Ένα μεγάλο μυστήριο για την μελισσοκομία και την μέλισσα ήταν και είναι, οι αποστάσεις που αυτή διανύει.
Πόσο μακριά μπορεί να πάει μια μέλισσα;
Ποια είναι η ιδανική απόσταση για να συλλέξει;
Πόσο μακριά μπορεί να πάει η βασίλισσα για να ζευγαρώσει;
Πόσο μακριά μπορεί να πάει ένας κηφήνας για να συναντήσει μια βασίλισσα;
Αυτά είναι μερικά μόνο ερωτήματα που έκαναν πολλούς ερευνητές να ασχοληθούν με το θέμα.
Και φυσικά είναι και ερωτήματα που βασανίζουν το μυαλό των νεαρών μελισσοκόμων, αμέσως μόλις ασχοληθούν με τη μελισσοκομία και την μέλισσα.
Όπως όλους λοιπόν, έτσι κι εμένα αυτή η σκέψη πολύ με ταλαιπώρησε, κυρίως στα πρώτα μου μελισσοκομικά βήματα.
Όταν ήμουν νεαρός κάτω από τα 20 δηλαδή πίστευα ότι η μέλισσα πετάει και συλλέγει κοντά στο μελισσοκομείο.
Δείτε το χάρτη ποιο κάτω.
Όσο περνούσε ο καιρός και παρατηρούσα όλο και καλύτερα τις μελισσούλες μου διαπίστωνα ότι αυτές κουβαλάνε γύρη στα πόδια τους από φυτά που δεν υπήρχαν κοντά στο μελισσοκομείο.
Και χρόνο με το χρόνο όλο και διαπίστωνα ότι η μέλισσα πετάει αρκετά μακριά.
Μέχρι που πέρυσι, το φθινόπωρο του 2009 συνειδητοποίησα πλέον ότι μια μέλισσα μπορεί να πετάξει πολύ μακριά.
Τόσο από θέμα δυνατοτήτων, όσο και για να συλλέξει νέκταρ και γύρη.
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ας δούμε τι λένε οι ερευνητές για το θέμα.
Οι ερευνητές λοιπόν μας λένε ότι, οι μέλισσες μας πρέπει να είναι κοντά στην νεκταροέκκριση.
Καλό είναι δηλαδή να έχουμε το μελισσοκομείο μας γύρω στα 500 μέτρα από την πηγή νεκταροέκκρισης η μελιτοέκκρισης.
Η μέλισσα πετάει περίπου με μια ταχύτητα 30 χλμ την ώρα.
Έτσι η μελισσούλα μας δεν θα χάνει χρόνο στη διαδρομή και θα κάνει πολλά δρομολόγια την ήμερα.
Επιπλέον η μέλισσα μας, χρειάζεται ενέργεια για την πτήση της.
Όσο ποιο μακριά πετάει τόσο περισσότερο νέκταρ καταναλώνει, οπότε έρχεται με μικρότερη ποσότητα στην κυψέλη της, γιατί ένα μεγάλο μέρος έχει καταναλωθεί στο δρόμο εφ όσον είναι μακριά από την νεκταροέκκριση.
Ενδεικτικά να αναφέρω πάντως πως μια η περισσότερες μέλισσες, με την ενέργεια 28 γρμ μελιού, μπορεί να κάνει το γύρω της Γης.
Οι ερευνητές λοιπόν καταλήγουν ότι η μεγαλύτερη απόσταση που μπορούμε η πρέπει να έχουμε τα μελίσσια μας από την νεκταροέκκριση είναι τα 3 χλμ.
Οι μέλισσες μας, λένε μπορούν να πάνε και παραπάνω, αλλά αυτό όπως είδαμε πριν είναι ασύμφορο για εμάς, γιατί καταναλώνουν το νέκταρ στη διαδρομή.
Πόσο παραπάνω άραγε μπορεί να πάει η μελισσούλα μας;
Εννοείται ότι όταν μιλάμε για αυτές τις αποστάσεις κάνουμε λόγο για απόσταση σε ευθεία γραμμή.
Λέω λοιπόν εδώ να σας πω και τα δικά μου συμπεράσματα για το θέμα.
Το 2008 είχα τα μελισσάκια μου στο σημείο που καθιέρωσα πλέον ως βάση μου για το ξεχειμώνιασμα.
