Σε πολλές περιοχές της χώρας χιόνισε ή κάνει τσουχτερό κρύο, γι αυτό κρίνω ότι πρέπει να δημοσιευτεί ξανά αυτό το άρθρο.
Φίλες και φίλοι έχουμε μιλήσει άπειρες φορές εδώ στο Blog των μελισσοκόμων για το σωστό ξεχειμώνιασμα των μελισσών αλλά και για το πως συμπεριφέρονται οι μέλισσες τον χειμώνα.
Σήμερα όμως θα δούμε τι γίνεται εντός της κυψέλης σε συνθήκες ψύχους και χιονιού ώστε να είμαστε γνώστες της κατάστασης και να προετοιμάζουμε σωστά τα μελίσσια όταν οι θερμοκρασίες πέφτουν πολύ.
Κατ αρχήν όλοι γνωρίζουμε τα βασικά πιστεύω.
Ότι δηλαδή οι μέλισσες αποθηκεύουν μέλι το καλοκαίρι για να έχουν προμήθειες και να αντέξουν τον χειμώνα.
Η ταπεινή μου άποψη είναι ότι το μέλι, το αγαθό αυτό που ο δημιουργός φρόντισε να υπάρχει για να τρέφεται η μέλισσα, είναι η καλύτερη τροφή και δεν μπορεί να αντικατασταθεί ούτε από τα καλύτερα υποκατάστατα τροφής του κόσμου.
Για τον πολύ απλό λόγο ότι η μέλισσα είναι έτσι κατασκευασμένη ώστε να τρώει μέλι, κι όχι να γλύφει βανίλιες.
Σκεφτείτε απλός φέρνοντας στο νου σας το καλύτερο βρεφικό γάλα μιας εταιρείας και συγκρίνετε το με το μητρικό γάλα.
Οι πάντες θα συμφωνούσαν ποιο είναι το καλύτερο κι ας έχει κάνει η επιστήμη πάρα πολύ καλά υποκατάστατα.
Το ίδιο ισχύει και στην περίπτωση μας λοιπόν, αλλά για να υπάρχει μελάκι εντός της κυψέλης θα πρέπει ο μελισσοκόμος να έχει αφήσει κάποιες ποσότητες και να μην το έχει τρυγήσει όλο.
Εκεί όπου δεν υπάρχει όμως, σε μελίσσια φτωχά ή παραφυάδες επιβάλετε να δώσει υποκατάστατο και πολύ αλλά και καλής ποιότητας που δεν κινδυνεύει να πετρώσει τον χειμώνα.
Δεν σας κρύβω ότι τον χειμώνα του 2011 μετά από πρόβλημα με την υγεία μου είχα νοσηλευτεί στο νοσοκομείο και ήμουν ήσυχος για τα μελίσσια μου αφού τους είχα βάλει ζυμάρια. Παρόλα αυτά όμως έχασα 37 παραφυάδες από πείνα αφού τα ζυμάρια είχαν γίνει σκληρά σαν πέτρα κι αν τα πέταγες σε άνθρωπο σίγουρα τον σκότωνες.
Μετά από παράπονα μου, ο αρμόδιος που μου τα πούλησε απλά γέλασε και αρκέστηκε να πει ότι δεν έφταιξε αυτό.
Καλή και πολλή τροφή λοιπόν που να μην ξεραίνεται όταν κάνει κρύο.
Γιατί όμως πρέπει να υπάρχει τροφή στην κυψέλη ίσως αναρωτηθεί κάποιος και μάλιστα πολλή όταν τον χειμώνα δεν υπάρχει γόνος και τα μελίσσια δεν καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες;
Η απάντηση είναι η εξής...
Οι μέλισσες τον χειμώνα καταναλώνοντας μέλι το μετατρέπουν σε ενέργεια ώστε να ζεσταίνεται η κυψέλη τους.
Είναι γνωστό ότι το σμήνος εντός της κυψέλης χειμώνα καλοκαίρι διατηρεί μια θερμοκρασία γύρω στους 32-33C.
Κι αν το καλοκαίρι είναι σχετικά εύκολο να το πετύχουν αυτό, τον χειμώνα όταν οι θερμοκρασίες είναι κάτω από το μηδέν κι έξω έχει χιόνι τα πράγματα είναι ζόρικα.
Για να το καταφέρουν αυτό οι μέλισσες μας έχουν έναν μηχανισμό που λειτουργεί θαυμάσια.
Αυτός ο μηχανισμός όπως έχουμε δει πολλές φορές εδώ λέγεται ΜΕΛΙΣΣΟΣΦΑΙΡΑ.
Η μελισσόσφαιρα μοιάζει πολύ με το τσαμπί που κάνουν οι μέλισσες την εποχή της σμηνουργίας, μόνο που αυτή την φορά το κάνουν εντός της κυψέλης και ενδιάμεσα στις κηρήθρες, συχνά μάλιστα στο κέντρο όπου συσσωρεύεται η μεγαλύτερη θερμοκρασία ή στην πλευρά που την χτυπάει ο ήλιος.
