Όλες οι φωτογραφίες του άρθρου είναι τραβηγμένες την 16-6-19 ενώ το βίντεο είναι του 4/2018
Για μια ακόμα φορά θα μιλήσουμε για την Αριά και το μέλι της. Σκοπός της ανάρτησης δεν είναι να παινευτώ που τα μελίσσια μου βάζουν μέλι (μακριά από εμένα κάτι τέτοιο, το σιχαίνομαι), αλλά για να γνωρίσει ο κόσμος νέες νομές, νέες δυνατότητες και υπέροχα μέλια, και όχι να τον πιάνει κατάθλιψη όταν δεν δίνει ο έλατος. Γιατί το κλίμα αλλάζει με τρομερά γρήγορους ρυθμούς και οι μελισσοκόμοι δεν προλαβαίνουν να παρακολουθήσουν τα νέα δεδομένα.
Για αμέτρητα χρόνια γνωρίζαμε ότι αρχές καλοκαιριού βγαίνει μέλι ελάτου δηλαδή, μάθαμε να πηγαίνουμε στα βουνά αλλά τα τελευταία χρόνια η αλλαγή του καιρού δεν φαίνεται να τον ευνοεί και το μέλι του βγαίνει όλο και λιγότερο σε Πανελλαδικό επίπεδο.
Από την άλλη όμως το ποιο υγρό κλίμα, που στις αρχές καλοκαιριού τείνει να ομοιάζει περισσότερο σε τροπικό με απότομες εναλλαγές και νεροποντές φαίνεται ότι ευνοεί κάποιες άλλες νομές και έντομα.
Έτσι δημιουργούνται όλο και καλύτερες συνθήκες παραγωγής μελιού από κάποια δένδρα που στο παρελθόν δεν φημίζονταν και πολύ.
Ένα από αυτά είναι η Αριά, ή με το επιστημονικό της όνομα Άριος Δρυς και Λατινικά Quercus ilex.
Η Αριά ως μελιτογόνο φυτό παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλο ενδιαφέρον.
Δεν υπάρχει από όσο γνωρίζω επιστημονική μελέτη για αυτή την νομή, οπότε στον κόσμο παραμένει εντελώς άγνωστη και ενημερώνεται κυρίως μέσω του διαδικτύου.
Δυστυχώς...
Ακούστε λοιπόν.
Τα μελίσσια ξεκινούν να συλλέγουν αργά και σταθερά μελίτωμα από την Αριά από τα τέλη Μαρτίου, και φτάνουν να το κάνουν συνεχόμενα περίπου ως τα μέσα Ιουλίου.
Το μελίτωμα της Αριάς έχει ίδιο και απαράλλακτο βαθύ κόκκινο χρώμα ακριβώς σαν του ελάτου.
Η Αριά στην αρχή δίνει μελίτωμα μόνο από το φύλλωμα το οποίο μουσκεύει και κολλάει.
Τα δένδρα που στάζουν μέλι από το φύλλο αργότερα το καλοκαίρι μαυρίζουν και μοιάζουν σαν να έχουν μούχλα, αλλά όταν πιάσει μια καλή βροχή ξεπλένονται και καθαρίζουν.
Αργότερα η Αριά γεμίζει με τους λεγόμενους κόμπους του εντόμου Kermes vermilio και δίνει μέλι και από εκεί.
Η μελιτωέκκριση της Αριάς παρότι είναι πολύ πλούσια για κάποιο λόγο που δεν είναι προς το παρόν κατανοητός δεν μας δίνει μεγάλα ημερήσια νούμερα, τα μελίσσια αρνούνται να μαζέψουν τις ποσότητες που μαζεύουν σε έλατο και βελανιδιά αλλά φέρνουν περί τα 500γρ την ημέρα παρότι το μελίτωμα είναι άφθονο.
Η Αριά ίσως για τον λόγο αυτό δεν φθείρει τα μελίσσια, δεν νοσούν με μελανίαση οι μέλισσες, και οι βασίλισσες κάνουν πολλούς γόνους.