Είναι περιοχή πλουσιότατη σε γύρες καθ όλη την διάρκεια του έτους, ακόμα και τον χειμώνα και τον Αύγουστο βρίσκουν άφθονες γύρες.
Γι αυτό έχω αυτή την περιοχή για βάση ξεχειμωνιάσματος, και για βάση των παραφυάδων μου.
Ένα μελίσσι πλούσιο σε γύρες να ξέρετε ότι δεν αρρωσταίνει ποτέ συνάδελφοι, ενώ ένα μελίσσι που δεν έχει γύρες πρέπει να ξέρετε ότι πιθανότατα θα παρουσιάσει ασθένειες του γόνου.
Στην περιοχή αυτή λοιπόν, τον Ιούλιο έχει ανθοφορίες από λυγαριά, θυμάρια, αγκάθια, καλαμπόκια, τριφύλλια, κ.α
Τον Αύγουστο έχει άφθονες γλιστρίδες, περικοκλάδες, τριφύλλια κ.α
Τον Σεπτέμβριο αρχίζουν οι αγριοσπαραγγές ο αρκουδόβατος, ο κισσός κ.α
Τον Οκτώβριο τέλος έχει άφθονο πολυκόμπι και πολλές γύρες από άνθη της εποχής.
Έτσι λοιπόν εγκατέστησα εκεί το μελισσοκομείο μου και το παρατηρούσα συνέχεια.
Σε μια επιθεώρηση μου λοιπόν τον Οκτώβριο του 2008 διαπίστωσα ότι τα κορίτσια μου, έφερναν στην κυψέλη μπόλικο ρείκι σουσούρα.
Το ρείκι αυτό είναι περίπου 4 χλμ μακριά από το μελισσοκομείο μου στους πρόποδες του Όρους Αράκυνθος και μου έκανε μεγάλη εντύπωση που οι μέλισσες ενώ είχα άφθονο πολυκόμπι πολύ κοντά στο μελισσοκομείο, αυτές προτιμούσαν το ρείκι που ήταν πολύ μακριά.
Το περίεργο είναι ότι όλες οι συλλέκτριες τράβαγαν ανατολικά προς το ρείκι και ποτέ δεν είδα μέλισσα σε πολυκόμπι.
Τότε κατάλαβα πόσο μακριά μπορεί να συλλέξει μια μέλισσα.
Εύλογα θα ρωτήσετε τι ποσότητες ρείκι ήρθαν στις κυψέλες.
Ήρθαν λοιπόν καλές ποσότητες, παρ όλο που τα είχα κόψει τα μελίσσια μέσα στο καλοκαίρι, και δεν είχαν μεγάλους πληθυσμούς, ήρθαν μπόλικα μέλια στις κυψέλες κι όλο το χειμώνα δεν χρειάστηκε να ταΐσω, μέχρι την άνοιξη.
Από πέρυσι 2009 το μεγάλο μου μελισσοκομείο το πηγαίνω στον κάμπο του Αγρινίου.
Εκεί υπάρχει απέραντος κάμπος με τριφύλλια και καλαμπόκια.
Σε μια επιθεώρηση μου αρχές Οκτωβρίου, με έκπληξη μου διαπίστωσα ότι οι μέλισσες μου, έφερναν ρείκι στις κυψέλες.
Έφερναν και μέλι και γύρη.
Όταν το είδα δεν πίστευα στα μάτια μου, ρείκι στον κάμπο όλο δεν υπάρχει, ενώ το σημείο στον Αράκυνθο που έχει ρείκι, απέχει με το αυτοκίνητο 20 χλμ μακριά.
Γνωρίζω την περιοχή σπιθαμή προς σπιθαμή, και δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτά που λέω.
Παρατήρησα ώρα πολύ να δω προς τα πού κατευθύνονταν οι μέλισσες μου.
Και όντως είχαν την σωστή κατεύθυνση προς το σημείο του ρεικιού.
Κατευθυνόντουσαν νοτιοδυτικά προς τον Αράκυνθο που σας βεβαιώνω πως είναι πολύ μακριά.
Να σας πω πάντως πως τελικά τα κορίτσια μας είναι πάρα πολύ έξυπνα.
