Υπάρχει ένας νόμος, ο λεγόμενος νόμος του ελαχίστου.
Αυτός ο νόμος λέει ότι η μέγιστη επιτυχία εξαρτάται από τον χειρότερο παράγοντα.
Μπορεί να ακούγεται ως αοριστία μα δεν είναι έτσι, και σας βεβαιώνω ότι ο νόμος αυτός είναι πολύ σωστός και ισχύει και για την μελισσοκομία.
Ας σκεφτούμε τους παράγοντες εκείνους που κάνουν ένα μελίσσι πολύ δυνατό.
Για να μην το κάνουμε δύσκολο ας πούμε ότι οι παράγοντες που θα κάνουν πολύ δυνατό το μελίσσι είναι τρεις.
- Η καλή βασίλισσα.
- Η πολλή μελιτοέκκριση.
- Οι μεγάλες ποσότητες γύρης.
Από αυτούς τους παράγοντες, ο ποιο αδύναμος θα παίξει ρόλο για την μέγιστη ανάπτυξη του μελισσιού.
Π.χ αν έχουμε πολλή μεγάλη μελιτοέκκριση και πολλή γύρη αλλά κακή βασίλισσα, τότε το μελίσσι θα αναπτυχθεί τόσο όσο η βασίλισσα θα μπορεί να ανταποκρίνεται στην εργασία της.
Αν έχουμε πολύ καλή βασίλισσα, και πολλή γύρη αλλά κακή μελιτοέκκριση, τότε το μελίσσι θα αναπτυχθεί τόσο όσο θα φτάνει το λιγοστό μέλι για να τραφεί ο γόνος.
Αν έχουμε όπως στην περίπτωση των μελιτωμάτων, πολύ καλή βασίλισσα, πολύ μέλι αλλά λίγη γύρη, τότε το μελίσσι θα αναπτυχθεί τόσο όσο φτάνει να θρέψει τον ανάλογο γόνο με λίγη γύρη.
Με απλά λόγια, πρέπει να μας ενδιαφέρει ο χειρότερος παράγοντας, και όχι ο καλύτερος για να πετύχουμε το μέγιστο αποτέλεσμα.
Ο νόμος του Liebig ή νόμος του ελαχίστου (law of minimum) (1840), αναφέρει ότι για κάθε είδος οργανισμού υπάρχει ένα ελάχιστο όριο απαραίτητων συνθηκών υποστρώματος και η ανάπτυξη του οργανισμού εξαρτάται από το στοιχείο εκείνο του υποστρώματος που βρίσκεται σε μικρότερη σχετικά ποσότητα από την αναλογικά απαιτούμενη για την ομαλή εξέλιξη ενός φυσικού οργανισμού. Το στοιχείο αυτό ονομάζεται περιοριστικός παράγοντας (limiting factor). Για παράδειγμα, σε μία έρημο περιοριστικός παράγοντας είναι το νερό (υγρασία) ενώ σε μία λίμνη μπορεί να είναι το διαλυμένο οξυγόνο ή κάποιο θρεπτικό στοιχείο.
Συχνά ο νόμος του ελαχίστου παρομοιάζεται με ένα μεγάλο ξύλινο βαρέλι που έχει μια ελαττωματική σανίδα κάπου στη μέση και όσο νερό και αν του ρίξουμε χάνεται από αυτή την σανίδα και έτσι το βαρέλι παραμένει πάντα μισό.
Δεν έχει σημασία λοιπόν πόσο μεγάλο είναι το βαρέλι, αλλά το πόσο μας επιτρέπεται να το γεμίσουμε, αυτό ειναι που έχει σημασία.
Στην μελισσοκομία ακόμα μπορούμε να πούμε, ότι δεν έχει σημασία πόσα πολλά μελίσσια θα δημιουργήσουμε.
Δεν μπορούμε να υπολογίσουμε την ποσότητα του μελιού που θα πάρουμε με βάση τον αριθμό των μελισσοσμηνών που έχουμε.
Σημασία δεν έχει πόσα μελίσσια έχουμε, αλλά πόσα μελίσσια μπορούμε να περιποιηθούμε σωστά ώστε να γίνουν παραγωγικά.