Αυτή η κατάσταση της γέννας, της συλλογής και του χτισίματος πάει σερί μέχρι τον Ιούλιο με αποτέλεσμα να υπάρχει εκρηκτική αύξηση πληθυσμού.
Η χρήση διαφράγματος ενδείκνυται στην Αριά αν και δεν εξασφαλίζει μεγαλύτερες ποσότητες μελιού, παρά μόνο πλαίσια με παντελή απουσία γόνου.
Με ή χωρίς διάφραγμα μελίσσια φέρνουν τις ίδιες ποσότητες μελιού καθημερινά.
Ως γεύση είναι ίδιο με του ελάτου, παχύρρευστο επίσης σαν του ελάτου, χρώμα και διαύγεια σαν του ελάτου και δεν παγώνει τον χειμώνα.
Όταν ο μελισσοκόμος βυθίσει ένα ξυλάκι στην κηρήθρα με το μέλι και το τραβήξει τότε διαπιστώνει ότι το μέλι αυτό κάνει έντονη κλωστή.
Το μέλι της Αριάς έχει ρεντούρα αλλά όχι πάρα πολλή δεδομένου ότι δεν έρχεται και σε μεγάλες ποσότητες στην κυψέλη κάθε μέρα.
Ο μελισσοκόμος πρέπει να περιμένει και να κάνει έναν καλό και μοναδικό τρύγο στο τέλος της μελιτωέκκρισης τον Ιούλιο.
Έχω πάει μελίσσια άδεια στην Αριά αρχές Ιουνίου αλλά δεν πρόλαβαν να μαζέψουν επαρκείς ποσότητες μέχρι τον Ιούλιο ώστε να γίνει τρύγος.
Αντίθετα μελίσσια που πήγαν από τον Μάρτιο και παρέμειναν ως τον Ιούλιο στην Αριά έδωσαν ικανοποιητικό τρύγο από 15 έως 20+ κιλά.
Έχω βρει Αριές σε βουνό που έδιναν μέλι κατ επανάληψη σε υψόμετρο λίγο ποιο χαμηλά από τον έλατο.
Σε ορισμένα μέρη δηλαδή φύονται Αριές και λίγο ψηλότερα φύονται έλατα, ακόμα και σε αυτό το υψόμετρο δίνουν μέλι και οι μέλισσες συλλέγουν και από την Αριά και από τον έλατο.
Δεν είμαι σε θέση να πω πότε ξεκινάει και πότε τελειώνει η Αριά σε τόσο μεγάλο υψόμετρο, ή σε περιοχές της Βόρειας Ελλάδας, πιθανότατα όμως ξεκινάει Απρίλιο και τελειώνει τέλος Ιουλίου.
Η Αριά είναι πολύ ποιο σταθερή από τον έλατο.
Τα τελευταία 8 χρόνια που την κυνηγάω δεν υπήρξε ούτε μια φορά που δεν έδωσε, και ξέρω ότι έδινε τουλάχιστον τα τελευταία 12 χρόνια γιατί πριν από εμένα την κυνηγούσε ο μακαρίτης ο φίλος μου ο Στέλιος.
Πιστεύω ότι η σταθερότητα της οφείλεται στα ποιο ήπια καιρικά φαινόμενα που επικρατούν στα μέρη που φύεται.
Σε χρονιές που επικρατούν άσχημες καιρικές συνθήκες όμως με πολλές βροχές και χαλάζι, οι ποσότητες του τρύγου είναι σαφώς μικρότερες από τις χρονιές εκείνες που επικρατούν καλές καιρικές συνθήκες.
Τις ημέρες με υγρασία και ήπια ζέστη έχουμε κάπως μεγαλύτερη συλλογή μελιού που μπορεί να φτάσει τα 800γρ την ημέρα.
Όταν έχουμε ημέρες με μεγάλη ζέστη η συλλογή μειώνεται πολύ και πέφτει κοντά στα 200γρ την ημέρα.
Σε όλη την διάρκεια της νομής, το φαινόμενο της λεηλασίας είναι μηδαμινό, ποτέ δεν έχουν τέτοια τάση ακόμα και αν αφήσεις γεμάτα πλαίσια με μέλι έξω από τα μελίσσια.