Πρόσεξα ότι οι ποσότητες γύρης που έφερναν στα πίσω πόδια τους καθώς γυρνούσαν στις κυψέλες τους δεν ήταν πολύ μεγάλες, όπως αυτές που έφερναν τα μελίσσια που είχα στα 4 χλμ μακριά από το ρείκι.
Πιθανόν λοιπόν, οι εργάτριες προνοούν ότι αν φορτωθούν πολύ, ίσως να μην καταφέρουν να διανύσουν το μεγάλο αυτό ταξίδι κι έβαζαν λιγότερη γύρη στα πόδια τους.
Λυπήθηκα πολύ τις καημένες τις μαυρούλες μου, και την άλλη μέρα κιόλας μετέφερα όλα μου τα μελίσσια πολύ κοντά στο ρείκι.
Δυστυχώς η χρόνια, το 2009 δεν μας βοήθησε και δεν έδωσε το ρείκι όμως.
Στην ομάδας μας στο Facebook, στον M E L I S S O C O S M O δηλαδή είχα κι έχω την τύχη να γνωρίσω πολλούς μελισσοκόμους.
Η ομάδα μας άλλωστε αριθμεί 1800 άτομα σχεδόν.
Μέσα σε όλους αυτούς γνώρισα και τον φίλο, και νέο συνάδελφο τον Λεωνίδα ο οποίος σπουδάζει χαρτογράφος.
Του ζήτησα λοιπόν να μου φτιάξει έναν χάρτη, που να δίχνει που βρίσκονταν το μελισσοκομείο μου το 2009 και που βρίσκεται το ρείκι.
Από εκεί θα μπορούσαμε να μετρήσουμε και την απόσταση, και μέσω του χάρτη θα μπορούσαμε με αποδείξεις να πούμε πόσο μακριά πάνε οι μέλισσες.
Ο Λεωνίδας προσφέρθηκε αμέσως και τον ευχαριστώ.
Μου ζήτησε συντεταγμένες τις οποίες βρήκαμε μέσω της Google και το αποτέλεσμα το βλέπετε στον χάρτη.
Πόσο μακριά μπορεί να πάει μια μέλισσα;
Ποια είναι η ιδανική απόσταση για να συλλέξει;
Πόσο μακριά μπορεί να πάει η βασίλισσα για να ζευγαρώσει;
Πόσο μακριά μπορεί να πάει ένας κηφήνας για να συναντήσει μια βασίλισσα;
Αυτά είναι μερικά μόνο ερωτήματα που έκαναν πολλούς ερευνητές να ασχοληθούν με το θέμα.
Και φυσικά είναι και ερωτήματα που βασανίζουν το μυαλό των νεαρών μελισσοκόμων, αμέσως μόλις ασχοληθούν με τη μελισσοκομία και την μέλισσα.
Όπως όλους λοιπόν, έτσι κι εμένα αυτή η σκέψη πολύ με ταλαιπώρησε, κυρίως στα πρώτα μου μελισσοκομικά βήματα.
Όταν ήμουν νεαρός κάτω από τα 20 δηλαδή πίστευα ότι η μέλισσα πετάει και συλλέγει κοντά στο μελισσοκομείο.
Δείτε το χάρτη ποιο κάτω.
Όσο περνούσε ο καιρός και παρατηρούσα όλο και καλύτερα τις μελισσούλες μου διαπίστωνα ότι αυτές κουβαλάνε γύρη στα πόδια τους από φυτά που δεν υπήρχαν κοντά στο μελισσοκομείο.
Μέχρι που πέρυσι, το φθινόπωρο του 2009 συνειδητοποίησα πλέον ότι μια μέλισσα μπορεί να πετάξει πολύ μακριά.
Τόσο από θέμα δυνατοτήτων, όσο και για να συλλέξει νέκταρ και γύρη.
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή.
Ας δούμε τι λένε οι ερευνητές για το θέμα.
Οι ερευνητές λοιπόν μας λένε ότι, οι μέλισσες μας πρέπει να είναι κοντά στην νεκταροέκκριση.
Καλό είναι δηλαδή να έχουμε το μελισσοκομείο μας γύρω στα 500 μέτρα από την πηγή νεκταροέκκρισης η μελιτοέκκρισης.
Η μέλισσα πετάει περίπου με μια ταχύτητα 30 χλμ την ώρα.
Έτσι η μελισσούλα μας δεν θα χάνει χρόνο στη διαδρομή και θα κάνει πολλά δρομολόγια την ήμερα.
Επιπλέον η μέλισσα μας, χρειάζεται ενέργεια για την πτήση της.
Όσο ποιο μακριά πετάει τόσο περισσότερο νέκταρ καταναλώνει, οπότε έρχεται με μικρότερη ποσότητα στην κυψέλη της, γιατί ένα μεγάλο μέρος έχει καταναλωθεί στο δρόμο εφ όσον είναι μακριά από την νεκταροέκκριση.
Ενδεικτικά να αναφέρω πάντως πως μια η περισσότερες μέλισσες, με την ενέργεια 28 γρμ μελιού, μπορεί να κάνει το γύρω της Γης.
Οι ερευνητές λοιπόν καταλήγουν ότι η μεγαλύτερη απόσταση που μπορούμε η πρέπει να έχουμε τα μελίσσια μας από την νεκταροέκκριση είναι τα 3 χλμ.
Πόσο παραπάνω άραγε μπορεί να πάει η μελισσούλα μας;
Εννοείται ότι όταν μιλάμε για αυτές τις αποστάσεις κάνουμε λόγο για απόσταση σε ευθεία γραμμή.
Λέω λοιπόν εδώ να σας πω και τα δικά μου συμπεράσματα για το θέμα.
Το 2008 είχα τα μελισσάκια μου στο σημείο που καθιέρωσα πλέον ως βάση μου για το ξεχειμώνιασμα.
Γι αυτό έχω αυτή την περιοχή για βάση ξεχειμωνιάσματος, και για βάση των παραφυάδων μου.
Ένα μελίσσι πλούσιο σε γύρες να ξέρετε ότι δεν αρρωσταίνει ποτέ συνάδελφοι, ενώ ένα μελίσσι που δεν έχει γύρες πρέπει να ξέρετε ότι πιθανότατα θα παρουσιάσει ασθένειες του γόνου.
Στην περιοχή αυτή λοιπόν, τον Ιούλιο έχει ανθοφορίες από λυγαριά, θυμάρια, αγκάθια, καλαμπόκια, τριφύλλια, κ.α
Τον Αύγουστο έχει άφθονες γλιστρίδες, περικοκλάδες, τριφύλλια κ.α
Τον Σεπτέμβριο αρχίζουν οι αγριοσπαραγγές ο αρκουδόβατος, ο κισσός κ.α
Τον Οκτώβριο τέλος έχει άφθονο πολυκόμπι και πολλές γύρες από άνθη της εποχής.
Έτσι λοιπόν εγκατέστησα εκεί το μελισσοκομείο μου και το παρατηρούσα συνέχεια.
Το ρείκι αυτό είναι περίπου 4 χλμ μακριά από το μελισσοκομείο μου στους πρόποδες του Όρους Αράκυνθος και μου έκανε μεγάλη εντύπωση που οι μέλισσες ενώ είχα άφθονο πολυκόμπι πολύ κοντά στο μελισσοκομείο, αυτές προτιμούσαν το ρείκι που ήταν πολύ μακριά.
Το περίεργο είναι ότι όλες οι συλλέκτριες τράβαγαν ανατολικά προς το ρείκι και ποτέ δεν είδα μέλισσα σε πολυκόμπι.
Τότε κατάλαβα πόσο μακριά μπορεί να συλλέξει μια μέλισσα.
Εύλογα θα ρωτήσετε τι ποσότητες ρείκι ήρθαν στις κυψέλες.
Από πέρυσι 2009 το μεγάλο μου μελισσοκομείο το πηγαίνω στον κάμπο του Αγρινίου.
Εκεί υπάρχει απέραντος κάμπος με τριφύλλια και καλαμπόκια.
Σε μια επιθεώρηση μου αρχές Οκτωβρίου, με έκπληξη μου διαπίστωσα ότι οι μέλισσες μου, έφερναν ρείκι στις κυψέλες.
Έφερναν και μέλι και γύρη.
Όταν το είδα δεν πίστευα στα μάτια μου, ρείκι στον κάμπο όλο δεν υπάρχει, ενώ το σημείο στον Αράκυνθο που έχει ρείκι, απέχει με το αυτοκίνητο 20 χλμ μακριά.