Εκεί σε αυτή τη σφαίρα αφού έχουν προηγουμένως τραφεί με μέλι αρχίζουν να τρίβονται μεταξύ τους, και είναι γνωστό ότι με την τριβή δημιουργείται θερμότητα.
Όμως δεν αρκεί μόνο αυτό...
Είναι φυσικό ότι οι μέλισσες της εξωτερικής πλευράς της σφαίρας να κρυώνουν!
Γι αυτό εναλλάσσονται διαρκώς οι μέσα ερχονται έξω και το αντίστροφο ανά δέκα με δεκαπέντε λεπτά της ώρας.
Στο κέντρο της σφαίρας κρατούν την βασίλισσα ζεστή, την μάνα του μελισσιού αφού γνωρίσουν πολύ καλά ότι από αυτήν και μόνο θα υπάρξουν απόγονοι για να συνεχίσει η ζωή του μελισσιού όταν ζεστάνει ο καιρός.
Επιπλέον ξέρουν ότι αν παγώσει η βασίλισσα θα πεθάνουν τα σπερματοζωάρια που φέρει στην σπερματοθήκη της και πλέον δεν θα είναι σε θέση να γεννάει παρά μόνο κηφήνες...
Όλη αυτή η υπερπροσπάθεια επιβίωσης προϋποθέτει όπως ξαναείπα την άφθονη και ποιοτική κατανάλωση μελιού.
Ωστόσο παρόλα αυτά είναι φορές και οι μέλισσες μας που τόσο είναι προικισμένες από τον Θεό, κάνουν και λάθη, που μάλιστα τους στοιχίζουν κιόλας.
Οι μέλισσες μας ακόμα και τότε που βρίσκονται σε κατάσταση μελισσόσφαιρας δεν παύουν να νοσταλγούν την χαρά της εργασίας και τις μέρες της άνοιξης για να βγουν έξω στους αγρούς να πετάξουν και να συλλέξουν.
Γιατί αυτά τα πλασματάκια την δουλειά την βλέπουν ως ευχαρίστηση ακόμα κι αν κουράζονται πολύ και πεθαίνουν πολλές φορές από υπερκόπωση.
Νοσταλγούν λοιπόν την ώρα που θα έρθει η άνοιξη, θα βγει ο ήλιος και θα πάνε για δουλειά.
Και τότε ενώ έξω έχει χιόνι...
Κάποτε συμβαίνει να βγει ήλιος, και αυτές βλέποντας έξω ήλιο και λευκό τοπίο ξεγελιούνται, νομίζουν ότι ήρθε η άνοιξη και πετιούνται έξω!
Όμως αυτό φυσικά δεν συμβαίνει.
Ο υπερβάλλον ζήλος τους αποδεικνύεται μοιραίος και οι μέλισσες παγώνουν μας πέφτουν κάτω και πεθαίνουν στο χιόνι.
Αν και αυτό μαυρίζει την καρδιά του μελισσοκόμου, δεν θα πρέπει να τον ανησυχεί και πολύ καθώς αυτές οι μέλισσες δεν είναι και πάρα πολλές.
Ο κυρίως πληθυσμός είναι εντός της κυψέλης αφαλής κάτω από το κηρόπανο και με αρκετές τροφές, ενώ το μελισσοκομείο βρίσκεται σε ευήλιο μέρος.
Και ενώ η μελισσόσφαιρα εξακολουθεί να είναι σε διαρκεί κίνηση για την παραγωγή θερμότητας στην κυψέλη, κάποιες ηλικιωμένες μέλισσες δεν θα τα καταφέρουν, και θα τις βρούμε έξω στη σανίδα πτήσεως παρατημένες μέχρι να ζεστάνει λίγο ο καιρός και οι εργάτριες να μπορέσουν να τις μεταφέρουν μακριά από τις κυψέλες.
Η διαδικασία αυτή θα ισχύει ακόμα κι όταν έρθουν οι πρώτοι γόνοι μαζί με τις Αλκυονίδες ημέρες, οι οποίοι θα είναι προτατευμένοι εντός της μελισσόσφαιρας.
Μέχρι το τέλος Μαρτίου όπου αυτή η κατάσταση παύει να ισχύει συνήθως αφού οι θερμοκρασία και οι πληθυσμοί έχουν αυξηθεί τόσο πολύ που μάλλον το σμήνος μας έχει αρχίσει να ασφυκτιά πλέον και να νοσταλγεί μια άλλη κατάσταση.
Αυτή η νέα κατάσταση λέγεται η χαρά της Σμηνουργίας...
Καλό χειμώνα συνάδελφοι!!!
MELISSOCOSMOS ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών