Ξεκινάω σήμερα να γράψω αυτό το άρθρο, που είναι μια ωραία ηλιόλουστη ημέρα και έχω κέφι, μα γνωρίζω πολύ καλά ότι είναι ένα δύσκολο θέμα και δεν ξέρω πότε θα το τελειώσω.
Ασφαλώς θα το δημοσιεύσω αφού ολοκληρωθεί, αν ολοκληρωθεί κιόλας.
Στο ταξίδι του αυτό το ιστολόγιο έχει περίπου 150 άρθρα στο αρχείο του που εγράφησαν μα δεν δημοσιεύτηκαν ποτέ.
Για να είσαι σωστός πρώτα απέναντι στον εαυτό σου και μετά απέναντι στους αναγνώστες σου, πρέπει να γράφεις τα πράγματα με το όνομα τους.
Πως να τα γράψεις όμως αποτυπώνοντας την πραγματικότητα και ταυτόχρονα να μην θίξεις τις ευαίσθητες χορδές του κλάδου;
Το θέμα μας λοιπόν είναι η μελισσοκομία ως επιχείρηση.
Αυτή δεν μπορεί να έχει καμία σχέση με ρομαντισμούς ούτε με αναχρονιστικές μεθόδους.
Αν ο σύγχρονος μελισσοκόμος θέλει να επιβιώσει στην νέα πραγματικότητα πρέπει προσαρμοστεί και να ανταποκριθεί στην εποχή που διανύουμε αλλά και στο μέλλον που έρχεται πάρα πολύ γρήγορα.
Οι καιροί αλλάζουν τρομερά γρήγορα.
Φτάσαμε εδώ που ήμαστε ασκώντας μελισσοκομία σχεδόν με τον ίδιο τρόπο που την ασκούσε ο Αρισταίος εδώ και χιλιάδες χρόνια πριν, αλλά μόλις τα τελευταία 50 χρόνια η μελισσοκομία κατέγραψε τόσο μεγάλες ανόδους που δεν το είχε κάνει πριν 3 ή και 5 χιλιάδες χρόνια συνολικά.
Και σας λέω μετά λόγου γνώσεως πως αν δεν καταφέρουμε να προσαρμοστούμε, η τεχνολογία θα μας ξεπεράσει, και το μέλι χωρίς μέλισσες όπως και οι μελισσοκόμοι χωρίς μέλισσες θα κερδίσουν την μάχη της προμήθειας μελιού.
Στην εποχή μας λοιπόν η τεχνολογία τρέχει με απίστευτη και μη προβλέψιμη ταχύτητα, ενώ ταυτόχρονα αυξάνει ραγδαία ο παγκόσμιος πληθυσμός και οι ανάγκη για όλο και μεγαλύτερες ποσότητες μελιού μεγαλώνει.
Ωστόσο βιώνουμε και μια άνευ προηγουμένου κλιματική αλλαγή εξίσου με πολύ γρήγορο ρυθμό, πράγμα που κάνει την συλλογή του μελιού πολύ ποιο δύσκολη υπόθεση, που σε συνδυασμό με την αύξηση των μελισσοσμηνών, την μείωση των δασών και την χρήση φυτοφαρμάκων στις καλλιέργειες κάνουν την υπόθεση Μελισσοκομία να ομοιάζει με έναν γρίφο σωστή σπαζοκεφαλιά.
Πως θα λύσουμε αυτόν τον γρίφο;
Πως θα επιβιώσουν οι μέλισσες μέσα σε αυτό το περιβάλλον και με ποιο τρόπο θα παράγουμε πολύ μέλι σε λογική όμως τιμή που και κέρδος θα αφήσει στον μελισσοκόμο, και θα καλύψει την αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση;
Αυτό είναι κομματάκι δύσκολο να περιγραφεί μέσα σε λίγες γραμμές ενός άρθρου.
Μπορούμε όμως να δούμε τις παραμέτρους της όλης υπόθεσης και να αναλύσουμε το πλαίσιο που μπορούμε ή που πρέπει να κινηθούμε.
Στην πραγματικότητα των ημερών μας, το να κινηθεί ο μελισσοκόμος προς μια μόνο κατεύθυνση παραγωγής ισοδυναμεί με βέβαιη χρεωκοπία.
Αν θέλουμε να μιλάμε για ελπίδες επιβίωσης τότε πιστεύω ότι πρέπει να ασκήσουμε το επάγγελμα μας στοχεύοντας σε πολλές κατευθύνσεις.