Γνωρίζω την περιοχή σπιθαμή προς σπιθαμή, και δεν υπάρχει αμφιβολία για αυτά που λέω.
Παρατήρησα ώρα πολύ να δω προς τα πού κατευθύνονταν οι μέλισσες μου.
Και όντως είχαν την σωστή κατεύθυνση προς το σημείο του ρεικιού.
Κατευθυνόντουσαν νοτιοδυτικά προς τον Αράκυνθο που σας βεβαιώνω πως είναι πολύ μακριά.
Να σας πω πάντως πως τελικά τα κορίτσια μας είναι πάρα πολύ έξυπνα.
Πιθανόν λοιπόν, οι εργάτριες προνοούν ότι αν φορτωθούν πολύ, ίσως να μην καταφέρουν να διανύσουν το μεγάλο αυτό ταξίδι κι έβαζαν λιγότερη γύρη στα πόδια τους.
Λυπήθηκα πολύ τις καημένες τις μαυρούλες μου, και την άλλη μέρα κιόλας μετέφερα όλα μου τα μελίσσια πολύ κοντά στο ρείκι.
Δυστυχώς η χρόνια, το 2009 δεν μας βοήθησε και δεν έδωσε το ρείκι όμως.
Στην ομάδας μας στο Facebook, στον M E L I S S O C O S M O δηλαδή είχα κι έχω την τύχη να γνωρίσω πολλούς μελισσοκόμους.
Η ομάδα μας άλλωστε αριθμεί 1800 άτομα σχεδόν.
Μέσα σε όλους αυτούς γνώρισα και τον φίλο, και νέο συνάδελφο τον Λεωνίδα ο οποίος σπουδάζει χαρτογράφος.
Του ζήτησα λοιπόν να μου φτιάξει έναν χάρτη, που να δίχνει που βρίσκονταν το μελισσοκομείο μου το 2009 και που βρίσκεται το ρείκι.
Από εκεί θα μπορούσαμε να μετρήσουμε και την απόσταση, και μέσω του χάρτη θα μπορούσαμε με αποδείξεις να πούμε πόσο μακριά πάνε οι μέλισσες.
Ο Λεωνίδας προσφέρθηκε αμέσως και τον ευχαριστώ.
Μου ζήτησε συντεταγμένες τις οποίες βρήκαμε μέσω της Google και το αποτέλεσμα το βλέπετε στον χάρτη.
Ο Λεωνίδας μέτρησε την απόσταση και βρήκε ότι σε ευθεία γραμμή το σημείο με το ρείκι ήταν περισσότερο από 8.5 χλμ μακριά από το μελισσοκομείο.
Λέγεται από ειδικούς ότι η βασίλισσα για να ζευγαρώσει μπορεί να πάει μέχρι και 12 χλμ μακριά, ενώ ο κηφήνας μπορεί να πετάξει για να συνευρεθεί με μια βασίλισσα έως και 16 χλμ μακριά από την κυψέλη του.
Σήμερα μπορώ με αποδείξεις να σας πω ότι η εργάτρια μπορεί να πάει για να συλλέξει τουλάχιστον 8.5 χλμ μακριά σε ευθεία γραμμή, η 20 χλμ μακριά με το αυτοκίνητο, άσχετα με το αν μας συμφέρει αυτό η με τι ποσότητα θα φέρει μαζί της στην κυψέλη.
Λέγεται από ειδικούς ότι η βασίλισσα για να ζευγαρώσει μπορεί να πάει μέχρι και 12 χλμ μακριά, ενώ ο κηφήνας μπορεί να πετάξει για να συνευρεθεί με μια βασίλισσα έως και 16 χλμ μακριά από την κυψέλη του.
Σήμερα μπορώ με αποδείξεις να σας πω ότι η εργάτρια μπορεί να πάει για να συλλέξει τουλάχιστον 8.5 χλμ μακριά σε ευθεία γραμμή, η 20 χλμ μακριά με το αυτοκίνητο, άσχετα με το αν μας συμφέρει αυτό η με τι ποσότητα θα φέρει μαζί της στην κυψέλη.
M E L I S S O C O S M O S ελάτε να γνωρίσουμε τον μαγικό κόσμο των μελισσών