Το 2018 έστειλα δείγματα αβγών του εντόμου Kermes vermilio σε κλαδιά Αριάς στο Εντομολογικό Εργαστήριο Χανίων Κρήτης μετά από παρότρυνση της Δρ Φανής Χατζήνα.
Το εργαστήριο επιβεβαίωσε και με ενημέρωσε τηλεφωνικά ότι πρόκειται για το μελιτογόνο έντομο Kermes vermilio.
Στο παρακάτω βίντεο θα δείτε μέλι στην Αριά το 2018.
Τότε δεν είχα στείλει ακόμα δείγμα και δεν γνωρίζαμε για το Kermes vermilio.
Και σήμερα όμως δεν γνωρίζουμε τι έντομο δίνει το μέλι στο φύλλο, καθώς με το μάτι τουλάχιστον δεν φαίνεται κανένα έντομο στο δένδρο ή στα φύλλα.
Αυτό που φαίνεται είναι φύλλα πασαλειμμένα με μέλι από άγνωστη αιτία.
Αργότερα περίπου τέλη Μαΐου εμφανίζεται το Kermes vermilio, που και για αυτό γνωρίζουμε ελάχιστα.
Με λίγα λόγια δεν ξέρουμε την τύφλα μας, και χάνουμε μια σπουδαία νομή και ένα μέλι ίδιας ποιότητας με του ελάτου.
Πρέπει να τονίσω και να ξεκαθαρίσω, πως το ότι εγώ έμαθα να κυνηγάω και να παίρνω μέλι Αριάς με τον συγκεκριμένο τρόπο δεν σημαίνει και πολλά πράγματα, γιατί σε άλλες περιοχές η έκκριση και τα έντομα που δίνουν το μέλι της Αριάς μπορεί να συμπεριφέρονται με άλλον τρόπο.
Το σωστό είναι να γίνουν έρευνες και να αποφανθούν οι ερευνητές πως είναι ο καλύτερος τρόπος συμπεριφοράς και συλλογής αυτού του μελιού, μήπως υπάρχουν χειρισμοί που μπορεί να μας φέρουν περισσότερο μέλι ή και δεύτερο τρύγο;
Κλείνοντας να πω ακόμα.
Αν το μέλι της Αριάς τρυγηθεί μέχρι 15 Ιουνίου δεν ξεχωρίζει σε τίποτα από τον έλατο.
Εγώ το αφήνω και το παίρνω όλο μαζί τον Ιούλιο.
Στο βουνό όμως υπάρχει και λίγο θυμάρι που ανθίζει τον Ιούνιο.
Έτσι το μέλι που παράγω είναι σε όλα του έλατος, δεν παγώνει τον χειμώνα, είναι πολύ παχύρρευστο και κοκκινωπό, αλλά έχει και το άρωμα του θυμαρόμελου.
Στους πελάτες μου, αρέσει πάρα πολύ το έχουν συνηθίσει και το ζητούν επίμονα.
Ασφαλώς δεν μιλάμε για γεύση νησιωτικού θυμαρόμελου, αλλά για ήπιο άρωμα που κάνει ένα διαφορετικό μέλι να ξεχωρίζει.
Όμως όπως ξαναείπα το κλίμα αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς και η συλλογή μελιού εξαιτίας αυτού του γεγονότος γίνεται όλο και ποιο δύσκολη.
Δεν πρέπει να χάνεται χρόνος και να μετατίθενται για το μέλλον τέτοιου είδους έρευνες.
Θεωρώ ότι οι επιστήμονες πρέπει να ρίξουν το βάρος τους κυρίως στην ανακάλυψη νέων νομών και ειδών μελιού.
Η φύση έχει τον τρόπο να αλλάξει και να προσαρμοστεί σε νέα δεδομένα πολύ γρήγορα.
Εμείς, οι άνθρωποι οι μελισσοκόμοι, οι επιστήμονες τον έχουμε αυτόν τρόπο;
Melissocosmos