Να παράγουμε, πολλά μελισσοκομικά προϊόντα και κυρίως συνδυασμό αυτών.
Πρέπει να κυνηγάμε την παραγωγή μελιού, την παραγωγή γύρης, την παραγωγή βασιλικού πολτού, την πώληση παραφυάδων και άλλων προϊόντων τα οποία όλα μαζί συνδυαστικά θα ενισχυουν το εισόδημα μας.
Διαφορετικά πρέπει να δούμε την μελισσοκομία ως ένα επάγγελμα που θα έρθει να συμπληρώσει το εισόδημα μας, να γίνουμε δηλαδή ετεροεπαγγελματίες.
Θέλω να πω με αυτό πως όταν η αγορά ζητήσει ένα νέο μελισσοκομικό προϊόν πρέπει με κάποιο τρόπο η Ελληνική Μελισσοκομία να μπορεί να το δώσει άμεσα αυτό χωρίς σκεπτικισμό ή κωλυσιεργίες, διαφορετικά η διεθνής αγορά θα μας παίρνει μόνιμα την μπουκιά από το στόμα.
Αυτό κάνει εξάλλου εδώ και χρόνια η Κινεζική Μελισσοκομία, τρέχει πολλές φορές κλέβει ιδέες και τεχνολογίες άλλων, μα κάπως έτσι όμως κατέκτησαν τον κόσμο και βρίσκονται στην πρώτη θέση της παγκόσμιας Μελισσοκομίας πολύ μπροστά από την δεύτερη Αργεντινή και τρίτη την Τουρκία.
Ως Ελληνική μελισσοκομία βρισκόμαστε έτη φωτός πίσω, και δεν μπορούμε να βρούμε τους μηχανισμούς εμπορίας πολύτιμων και ακριβών προϊόντων όπως το δηλητήριο της μέλισσας, και της πρόπολης
Αυτά τα προϊόντα ή μάλλον και αυτά θα μπορούσαν να συμβάλουν τα μέγιστα στον οικονομικό οικογενειακό προϋπολογισμό των μελισσοκόμων.
Πάμε και σε ποιο χειροπιαστά παραδείγματα τώρα.
Στην περίπτωση της παραγωγής μελιού, έχω γράψει δεκάδες άρθρα και άλλες τόσες φορές έχω πει την γνώμη μου.
Στις μέρες μας είναι ασύμφορο και παράλογο ο μελισσοκόμος να αφήνει μέλι στα μελίσσια.
Ναι ξέρω ότι υπάρχουν ποικιλίες μελιού που η εμπορική αξία τους δεν ξεπερνούν τα 3 ευρώ το κιλό.
Ακόμα και αυτές οι ποικιλίες πάντως πρέπει να συλλέγονται και να πωλούνται από τον μελισσοκόμο.
Πουλάς 1 τόνο μέλι με 3 ευρώ το κιλό και με αυτά τα χρήματα αγοράζεις 2 τόννους μελισσοτροφής για τις ανάγκες του χειμώνα.
Μιλάμε επιχειρηματικά πάντα.
Η μέλισσα στην προκειμένη περίπτωση είναι η επιχείρηση μας, και όπως σε μια επιχείρηση είναι αδιανόητο να πουλήσουμε το προϊόν κάτω του κόστους, έτσι και στην μελισσοκομία είναι αδιανόητο να αφήσουμε μέλι μέσα στα μελίσσια.
Επιπλέον πολλά είδη μελιού είναι ακατάλληλα για ξεχειμώνιασμα στα μελίσσια, οπότε το αφαιρούμε, το πουλάμε, και τους δίνουμε τροφή.
Πως γίνεται όμως να πουλήσουμε ένα μέλι με χαμηλή αξία;
Οι περισσότεροι έμποροι αρνούνται να αγοράσουν ορισμένες ποικιλίες μελιού κυρίως ανθόμελων και έτσι ο μελισσοκόμος αναγκάζεται να το δώσει στα μελίσσια του.
Για να μην έχει τέτοια προβλήματα ο μελισσοκόμος θα πρέπει να συλλέγει το μέλι του, να το συγκεντρώνει στην αποθήκη του και να το πουλάει στο τέλος της σεζόν όλο μαζί.
Έτσι έχοντας ποιοτικά μέλια προς διαπραγμάτευση, θα μπορέσεις να σπρώξεις και εκείνο που υστερεί από θέμα εμπορικής αξίας.
