βραδινές ώρες.
Αν πάρεις στα χέρια σου ένα πλαίσιο, και δεις την βασίλισσα να τρέχει πάνω σε αυτό, τότε να γνωρίζεις ότι η βασίλισσα αυτή είναι νέα και καλή.
Αν δεις όμως την βασίλισσα να σηκώνει την κοιλιά της και να προσπαθεί να τρέξει χωρίς επιτυχία ή να τρέμει τότε αυτή η βασίλισσα είναι μεγάλης ηλικίας και πιθανόν την άνοιξη να σμηνουργίσει το μελίσσι της.
Ο λογικός αριθμός απωλειών των μελισσοσμηνών κατά την διάρκεια του χειμώνα δεν πρέπει να ξεπερνούν το 5%.
Το καλοκαίρι Ιούλιο - Αύγουστο τις απογευματινές ώρες θα δείτε τα μελίσσια σας να κάνουν το λεγόμενο μουστάκι...
Δηλαδή να μαζεύονται στην σανιδά πτήσεως πολλές μαζί, τόσες που μερικές φόρες να νομίζετε ότι μπορεί να σμηνουργήσουν.
Αν το δείτε αυτό μην ανησυχήσετε γιατί απλός τα μελίσσια ζεσταίνονται και μαζεύονται έξω να πάρουν λίγο αέρα.
Λίγη σκιά στην κυψέλη ίσως να βελτίωνε την κατάσταση.
Το φαινόμενο θα σταματήσει όταν δροσίσει λίγο ο καιρός.
Συνάδελφοι αυτά είναι μερικά μελισσοκομικά μυστικά, όσοι από εσάς ασχοληθούν με τις μέλισσες και περάσουν πολλές ώρες στο μελισσοκομείο τους θα τα παρατηρήσουν.
Καλό είναι να μάθετε να ξεχωρίζετε αυτά τα σημάδια.
Φυσικά υπάρχουν κι άλλα πολλά που δεν μου έρχονται τώρα στο μυαλό.
Ίσως τα γράψω σε άλλη συμπληρωματική ανάρτηση.
MELISSOCOSMOS ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών