 |
| Αριστερά αγριόγιδο - Δεξιά εξημερωμένες βελτιωμένες Αίγες |
Αυτό το άρθρο το δουλεύω χρόνια.
Η υπόθεση της βελτίωσης μιας φυλής είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που συνήθως γίνεται από ειδικά γενετικά κέντρα.
Έχουμε από κέντρα βελτίωσης σπόρων, έως κέντρα βελτίωσης ζώων με σκοπό την μεγαλύτερη παραγωγή.
Τέτοια κέντρα υπάρχουν και στην Ελλάδα, δεν είναι όμως τόσο φημισμένα όσο του εξωτερικού.
Η βελτίωση επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους που πολλές φορές περιλαμβάνει την υβριδοποίηση.
Οι περισσότεροι τρόποι βελτιώσεως δεν μπορούν να εφαρμοστούν στις μέλισσες.
Ακούστε λοιπόν.
Από παλιά γνώριζαν οι άνθρωποι, ότι ο γάιδαρος π.χ έχει πολύ μεγαλύτερη αντοχή από ότι το άλογο, μα το δεύτερο χάριν του μεγέθους του υπερτερεί σε δύναμη.
Έτσι ζευγαρώνοντας τον γάιδαρο, με το άλογο, έκαναν το μουλάρι, που έχει όλα τα χαρακτηριστικά του γαϊδάρου και το μέγεθος του αλόγου, βελτιώνοντας κατά πολύ την δύναμη και την αντοχή του ζώου που πλέον ήταν άπιαστο εργαλείο για τις δύσκολες δουλειές όπως το όργωμα και το φόρτωμα.
Ακόμα και στα πουλιά, αν ζευγαρώσουμε ένα καναρίνι με μια καρδερίνα θα μας δώσει ένα υβρίδιο το οποίο θα έχει τις φωνές και των δυο ειδών και θα κελαηδάει πολύ καλύτερα.
Αυτό γίνεται και στα φυτά με τα γενετικά κέντρα ανα τον κόσμο να πετυχαίνουν την δημιουργία υβριδίων σπόρων που είναι πολύ ποιο παραγωγικοί σε σχέση με τους κοινούς.
Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται κάπως βάρβαρα, η ότι ο άνθρωπος παρεμβαίνει στη φύση, μα από την άλλη να ξέρετε πως αν δεν είχαν εφευρεθεί αυτές οι τεχνικές τότε ο παγκόσμιος πληθυσμός των 7 δις ψυχών δεν θα ήταν δυνατόν να τραφεί.
Αυτές οι μέθοδοι όμως έχουν και ένα τίμημα.
Τα υβρίδια δεν δίνουν απογόνους.
Δηλαδή το μουλάρι ή το καρδερινοκάναρο μπορούν να ζευγαρώσουν, μα απογόνους δεν θα δώσουν αφού είναι άσπορα.
Επίσης τα φυτά μπορούν αν κρατήσεις σπόρο να φυτρώσουν, μα δεν θα δώσουν καθόλου ικανοποιητική σοδειά.
Η υβριδοποίηση διαρκεί μόνο για μια γενιά οπότε πρέπει να επαναλαμβάνεται η διαδικασία συνέχεια για να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Όλα αυτά για ευνοήτους λόγους δεν μπορούν να εφαρμοστούν στην μέλισσα.
Όμως υπάρχει και άλλος τρόπος βελτίωσης μιας φυλής που είναι περισσότερο φιλικός αλλά ποιο χρονοβόρος.
Η μέθοδος αυτή λέγεται βελτίωση.
Αριστερά έχουμε ένα αγριοκάτσικο που παράγει λίγες δεκάδες γραμμαρίων γάλα την ημέρα.
Δεξιά έχουμε εξημερωμένες βελτιωμένες Αίγες που παράγουν ίσως και πάνω από 6 κιλά γάλα την ημέρα.
Τα ζώα αυτά είναι γενετικά ίδια, μπορούν να ζευγαρώσουν και να δώσουν απογόνους, και οι απόγονοι τους θα είναι κανονικά γόνιμοι.
Η ζωή πάνω στην γη, σε φυτά ή ζωντανούς οργανισμούς έχει τον εξής κανόνα.
Τα είδη μπορεί να είναι ίδια μεταξύ τους, μα οι παραγωγές που δίνουν έχουν μια μικρή απόκλιση.
Έτσι ο άνθρωπος είχε π.χ στην αρχή εξημερώσει ας πούμε δυο Αίγες που η μια έδινε 400 και η άλλη 600 γραμμάρια γάλα την ημέρα.
Κράτησε απόγονο από την ποιο παραγωγική αίγα, και αυτός ο απόγονος Νο2 του έδινε πλέον 700 γραμμάρια την ημέρα.
Μετά κράτησε απόγονο από τον Νο2 που του έδωσε 800 γραμμάρια την ημέρα.
Μετά κράτησε απόγονο από το Νο3 που του έδωσε 900 γραμμάρια γάλα κ.ο.κ
Αυτή η διαδικασία είναι κάπως αργή, αλλά φτάσαμε σήμερα μερικές χιλιάδες χρόνια από την εξημέρωση των αιγών να έχουμε ζώα που δίνουν 5+ κιλά γάλα την ημέρα.
Αυτό λέγεται βελτίωση και μπορεί να επιτευχθεί σε όλα τα επιθυμητά επίπεδα.
Αν θέλουμε πολύ κρέας, έγινε βελτίωση για ποιο μεγάλα και μυώδη ζώα.
Αν θέλουμε πολύ μαλλί έγινε βελτίωση σε μαλλιαρά ζώα.
Αν θέλουμε λιλιπούτεια ζώα για την πλάκα μας και αυτό είναι εφικτό κάνοντας βελτίωση στο μέγεθος και κρατώντας όλο και ποιο μικρόσωμους απογόνους φτάνοντας σε αυτό το αποτέλεσμα.
Για τις μέλισσες μπορεί λοιπόν να μην ισχύει ο υβριδισμός, ισχύει όμως η διαδικασία της βελτιώσεως.
Όμως η σύγχρονη μελισσοκομία ασκείται μόλις εδώ και έναν με ενάμισι αιώνα.
Πριν από αυτούς τους χρόνους δεν υπήρχε καν η δυνατότητα εντοπισμού της βασίλισσας.
Σε αυτό το μικρο διάστημα όπως είναι φυσικό ελάχιστα πράγματα έχουν επιτευχθεί στον τομέα της βελτιώσεως.
Αυτό φαίνεται πανηγυρικά αφού πολλές φορές μια κυψέλη που φιλοξενεί μια κοινή βασίλισσα είναι ποιο παραγωγική από μια κυψέλη που φιλοξενεί μια ακριβοπληρωμένη υποτίθεται βελτιωμένη γενετικά βασίλισσα.
Το αυτό είναι αδιανόητο να συμβεί σε άλλες περιπτώσεις.
Πχ με τίποτα δεν μπορεί ένα αγριόγιδο να παράξει περισσότερο γάλα από μια αίγα βελτιωμένης φυλής, ή ένας σπόρος ντόπιου καλαμποκιού σε σχέση με μια βελτιωμένη ποικιλία.
Το ότι αυτό συμβαίνει πάρα πολύ συχνά στην μελισσοκομία επι της ουσίας σημαίνει ότι δεν έχει επιτευχθεί ακόμα βελτίωση.
Αλλά νομίζω ότι έχουμε τοποθετήσει και τον πήχη σε λάθος ύψος.
Ψάχνουμε να δημιουργήσουμε μια φυλή μελισσών που να μην σμηνουργεί συχνά, να μην αρρωσταίνει, να παράγει πολύ και να μην είναι επιθετική.
Τόσοι πολλοί στόχοι είναι αδύνατον να επιτευχθούν.
Όλες οι βελτιωμένες φυλές πχ αιγοπροβάτων, είναι πολύ ποιο ευαίσθητες σε ασθένειες σε σχέση με τα άγρια, μα είναι φυσικό αυτό, αφού είναι το τίμημα της βελτιώσεως.
Το πολύ γάλα, απαιτεί και μεγαλύτερους μαστούς, πράγμα που σημαίνει ότι οι μαστίτιδες είναι και ποιο συχνές.
Πως εμείς θέλουμε να κάνουμε μια μέλισσα που να δουλεύει περισσότερο και να αρρωσταίνει λιγότερο;
Όταν καταπονείται ένας οργανισμός, πχ από κούραση φυσικό δεν είναι να αρρωσταίνει και περισσότερο;
Κάνοντας μέλισσες που δεν αρρωσταίνουν, αυτόματα σημαίνει ότι μάλλον αυτές είναι τεμπέλες και δεν πολυκουράζονται.
Νομίζω λοιπόν ότι ουσιαστικά είμαστε πολύ μακριά ακόμα από το να πραγματοποιήσουμε μια φυλή μελισσών που να μαζεύει ας πούμε το διπλάσιο μέλι σε σχέση με μια άλλη φυλή.
Για να το επιτύχουμε αυτό πρέπει να δούμε εντελώς διαφορετικά την διαδικασία.
Σήμερα οι κηρήθρες του εμπορίου που κυκλοφορούν στην αγορά, έχουν μέγεθος κελιών 4.8 χιλιοστών.
Ωστόσο αυτό είναι ένα μέσο όρο.
Άλλες φυλές από την φύση τους κάνουν μεγαλύτερα κελιά, ενώ κάποιες άλλες κάνουν μικρότερα, όταν χτίζουν ελεύθερα μιλάω πάντα.
Το 4.8 είναι το μέσο όρο για να βολεύονται όλες οι φυλές.
Στην πραγματικότητα αν μετρήσετε κελιά από φυσικές κηρήθρες θα δείτε ότι αυτά έχουν μέγεθος πάνω από 5 χιλιοστά.
Έτσι εύλογα προκύπτει ότι το να κρατάμε μικρόσωμες μέλισσες και να θέλουμε να παράγουν περισσότερο είναι τουλάχιστον εξωφρενικό.
Αν θα θέλαμε να βελτιώσουμε μια φυλή, το σωστό θα ήταν να ξεκινούσαμε από το μέγεθος, ώστε να κάνουμε μεγαλόσωμες μέλισσες με μεγαλύτερα εργαλεία συλλογής, όπως γούσα για να μεταφέρουν περισσότερο μέλι, καλαθάκια στα πόδια για να κουβαλούν περισσότερη γύρη κτλ, φαρυγγικοί αδένες μεγαλύτεροι που θα παράγουν περισσότερο βασσιλικό πολτό, μεγαλύτερη προβοσκίδα ώστε να συλλέγει σε φυτά που δεν φτάνει η προβοσκίδα των κοινών μελισσών..
Αντιλαμβάνεστε φαντάζομαι ότι και αν βρεθεί ένα εργαστήριο που θα κινηθεί προς αυτή την κατεύθυνση όμως, ότι οι κηρηθρες που κυκλοφορούν στην αγορά δεν θα μπορούσαν να ανταποκριθούν στα νέα στάνταρ.
Ούτε γίνεται να αλλάζουν κυλίνδρους οι έμποροι κάθε τόσο για να βγάζουν άλλων διαστάσεων κελιά στις κηρήθρες, καθώς αυτά τα πράγματα στοιχίζουν μια περιουσία.
Για όσους δεν γνωρίζουν να πω ότι το μέγεθος του κελιού καθορίζει και το μέγεθος του εντόμου σε μεγάλο βαθμό.
Και καθώς στην κηρήθρα γενιά παρά γενιά μένουν παλιά κουκούλια μέσα, το κελί μικραίνει και οι μέλισσες που βγαίνουν από αυτά είναι όλο και μικρότερες.
Αυτός είναι ένας παράγοντας που δεν επιτρέπει την βελτίωση της φυλής των μελισσών.
Ο δεύτερος παράγοντας είναι οι κηφήνες.
Ως γνωστόν η βασίλισσα βγαίνει και γονιμοποιείται στον αέρα εν πτήση με τον κηφήνα.
Όσο και αν επιλέγουμε εμείς μια φυλή που έχει τα στάνταρ που θέλουμε, από την στιγμή που η γονιμοποίηση θα γίνει από μη επιλεγμένο κηφήνα τότε η επιλογή χάνει το 50% των προδιαγραφών που θέσαμε.
Μόνη λύση είναι η τεχνητή σπερματέγχυση ή η ελεγχόμενη γονιμοποίηση με κηφήνες επιλογής σε μέρη που δεν υπάρχουν άλλοι κηφήνες.
Όμως το ότι μια βασίλισσα τεχνητής σπερματέγχυσης, από την στιγμή που είναι 15 φορές ποιο ακριβή από μια κοινή βασίλισσα, αυτό σε συνδυασμό με το γεγονός ότι πολλές φορές οι κοινές βασίλισσες είναι και καλύτερες σημαίνει ότι ως μέθοδος είναι μη εφαρμόσιμη.
Αυτό που εν κατακλείδι προκύπτει είναι πως επί του παρόντος με τις μέχρι τώρα τεχνολογίες και μεθόδους η βελτίωση στις μέλισσες δεν μπορεί να λειτουργήσει.
Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει, απλά υπάρχουν εμπόδια που στις μέρες μας είναι ανυπέρβλητα.
Στο μέλλον αυτό μπορεί να αλλάξει.
Προς το παρόν μπορώ μόνο να φανταστώ μια πιο μεγαλόσωμη μέλισσα που να μαζεύει μεγαλύτερες ποσότητες και να παράγει περισσότερο βασιλικό πολτό, ενώ ταυτόχρονα θα είναι ποιο ευάλωτη σε ορισμένες ασθένειες που θα προκύψουν ακριβώς λόγω αυτής της βελτιώσεως.
Melissocosmos
Στηρίξτε τον Melissocosmo κάνοντας like πατήστε το πλήκτρο (ΜΟΥ ΑΡΕΣΕΙ)...