Αν όμως πουλάς το μέλι λίγο λίγο, τότε ο έμπορος θα σου πάρει πχ τον έλατο την άνοιξη, μα θα σου πει ότι είναι καλυμμένος όταν θα έρθει η ώρα να του πεις το καλοκαίρι ότι έβγαλα και ηλίανθο.
Πωλώντας το όλο μαζί όμως, θα αναγκαστεί να σου το πάρει και αυτό έστω και με χαμηλή τιμή καθώς θα καίγεται να σου πάρει και τον έλατο και άλλα μέλια που θα του λείπουν.
Υπάρχει ακόμα και το μέλι για χρήση ζαχαροπλαστικής που μπορεί ο μελισσοκόμος να ασχοληθεί και να έχει και από εκεί κέρδος.
Οι ζαχαροπλάστες πολλές φορές χρειάζονται οικονομικό μέλι για να φτιάχνουν τα γλυκά τους.
Ο μελισσοκόμος μπορεί να τροφοδοτήσει τα μελίσσια του και να βγάλει ένα είδος μελιού που θα είναι ειδικά για αυτό τον σκοπό.
Ποιο αρωματικό από το απλό σιρόπι και θα το θέλουν οι ζαχαροπλάστες, αλλά δεν θα είναι μέλι σε καμία περίπτωση και θα είναι φθηνότερο.
Σε συμφωνία με ζαχαροπλαστεία ή και εμπόρους που ψάχνουν τέτοιου είδους μέλι μπορεί να δει σοβαρά και αυτή την περίπτωση.
Το κέρδος δεν θα είναι μεγάλο αλλά θα είναι σίγουρο.
Η περίπτωση της γύρης αποτελεί και αυτή μια πηγή εσόδων για τον μελισσοκόμο, που όμως φθίνει χρόνο με τον χρόνο.
Η αγορά έχει κατακλυστεί από εισαγόμενη γύρη που η τιμή αγοράς της είναι γύρω στα 10 ευρώ το κιλό.
Μπορεί ο Έλληνας μελισσοκόμος να βγάλει γύρη και να χτυπήσει την τιμή της εισαγόμενης;
Αν μπορεί, αξίζει να το κάνει.
Υπάρχουν περιοχές με πολλή και ποιοτική γύρη αν θέλει κάποιος να κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση, όπως υπάρχουν και περιοχες με τοσο λίγη γυρη που ουτε για αστείο δεν πρεπει να σκεφτούμε την προοπτικη αυτη.
Ο βασιλικός πολτός είναι ένα ακόμα προϊόν μελισσοκομίας που μπορεί να δώσει κέρδος στον μελισσοκόμο.
Δυο είναι τα εμπόδια που έχει να αντιμετωπίσει.
Το πρώτο είναι η διάθεση του, χρειάζεται πολύ καλή δικτύωση, και το δεύτερο είναι ο εισαγόμενος φτηνός βασιλικός πολτός.
Η Ελλάδα καταναλώνει κάθε χρόνο μερικούς τόννους βασιλικού πολτού, ίσως 2 έως 5 τόννους συνολικά.
Από αυτή την ποσότητα ο Ελληνικός πολτός είναι μόνο μερικές εκατοντάδες κιλά.
Η μεγάλη ποσότητα που διατίθεται κυρίως από φαρμακεία είναι εισαγόμενος.
Δυστυχώς οι φαρμακευτικές εταιρείες αναζητούν εισαγόμενο βασιλικό πολτό λόγω χαμηλού κόστους παραγωγής.
Αυτή την περίπτωση δεν μπορεί να την χτυπήσει ο Έλληνας μελισσοκόμος.
Η παραγωγή της Κίνας σε βασιλικό πολτό στηρίζεται ακόμα και σε αγροτικές φυλακές όπου βάζουν κρατούμενους να παράγουν τζάμπα πολτό για να μειώσουν την ποινή τους.
Ο Έλληνας μελισσοκόμος που θα πληρώσει προσωπικό για να έχει σημαντική παραγωγή βασιλικού πολτού, ακόμα και αν τον βγάλει, θα είναι εκτός αγοράς λόγω κόστους σε σχέση με τον εισαγόμενο.
Υπάρχει ωστόσο ζήτηση από τους τουρίστες που επισκέπτονται την χώρα μας για Ελληνικό βασιλικό πολτό, και κάποια στιγμή πρέπει να οργανωθούμε και να τους τον παρέχουμε, χωρίς όμως να βάζουμε αυτογκόλ στην εγχώρια παραγωγή μας, με όρους τύπου όχι πάνω από 0.3% σάκχαρα στον Ελληνικό βασιλικό πολτό.
Τέτοιες παράλογες προϋποθέσεις σε βγάζουν εκτός παραγωγης, και δεν σου επιτρέπουν να μπεις σε μεγάλες ποσότητες τροφοδοτώντας γενναία τις μέλισσες ώστε να παράγουν τον πολτό από τους αδένες τους.
Το λέω αυτό όντας παραγωγός βασιλικού πολτού, όχι τεραστίων ποσοτήτων μα βγάζω και πουλάω και βλέπω την αγορά.
Η πώληση παραφυάδων είναι μια ακόμα επικερδείς περίπτωση για τον μελισσοκόμο.
Παρακολουθώντας και αυτή την αγορά, και κάτοχος αυτού του ιστολογίου όπου μπαίνουν πολλές αγγελίες σχετικά, μπορώ να πω ότι αυτό το εισόδημα έχει προοπτική για όσους μπορούν να διαθέσουν παραφυάδες κυρίως πρώιμα.
Όσοι βρίσκονται σε ζεστά μέρη και έχουν προς διάθεση παραφυάδες τον Φεβρουάριο τις μοσχοπουλάνε, επειδή αυτές γίνονται παραγωγικά μελίσσια κατευθείαν από την άνοιξη και κάνουν γρήγορη απόσβεση.
Όσοι διαθέτουν παραφυάδες από τον Απρίλιο δυσκολεύονται πάρα πολύ να τις δώσουν καθώς τότε μπορεί ο οποιοσδήποτε να κόψει παραφυάδες.
Οι παραφυάδες πωλούνται κυρίως σε μελισσοκόμους, τις περισσότερες φορές σε αυτούς που για διαφόρους λόγους έχασαν πολλά μελίσσια τον χειμώνα.
Ο μελισσοκόμος αυτός γνωρίζει ότι αγοράζοντας Φεβρουάριο θα έχει παραγωγικά μελίσσια την άνοιξη.
Τον Απρίλιο δεν έχει διάθεση αγοράς καθώς μπορεί να κόψει μόνος του όσα μελίσσια χρειάζεται από τα εναπομείναντα.
Τέλος το δηλητήριο μελισσιών και η πρόπολη.
Το δηλητήριο της μέλισσας χρησιμοποιείται για ιατρικούς και φαρμακευτικούς σκοπούς.
Παρότι υπάρχουν τα εργαλεία στην αγορά και μπορούμε να παράξουμε όση ποσότητα χρειάζεται η χώρα, οι εταιρείες αντί να το αναζητήσουν από Έλληνες μελισσοκόμους, το αναζητούν από το εξωτερικό.
Επίσης η πρόπολη των μελισσών, χρησιμοποιείται, σε ιατρικούς, φαρμακευτικούς σκοπούς, όπως και στην χρωματοποιία, την αρωματοποιία και στον αγροτικό φαρμακευτικό τομέα.
Και σε αυτή την περίπτωση οι εταιρείες δεν απευθύνονται στην Ελληνική αγορά, και πρέπει αυτά τα θέματα να τα τρέξει η ΟΜΣΕ και οι λοιπές συνδικαλιστικές μας οργανώσεις.
Φίλες και φίλοι διανύουμε τον 21ο αιώνα, και η μελισσοκομία καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στην νέα εποχή και στο χτες.
Η παλαιά μελισσοκομία όπου έπαιρνες 5 κιλά μέλι ανά μελίσσι και του άφηνες άλλα 10 κιλά μέλι για να ξεχειμωνιάσει δεν έχει μέλλον ούτε πιθανότητες επιβίωσης.
Είπαμε τώρα η παραγωγή είναι μικρή λόγω κλιματικής αλλαγής ούτως η άλλως.
Πλέον πρέπει να αξιοποιήσουμε όλες τις διαθέσιμες πηγές εισοδήματος που μπορεί να μας δώσει ένα μελίσσι.
Διαφορετικά δεν θα καταφέρουμε να επιβιώσουμε.
Τόσο απλό είναι και συνάμα τόσο δύσκολο για διαφόρους λόγους...